Interpretacja Błyszczeć - Maciej Maleńczuk

Piosenka „Błyszczeć” w wykonaniu Macieja Maleńczuka to utwór, który w polskiej wersji językowej filmu animowanego Disneya „Vaiana: Skarb Oceanu” z 2016 roku stał się prawdziwym perełką. Maleńczuk użyczył głosu postaci Tamatoi, gigantycznego, pysznego kraba, którego cała egzystencja opiera się na kolekcjonowaniu i prezentowaniu lśniących przedmiotów. Jego wybór do tej roli został entuzjastycznie przyjęty, a wiele osób uważało go za idealne dopasowanie głosu do charakteru, podkreślając, że Maleńczuk, jako artysta „błyskotliwy”, świetnie oddał naturę „potwornie błyszczącego” Tamatoi. Tekst piosenki, którego polskie tłumaczenie przygotował Michał Wojnarowski, doskonale oddaje cynizm i autoironię pierwowzoru, nasycając go jednocześnie specyficznym stylem Maleńczuka.

Utwór jest manifestem powierzchowności i materializmu, bezpardonowo odrzucającym ideę wewnętrznego piękna. Tamatoa, przedstawiając swoją historię, otwarcie przyznaje, że kiedyś był „szkrabem krabim… słabym”, lecz teraz, dzięki swej „skorupie, że zabić”, czuje się „szczęśliwy jak ten małż”. To przejście od słabości do siły jest bezpośrednio powiązane z gromadzeniem błyskotek. Przesłanie babci, by „słuchać sercem swym, bo liczy się tylko wnętrze”, zostaje bezceremonialnie zdyskredytowane krótkim, lecz dosadnym: „Babunia łże!”. To zdanie jest kluczowe dla zrozumienia filozofii Tamatoi, a w wykonaniu Maleńczuka nabiera dodatkowej, niemal punkowej bezczelności.

Refren „Bo lepiej jest błyszczeć! Jak piratów skarby z wraku gdzieś na dnie. Każdy wie, że lepiej jest błyszczeć, jak naszyjnik po babuni iskrzy się” to hymn na cześć splendoru i widoczności. Błyszczenie staje się synonimem władzy, atrakcyjności i sukcesu. Co ciekawe, Tamatoa nie ukrywa swojej drapieżnej natury, śpiewając, że „ryby są, są, są głupie, gonią co się świeci jak dzieci”, a „na mój błysk ławica leci”. Ten fragment ujawnia, że za całą fasadą blasku kryje się chęć manipulacji i konsumpcji. Błyszczące przedmioty są wabikiem, narzędziem do zdobywania, co w kontekście filmu odnosi się do próby pozbawienia Mauiego jego magicznego haka.

W drugiej części utworu Tamatoa zwraca się bezpośrednio do Mauiego, lekceważąco nazywając go „Małym Mauim z fizjonomią problem ma” oraz „półbogiem i półgłówkiem”. Wyśmiewa jego siłę fizyczną, twierdząc, że „biceps to blef” i zapowiadając jego klęskę. Mimo to, w pewnym momencie, krab zaskakująco przyznaje „szacun za ten ducha hart i za tatuaż masz plusa”, jednocześnie dodając z ironicznym przekąsem: „Ja tak jak Ty zrobiłem sobie kilka dziar od stóp do głów. No co?”. To zdziwienie i szybka riposta podkreślają jego potrzebę bycia najlepszym, nawet w kwestii posiadania ozdób na ciele.

Finał piosenki to triumf Tamatoi i ostateczne zdyskredytowanie Mauiego. Krab z rozkoszą patrzy, jak „boga pół bezsilnie gryzie muł”, obwieszczając: „Koniec pieśni, nie masz szans w tej grze – Załatwię Cię!”. Jego ostatnie słowa do pokonanego przeciwnika są brutalnie szczere: „Choć marzy Ci się, by błyszczeć, Ty nigdy nie będziesz błyszczeć!”. To zdanie jest kwintesencją przekazu piosenki – błyszczeć mogą tylko nieliczni, ci, którzy są na tyle bezwzględni i skupieni na materialnej potędze, by odrzucić wszelkie sentymenty. Maciej Maleńczuk, ze swoim charakterystycznym, chropowatym głosem i drapieżną manierą, nadał Tamatoi niezapomniany, lekko cyniczny sznyt, sprawiając, że polska wersja „Błyszczeć” jest nie tylko wierna oryginałowi, ale zyskuje dodatkowy wymiar poprzez osadzenie jej w artystycznym kontekście twórczości samego Maleńczuka. Utwór, mimo że pochodzi z filmu dla dzieci, staje się zatem błyskotliwą, gorzką satyrą na współczesne wartości, gdzie często liczy się jedynie zewnętrzny blichtr i pozory sukcesu.