Interpretacja Daj - Jerzy Połomski

Piosenka „Daj” Jerzego Połomskiego to utwór niezwykły, będący znacznie więcej niż tylko liryczną prośbą o uczucie. To głębokie wołanie o intymność, zaangażowanie i całkowite oddanie drugiej osoby, włącznie z jej niedoskonałościami i bagażem doświadczeń. Tekst, którego autorem jest Adam Kreczmar, z muzyką Jerzego Andrzeja Marka, wydany w 1969 roku na albumie pod tym samym tytułem, szybko zyskał miano pierwszego polskiego zaśpiewanego erotyku, co w kontekście obyczajowości lat 60. było posunięciem niezwykle śmiałym i odważnym.

Sam Jerzy Połomski początkowo wahał się, czy wykonać utwór na festiwalu w Opolu w 1968 roku. Dopiero gdy dwóch innych wykonawców zaprezentowało go poza konkursem, zbierając owacje i bisy, artysta zdecydował się zaśpiewać „Daj”. Publiczność przyjęła go z tak ogromnym entuzjazmem, że Połomski musiał bisować kilkakrotnie. Ten fenomen powtórzył się w 2013 roku podczas uroczystego koncertu z okazji 50-lecia festiwalu, gdzie piosenka ponownie spotkała się z gorącym przyjęciem. Ciekawostką jest, że pierwsza linijka utworu, „Daj, czegoć nie ubędzie, byś najwięcej dała”, została zaczerpnięta przez Adama Kreczmara z nieco rubasznej fraszki Jana Kochanowskiego „Do dziewki”.

Podmiot liryczny nie prosi o dobra materialne, lecz o rzeczy ulotne, a zarazem fundamentalne dla budowania głębokiej relacji. „Daj, czego nie ubędzie, byś najwięcej dała” – te słowa sugerują, że to, o co chodzi, to obecność, uczucie, czas, coś, co pomnaża się w miarę dawania, a nie ubywa. Jest to pragnienie pełni emocjonalnej, dotychczas niespełnionej przez inne osoby: „daj, czego widać żadna przedtem dać nie chciała”. Piosenka wyraża również pragnienie wzruszenia, ekscytacji – „daj, co mi wzrok sczerwieni i serce połechce” – oraz podkreśla wyjątkowość adresatki: „daj, czego chcę od Ciebie, a od innych nie chcę”.

Kluczowe dla interpretacji są wersy, w których podmiot liryczny prosi o „miejsce na dłoni, którego nikt nie całuje”, „co zostało Ci po nim, po tym, którego żałujesz”, czy „miejsce na twarzy, gdzie szminki ci nie starczyło”. To niezwykle poetyckie i czułe ujęcia pragnienia zaakceptowania i ukochania drugiej osoby w całości, z jej skazami, bliznami po przeszłości i niedoskonałościami. On nie szuka ideału, lecz autentycznej, niepolukrowanej kobiety. Akcentuje, że „mnie to zupełnie wystarczy, ja z tego zrobię miłość”, co jest manifestacją bezwarunkowej akceptacji i gotowości do budowania miłości na fundamencie prawdy i wrażliwości.

Powtarzające się prośby o bycie obecnym „rankiem... niebieskim” i „wieczorem długim” mówią o chęci stałej obecności, o pragnieniu dzielenia każdej chwili. Wers „daj, przecież zawsze możesz nie dać po raz drugi” brzmi jak delikatna perswazja, ale też uznanie dla wolności i wyboru ukochanej. Zwieńczeniem tej intymnej prośby jest pragnienie zajęcia „miejsca przy sobie, które jest puste o świcie”, z którego podmiot liryczny obiecuje „długie, ciekawe życie”. To symboliczne wypełnienie pustki, zaproszenie do wspólnego tworzenia przyszłości, do budowania wspólnego świata z tego, co niezajęte, co czeka na ich połączenie. Połomski, swoim charakterystycznym, barytonowym głosem i nienaganną dykcją, nadał temu tekstowi niezwykłą wrażliwość, czyniąc z „Daj” ponadczasowy hymn o potrzebie bliskości i bezgranicznej miłości.