Interpretacja Nie spodziewałem się - Albert Harris

„Nie spodziewałem się” to piosenka o zaskoczeniu, żalu i nagłym przewartościowaniu uczuć, wpisująca się w bogatą tradycję polskiej piosenki sentymentalnej okresu międzywojennego. Utwór, wykonany przez Alberta Harrisa, jednego z zapomnianych, lecz niezwykle płodnych artystów tamtych lat, doskonale oddaje melancholijny i refleksyjny nastrój charakterystyczny dla jego twórczości. Albert Harris, urodzony jako Aaron Hekelman w Warszawie w 1911 roku, znany był również pod pseudonimami Albert Liff czy Albert Holm, a jego kariera przypadła na złoty wiek polskiego tanga i slowfoxa.

Tekst piosenki rozpoczyna się od wyznania narratora, który planował rozstanie jako czysty, pozbawiony dramatyzmu akt. „Nie spodziewałem się twych łez / I dziś mi przykro jest / Gdy patrzę w oczy twe / Myślałem: powiem ci 'adieu' / I na tym skończy się / Bez niepotrzebnych scen”. Ta początkowa deklaracja ukazuje postawę, która dąży do racjonalizacji emocji i unikania bólu, zarówno własnego, jak i partnerki. „Adieu”, francuskie pożegnanie, podkreśla próbę utrzymania pewnego dystansu i elegancji w trudnej sytuacji, typowej dla konwencji towarzyskich epoki. Narrator wierzy, że uda mu się zakończyć związek w sposób dojrzały i opanowany, bez „niepotrzebnych scen”, które mogłyby skomplikować jego decyzję.

Jednakże, jak to często bywa w życiu, jego plany zostają zniweczone przez niespodziewaną reakcję drugiej osoby. Pojawienie się łez całkowicie zmienia perspektywę. „A tu nagle coś / Co wprawia mnie w złość / I zepsuć mi humor ma”. Ta „złość” może być wielowymiarowa – gniewem na siebie za naiwność, za niedocenienie siły uczuć, albo nawet irytacją na partnerkę, która swoim płaczem burzy jego misternie ułożony plan. W tym momencie utwór zyskuje głębię psychologiczną, ukazując bohatera, który zderza się z realnością emocjonalną, której nie przewidział. Jego pierwotna, nieco egoistyczna perspektywa, skupiona na własnym komforcie i wizji „łatwego” rozstania, zostaje podważona.

Dalsze słowa to wyraźna zmiana tonu i przyznanie się do błędu. „Nie pójdę, bo wiem / Że martwię cię tem / A ja twego dobra chcę”. To kluczowy moment, w którym narrator uświadamia sobie, że jego działanie, choć początkowo motywowane chęcią uniknięcia scen (być może dla „dobra” obu stron, by oszczędzić ból), w rzeczywistości przynosi cierpienie. Deklaracja „a ja twego dobra chcę” brzmi szczerze, aczkolwiek z lekką nutą ironii wynikającą z kontekstu – przecież to on jest źródłem tego cierpienia. Można to interpretować jako nagłe przebudzenie empatii, zderzenie z konsekwencjami własnej decyzji.

Ostatnia strofa stanowi esencję żalu i prośby o wybaczenie: „Nie spodziewałem się twych łez / To właśnie błąd mój jest / Ja proszę - wybacz mi!”. Te słowa są kulminacją wewnętrznej przemiany. Narrator nie tylko przyznaje, że jego przewidywania były błędne, ale też bierze na siebie pełną odpowiedzialność za wywołany ból. Prośba o wybaczenie to nie tylko akt skruchy, ale być może także próba naprawienia sytuacji, sygnał, że jego decyzja o rozstaniu nie jest już tak pewna. Piosenka subtelnie sugeruje, że łzy drugiej osoby stały się lustrem, w którym bohater zobaczył własny błąd i na nowo ocenił siłę łączącego ich uczucia.

Albert Harris był pianistą, kompozytorem i autorem tekstów, często pracującym z innymi wybitnymi twórcami epoki. Piosenka „Nie spodziewałem się” datowana jest na 1938 rok, z muzyką Władysława Szpilmana i tekstem Henryka Szpilmana (pod pseudonimem Herold). To dodaje kontekstu do utworu – Szpilmanowie, znani z tworzenia chwytających za serce melodii i tekstów, doskonale uchwycili emocjonalny niuans niespełnionych obietnic i nagłego żalu. Harris, jako wykonawca, potrafił przekazać te subtelne emocje, co czyni utwór prawdziwą perłą z repertuaru polskiej muzyki rozrywkowej dwudziestolecia międzywojennego. Jego twórczość charakteryzowała się melodyjnością i sentymentalnym charakterem, a takie piosenki jak „Piosenka o mojej Warszawie” czy „Nie masz cwaniaka nad Warszawiaka” stały się szlagierami. Piosenka „Nie spodziewałem się” wpisuje się w ten trend, będąc przykładem, jak pozornie prosty tekst może opowiadać o złożoności ludzkich uczuć i nieprzewidzianych konsekwencjach naszych działań. Odzwierciedla ona uniwersalne doświadczenie, kiedy to podjęta decyzja, z pozoru racjonalna, zostaje zrewidowana pod wpływem głębokich emocji.