Interpretacja Pola - Muniek Staszczyk

Utwór „Pola” Muńka Staszczyka to głęboka, emocjonalna alegoria Polski, będąca jednocześnie pierwszym singlem promującym jego solowy album „Syn miasta” z 2019 roku. Tekst piosenki, napisany przez Muńka, powstał w odpowiedzi na jego osobiste refleksje nad kondycją społeczeństwa. Jak sam artysta przyznał, pragnął stworzyć „coś od serca o tym biednym skłóconym narodzie, który tyle wycierpiał, a teraz się jeszcze boksuje po prostu po twarzach, gdzie leci krew i nikt nie ma refleksji, żeby sobie podać rękę”.

Piosenka otwiera się gorzkim apelem: „Pola, błagam, obudź się / Sen o potędze skończył się / W swojej iluzji nie możesz trwać tak długo”. To wezwanie do porzucenia fałszywych wyobrażeń o sobie, iluzorycznych mitów narodowych, które, jak dalej śpiewa, są „jesienną szarugą” – czymś ponurym i nic nieznaczącym. Muniek bezpośrednio wskazuje na rolę mediów lub polityki, mówiąc o „spikerze z łapanki, który wciska kit i rozbudza narodowy mit”. Podmiot liryczny wyraża znużenie cynizmem i propagandą, które odrywają społeczeństwo od rzeczywistości.

W dalszej części utworu „Pola” schodzi na poziom jednostki, stając się personifikacją każdego obywatela: „A Ty masz swoje troski / Twój świat nie jest boski / Na ulicach miast / Zakrywasz twarz / Jak wielu z nas”. Te wersy oddają poczucie anonimowości, lęku lub wstydu, skłaniające ludzi do ukrywania się przed trudną codziennością i wspólnymi problemami. Widzimy tu obraz społeczeństwa zmagającego się z osobistymi kłopotami, które jednocześnie nie potrafi lub nie chce zmierzyć się z szerszym kontekstem politycznym i społecznym.

Kolejny refren to jeszcze silniejszy sygnał do działania: „Pola, Ty musisz z kolan wstać / Bo tu już nie ma z czego brać / W pociągach czujesz swąd domowej wojny”. To metafora wyczerpania zasobów, zarówno materialnych, jak i moralnych, oraz przenikliwe odczucie głębokiego podziału, który trawi kraj. Muniek posługuje się obrazem „domowej wojny”, by podkreślić rosnącą polaryzację i wzajemną nienawiść, apelując o pojednanie.

Utwór odnosi się także do pozycji Polski na arenie międzynarodowej, z nutą goryczy wskazując: „Chociaż nie jesteś najpiękniejsza / I na wybiegach masz gorsze miejsca / Na kontynencie, czy jest ktoś tak samotny...?”. Muniek nie unika trudnych tematów, sugerując, że Polska, choć nieidealna, może czuć się osamotniona i niezrozumiana.

Ważnym elementem piosenki jest jej geneza. Singiel „Pola” ukazał się 3 czerwca 2019 roku, celowo dzień przed 30. rocznicą wyborów 4 czerwca 1989 roku. Muniek podkreślił, że data ta nie jest przypadkowa, a utwór jest „piosenką o polskim stanie umysłu”. Za warstwę muzyczną odpowiada Dawid Podsiadło, a także Olek Świerkot, natomiast produkcją i miksem zajął się Bartosz Dziedzic. Do piosenki powstał teledysk w reżyserii Katarzyny Sawickiej, w którym tytułową Polę zagrała Agata Buzek, a Jacka Braciaka można było zobaczyć w jednej z ról. Reżyserka teledysku zaznaczyła, że strój „młodej Poli” symbolizuje drogę, jaką kraj przebył przez ostatnie stulecia – „zniszczony i niezbyt urodziwy kostium »szarej myszki« ilustruje historię narodu, który po latach odzyskał niepodległość”, lecz pojawił się na arenie politycznej „w gorszej kondycji”. Z kolei suknia, którą Buzek nosi przez cały klip, ma symbolizować prawdziwe i często niedoceniane piękno Polski – jej historię, tradycję, przyrodę i kulturę.

Kulminacyjnym momentem utworu jest przejmujące wyznanie i jednoczesny apel: „O, Pola, oszukują Cię / I ciągle używają Cię / I gwałcą Cię / I modlą się do Ciebie”. To mocne oskarżenie o cyniczne wykorzystywanie idei Polski przez tych, którzy potem obłudnie się do niej zwracają. Mimo tak brutalnej diagnozy, piosenka kończy się głęboką wiarą w możliwość zmiany: „O, Pola, nie daj się im / O, Pola, nie... / Dasz radę, wierzę w Ciebie...”. To osobiste, pełne nadziei przesłanie, które podtrzymuje ducha w obliczu trudności, sugerując, że prawdziwa siła tkwi w samej Polce i jej ludziach, gotowych do powstania i odzyskania godności. Piosenka spotkała się z ciepłym przyjęciem, zajmując pierwsze miejsca na listach przebojów Trójki i RMF FM, a także uzyskując status platynowej płyty. Muniek Staszczyk w wywiadzie dla RMF FM podkreślił, że piosenka miała mieć charakter „ekumeniczny”, zachęcając do zaprzestania wzajemnego „perwersyjnego hejtowania”.