Interpretacja Joakims höghussång - Shining

Utwór "Joakims höghussång" szwedzkiego zespołu Shining, znanego z ekstremalnego black metalu o tematyce depresji i autodestrukcji, stanowi intrygujące odstępstwo od ich typowego repertuaru. Zamiast introspektywnego bólu i nihilizmu, tekst piosenki maluje obraz radykalnej transformacji, ambicji i asertywności, które wydają się niemalże paradoksalne w kontekście twórczości Niklasa Kvarfortha. Jest to o tyle ciekawsze, że muzyka do utworu jest przypisywana właśnie Kvarforthowi.

Tekst rozpoczyna się od deklaracji zmiany miejsca zamieszkania i planów: "Jag ska bo nånstans i Warszawa / Jag ska ha en helt annan plan". Bohater piosenki zapowiada przyjęcie nowej roli, kogoś, kto "będzie czytał Biblię dzieciom" i "zawsze będzie miał odpowiedź", co sugeruje poszukiwanie stabilności, celu lub duchowej autorytecie. To jest już dalekie od chaosu i rozpaczy, które często przenikają utwory Shining.

Kolejna zwrotka kontynuuje ten motyw radykalnej metamorfozy, tym razem z wyraźnym elementem publicznego spektaklu: "Ni ska se mig klättra på höghus / Ni ska se mig i ny uniform / Jag ska måla ny ikoner / Jag ska säga allt jag kan, på tre nya språk". Wspinanie się na drapacze chmur, nowa uniformizacja, tworzenie nowych ikon i mówienie w nowych językach – wszystko to wskazuje na przyjęcie roli lidera, kogoś, kto nie tylko zmienia siebie, ale też aktywnie kształtuje swój świat i wpływ na innych. To jest obraz jednostki, która odchodzi od cienia, by stanąć w blasku, z wyraźnym poczuciem misji i wyjątkowości.

Refren "Det är min värld, det här" (To jest mój świat) jest powtarzanym, stanowczym manifestem władzy i kontroli nad tą nową rzeczywistością. Jest to deklaracja absolutnej suwerenności bohatera nad jego wykreowaną przestrzenią i tożsamością. Potęguje to wrażenie niemalże megalomańskiej wizji.

Zwrotka następna pogłębia ten portret całkowicie odmienionego człowieka: "Jag ska bo nånstans i Altona / Jag ska bli en helt annan man / Jag ska hitta helt nya barer / Jag ska bara göra sånt / Som ingen annan kan". Przeprowadzka do Altony, kolejnego europejskiego miasta, potwierdza globalny charakter tej transformacji. Wyrażenie "będę robił tylko to, czego nikt inny nie potrafi" podkreśla wyjątkowość i elitarność nowej ścieżki bohatera.

Klucz do interpretacji tego utworu leży w tytule – "Joakims höghussång" (Piosenka o drapaczach chmur Joakima) – oraz w kontekście twórczości Shining. Niklas Kvarforth, znany z cynizmu, mizantropii i prowokacyjnych zachowań, często wyrażał pogardę dla "wszystkiego, co rośnie" i ogólnie dla ludzkości. W jego dorobku, tak jawne proklamacje budowania, rozwoju i pozytywnej asertywności wydają się być ironicznym komentarzem lub satyrą.

Wskazanie na "Joakima" niemal na pewno odnosi się do Joakima Brodéna, charyzmatycznego wokalisty Sabaton. Brodén jest rozpoznawalny ze swojego silnego, bohaterskiego głosu i charakterystycznej wojskowej kamizelki. Wraz ze swoim zespołem, Sabaton, tworzy monumentalne, historyczne hymny, pełne dumy i heroizmu, co jest biegunowo odległe od twórczości Shining. Postać z piosenki, w "nowym mundurze", wspinająca się na "wysokie budynki" i głosząca swoją prawdę na "trzech nowych językach", idealnie pasuje do wizerunku dowódczego i wpływowego lidera, jakim jest Brodén na scenie i w tekstach Sabaton.

Dlatego "Joakims höghussång" może być postrzegana jako prześmiewcze spojrzenie Kvarfortha na archetyp heroicznego, bezbłędnego lidera, lub na samą ideę radykalnej transformacji w kierunku „pozytywności” i wszechwiedzy. Deklaracje o czytaniu Biblii, malowaniu ikon i posiadaniu wszystkich odpowiedzi mogą być wyolbrzymieniem, mającym na celu ukazanie absurdu lub pustki za takimi postawami z perspektywy Kvarfortha. Jest to być może studium narcystycznego pragnienia kontroli i budowania kultu jednostki, co jest równie mroczną stroną ludzkiej psychiki, co autodestrukcja, ale wyrażoną w zupełnie innej formie.

Ostateczne zaproszenie: "Ni får komma hem till mig" (Możecie przyjść do mnie do domu) – dodaje kolejną warstwę ironii. To już nie tylko osobista deklaracja, ale zaproszenie dla innych do wejścia w ten nowo stworzony świat, do przyłączenia się do tego wykreowanego porządku. Z ust Kvarfortha, który często wyrażał pogardę dla ludzi, to zaproszenie może brzmieć raczej jak wabik w pułapkę czy cyniczne zaproszenie do oglądania jego (lub czyjegoś innego) spektaklu o wszechwładzy, niżeli szczere otwarcie. Piosenka Shining, pozornie odmienna, w rzeczywistości może więc pogłębiać ich eksplorację mrocznych zakamarków ludzkiej natury, tym razem koncentrując się na megalomanii i fałszywych prorokach, a nie tylko na samobójczych myślach.