Interpretacja На заре - Альянс

"Na zare" to jeden z najbardziej kultowych utworów radzieckiego, a później rosyjskiego synthpopu, stworzony przez zespół Альянс (Alyans) i wydany pierwotnie w 1987 roku. Piosenka, której tytuł oznacza "O świcie", to prawdziwa perła epoki, charakteryzująca się melancholijną melodią i poetyckim, onirycznym tekstem. Stała się najbardziej rozpoznawalnym utworem grupy.

Tekst piosenki, napisany przez Olega Parastajewa, ówczesnego klawiszowca Альянс, jest niezwykle sugestywny i pełen symboliki. Rozpoczyna się od słów „Równy bieg mojej doli, Noc, smutek i blask duszy, Światło księżyca i majowy deszcz w niebiosach”. Te wersy malują obraz harmonijnego, choć naznaczonego pewnym smutkiem, istnienia. Kontrast między „nocą smutku” a „blaskiem duszy” sugeruje wewnętrzne zmagania i refleksje, które są nieodłączną częścią ludzkiego doświadczenia. Obecność elementów natury – światła księżyca i majowego deszczu – umieszcza te rozważania w szerszym, kosmicznym kontekście, podkreślając ich uniwersalność i odwieczność. Fraza „w niebiosach” (В небесах) powtarzająca się w każdej zwrotce, nadaje tekstowi wymiar transcendentalny, sugerując poszukiwanie sensu poza ziemskim bytem lub odniesienie do sfery duchowej.

Dalej piosenka kontynuuje ten mistyczny ton: „Długi wiek mojej gwiazdy, Senny blask ziemskiej rosy, Głośny śmiech i rajski miód w niebiosach”. Motyw „długiego wieku gwiazdy” odnosi się do przeznaczenia, indywidualnego losu, który trwa wiecznie, niczym światło odległej gwiazdy. „Senny blask ziemskiej rosy” to obraz ulotnego piękna i delikatności życia, które jednak, w połączeniu z „głośnym śmiechem i rajskim miodem”, tworzy wizję pełną kontrastów: od efemeryczności po radosną obfitość. Wszystko to dzieje się „w niebiosach”, co potęguje wrażenie, że tekst opisuje stan wewnętrzny, duchową podróż lub marzenie o idealnym świecie.

Refren jest kwintesencją utworu: „Na za-rze głosy wołają mnie, Na za-rze niebiosa wołają mnie”. To centralny motyw pieśni – tajemnicze, porywające wołanie, które pojawia się wraz ze świtem. Świt jest tu symbolicznym momentem nowego początku, przebudzenia, nadziei i transformacji. Głosy i niebiosa wzywające podmiot liryczny mogą symbolizować powołanie, duchowe przebudzenie, tęsknotę za czymś większym lub odkrycie głębszego sensu istnienia. Jest to moment, w którym granice między rzeczywistością a marzeniem zacierają się, a wewnętrzne pragnienia zdają się materializować w obliczu wschodzącego słońca.

Ostatnia zwrotka: „Słońca światło i serca dźwięk, Nieśmiałe spojrzenie i siła rąk, Gwiezdna godzina mojej doli w niebiosach”, ponownie łączy elementy ziemskie z kosmicznymi. „Słońca światło” symbolizuje jasność, prawdę i energię życiową, natomiast „serca dźwięk” odnosi się do intuicji i wewnętrznej mądrości. „Nieśmiałe spojrzenie” i „siła rąk” to metafora ludzkiej wrażliwości i zdolności do działania, do kształtowania własnego losu. W końcu „gwiezdna godzina mojej doli” sugeruje moment przełomowy, kulminację losu, która również rozgrywa się „w niebiosach”.

Ciekawostki i historia utworu:

Piosenka "Na zare" została nagrana w 1986 roku i pierwotnie ukazała się na nieoficjalnej kasecie zespołu "Alliance-87" w 1987 roku. Powstała w rekordowo krótkim czasie – muzycy nagrali i zmiksowali ją w zaledwie cztery godziny w studiu Muslima Magomajewa, z Igorem Zamarejewem jako inżynierem dźwięku. Kompozycja Olega Parastajewa, z wokalem Igora Żurawlewa, basem Andrieja Tumanowa i klawiszami Konstantina Gawriłowa, z miejsca stała się przebojem.

Prawdziwym fenomenem utworu stało się jego "odkrycie" na nowo w 2019 roku, kiedy to Oleg Parastajew, już po opuszczeniu zespołu, przesłał na YouTube niepublikowany wcześniej teledysk do piosenki. Ten wideoklip, nakręcony w marcu 1987 roku w moskiewskim parku Carycyno, choć uznany przez muzyków za niedoskonały i nigdy oficjalnie niewydany, stał się sensacją internetu. W ciągu jednego dnia odtworzono go prawie pół miliona razy, co doprowadziło nawet do tymczasowego zablokowania kanału Parastajewa przez YouTube. Klip został odrestaurowany z pomocą oryginalnego reżysera, Michaiła Makarenkowa. Jego surowość i autentyczność, połączona z synthpopowym brzmieniem i charakterystycznym, nieco "nieziemskim" wizerunkiem muzyków, w tym samego Parastajewa w okularach i czapce, sprawiły, że "Na zare" zyskała status globalnego mema, a Parastajew bywa żartobliwie nazywany "podróżnikiem w czasie z 31. wieku".

Piosenka Альянс była wielokrotnie coverowana przez innych artystów. W 1996 roku powstał cover rosyjskiego projektu elektronicznego Antenn MC & DJ Jamm pod tytułem "V nebesah". Również w 2007 roku swoją wersję stworzyli Jewgienij Griszkowiec, grupa "Bigudi" i Renārs Kaupers, zainspirowani tym, jak oryginalna wersja wstrząsnęła Griszkowcem po powrocie z armii w 1988 roku. W 2018 roku swoją interpretację w programie "Wieczorny Urgant" zaprezentowała piosenkarka Monetochka, a w 2019 roku sam zespół Альянс wykonał utwór w tym samym programie. Piosenka znalazła się także na ścieżkach dźwiękowych filmów, takich jak "Hardcore Henry".

"Na zare" to utwór, który wykracza poza ramy prostej piosenki, stając się manifestem tęsknoty za transcendencją, poszukiwaniem światła i sensu w zmiennym świecie. Jej ponadczasowe przesłanie i melodyjność, połączone z niezwykłą historią odkrycia teledysku, zapewniły jej miejsce w historii muzyki i kulturze internetu, nadal fascynując słuchaczy na całym świecie.