Interpretacja Dwie sowy - Seweryn Krajewski

„Dwie sowy” to jeden z tych utworów, które – choć z pozoru proste i niosące świąteczny nastrój – kryją w sobie głębię refleksji nad ludzką kondycją, nadzieją i ulotnością szczęścia. Seweryn Krajewski, niezaprzeczalny mistrz melodii, stworzył muzykę do tekstu wybitnej poetki Agnieszki Osieckiej, co jest zresztą charakterystyczne dla wielu jego piosenek. Ich współpraca, początkowo nieoczywista i wymuszona nieco przez Marylę Rodowicz, zaowocowała szeregiem kultowych utworów, a sam Krajewski uważał Osiecką za „kobietę swojego życia, jeśli chodzi o piosenkę”.

Piosenka rozpoczyna się od obrazu domowego spokoju: „siądziemy dziś przy świecach, gdy się skończy dzień. kocisko zejdzie z pieca, szarobury leń.”. Ten idylliczny, ciepły pejzaż staje się tłem dla głównego motywu – oczekiwania na „gwiazdkę”, symbol nadziei, światła w mroku. Metafora „dwóch sów” siedzących przy sobie, która pojawia się w dalszej części, podkreśla poczucie bliskości, intymności i wspólnego przeżywania nocy, z jej melancholią i snami. Sowa, jako zwierzę nocne, symbolizuje mądrość, ale i pewną tajemniczość, a w tym kontekście może odnosić się do ludzi, którzy w nocnej ciszy odnajdują czas na głębokie przemyślenia.

Kluczowym elementem utworu jest powtarzające się pragnienie wyruszenia „z kolędą tą drogą złą w świat”. „Droga zła” to fascynujące określenie, które może sugerować, że życie, pomimo świątecznych życzeń i marzeń, bywa trudne i pełne wyzwań. Nie jest to jednak rezygnacja, lecz raczej świadomość tej trudności, połączona z niezachwianą wiarą w moc kolędy – symbolu nadziei, dobroci i wspólnoty. Kolęda staje się swoistym orężem w konfrontacji z niedoskonałym światem.

Tekst piosenki jest niczym litania życzeń, skierowanych do tytułowej gwiazdki. W kolejnych strofach podmiot liryczny prosi o dary zarówno dla zwierząt („niedźwiedziom daruj mocny sen”, „osiołkom daruj siana w bród”, „daj czarnym kotom cienie bram”), jak i dla ludzi [„a smutnym ludziom złoty grosz, zboża łan, kwiatów kosz”, „daj każdej babci ciepły pled”, „pyzate dzieci daj nam, daj. kochankom daruj zgody cud”]. Są to prośby o podstawowe potrzeby, komfort, bezpieczeństwo, pomyślność i miłość. Odnoszą się one do uniwersalnych pragnień każdego człowieka, dając piosence wymiar ponadczasowy i humanistyczny. Prośba o „okrętom w morzu syren śpiew, mało raf, dużo mew” to z kolei poetyckie odzwierciedlenie pragnienia bezpiecznej podróży przez życie, z pięknymi, choć niekiedy zwodniczymi doznaniami (śpiew syren), ale bez niebezpieczeństw.

Pojawiająca się dwukrotnie prośba: „śpiewaj z nami jak z nut, ogrzej na szybach lód”, a później „ogrzej nam w sercach lód”, jest sercem utworu. Lód na szybach symbolizuje zewnętrzny chłód świata, ale lód w sercach to metafora zgorzknienia, smutku, obojętności, które gwiazdka ma stopić. Śpiew „jak z nut” to nie tylko harmonia dźwięków, ale i harmonijne, pełne nadziei życie.
Znalazłem wywiad, w którym Seweryn Krajewski określa się mianem „sowy”, mówiąc, że ożywa wieczorem i siedziałby do rana, pracując nad muzyką, choć rano często okazuje się, że nocne pomysły bywają „kompletną bzdurą”. To dodaje osobistego wymiaru do tytułu i motywu, sugerując, że nocna pora jest dla artysty czasem intensywnej twórczości i refleksji, a metafora „dwóch sów” może odnosić się do twórcy i jego myśli, lub dwojga ludzi, którzy w samotności nocy dzielą się najgłębszymi pragnieniami.

Piosenka „Dwie sowy” została wydana na kilku albumach Seweryna Krajewskiego, między innymi na kompilacji „Nagrania Radiowe Z Lat 1977 - 1987” z 2008 roku, gdzie występuje nawet w dwóch wersjach. Ukazała się również na świątecznym albumie Czerwonych Gitar "Dzień jeden w roku" w 1976 roku. To tylko potwierdza jej status jako ponadczasowego utworu, który chętnie wraca w różnych odsłonach.

„Dopóki świecisz, mamy raj” – to podsumowanie i esencja całego utworu. Gwiazdka symbolizuje tu nie tylko gwiazdę betlejemską czy nadzieję, ale być może również miłość i wiarę w drugiego człowieka. Dopóki istnieje ta iskierka nadziei, bliskości i dobra, świat – nawet jeśli niesie ze sobą „złą drogę” – pozostaje miejscem, gdzie można odnaleźć szczęście. Piosenka jest więc wzruszającą, poetycką modlitwą o zachowanie ciepła i światła w ludzkich sercach, pomimo trudności i chłodu świata zewnętrznego.