Interpretacja Kujawiaki nieszawskie - Albert Harris

Utwór „Kujawiaki nieszawskie” autorstwa Alberta Harrisa, choć może nie należy do jego najbardziej znanych kompozycji, przenosi słuchacza w serce polskiego krajobrazu i głębokich emocji, nasycając prosty tekst tęsknotą i miłością do ziemi oraz do ukochanej osoby. Słowa piosenki, powtarzalne i melodyjne, od razu wprowadzają w motyw podróży: „Od Nieszawy przez Kujawy / Płynie Wisła do morza”. Ten fragment nie tylko zakreśla geograficzny szlak – z historycznego miasta Nieszawy, leżącego na krańcach Kujaw nad Wisłą, rzeką płynącą aż do Bałtyku – ale także symbolizuje nieustający nurt życia i dążenie do celu.

Albert Harris, właściwie Aaron Hekelman, był znaczącą postacią polskiej sceny muzycznej okresu międzywojennego, znanym pianistą, kompozytorem, autorem tekstów i piosenkarzem. Urodzony w Warszawie w 1911 roku, a zmarły w 1974 w Stanach Zjednoczonych, stworzył wiele popularnych utworów, w tym słynną „Piosenkę o mojej Warszawie”. Jego twórczość często czerpała z rodzimych motywów, co czyni „Kujawiaki nieszawskie” naturalnym elementem jego artystycznego dorobku, nawet jeśli brak jest szczegółowych informacji o genezie czy konkretnych kontekstach powstania tego akurat utworu w dostępnych źródłach. To samo w sobie może być ciekawostką – piosenka ta, mimo że wpisuje się w nurt jego twórczości, pozostaje nieco w cieniu innych, bardziej rozpoznawalnych dzieł.

Centralnym motywem piosenki jest tęsknota i pośpiech w drodze do ukochanej. Słowa „Pędź, koniku mój cisawy / Do dziewczyny mej” nadają utworowi intymny i osobisty charakter. Cisawy konik to tradycyjny środek transportu, silnie kojarzony z folklorem i wiejskim krajobrazem, co jeszcze bardziej osadza piosenkę w polskiej tradycji. Podróż „Poprzez lasy, góry, pola” jest opisana jako uniwersalny szlak, pokonywany z determinacją i nadzieją. Motyw podróży konnej, z towarzyszącymi jej „tęsknymi pieśniami”, doskonale oddaje stan ducha podmiotu lirycznego – melancholię, ale i nadzieję na spotkanie.

Wzmianka o Nieszawie i Kujawach jest kluczowa. Nieszawa to miasto o bogatej, wręcz „wędrującej” historii, które kilkakrotnie zmieniało swoją lokalizację nad Wisłą, będąc ważnym punktem handlowym i strategicznym. Kujawy natomiast to kraina geograficzna słynąca z rolnictwa, ale także z bogatego folkloru i tradycji tanecznych – „kujawiaki” to przecież nazwa jednego z polskich tańców narodowych. Poprzez to, tekst piosenki nie tylko opowiada o osobistej podróży, ale także staje się hołdem dla polskiej ziemi i jej kultury. Wisła, jako „królowa polskich rzek”, łącząca różne regiony i płynąca „do morza”, symbolizuje ciągłość, trwałość i niezmienność, mimo upływu czasu i zmieniających się losów.

Powtórzenie zwrotki w drugiej części tekstu wzmacnia wrażenie nieustannej podróży i głębokiej, niegasnącej tęsknoty. Podmiot liryczny powtarza swoje dążenie, a słowa „Za kochaną, za jedyną / Za dziewczyną moją, dolaż ma” podkreślają, że cała jego egzystencja, cała „dola”, jest nierozerwalnie związana z ukochaną osobą. Piosenka, mimo swojej prostoty, rezonuje z uniwersalnymi uczuciami miłości, wierności, tęsknoty i przywiązania do ojczystej ziemi. W kontekście twórczości Alberta Harrisa, który tworzył w trudnych, burzliwych czasach, takie utwory mogły stanowić dla słuchaczy źródło pocieszenia, przypominając o niezmiennych wartościach i pięknie polskiego krajobrazu.