Interpretacja Lament - Faun

„Lament” zespołu Faun to utwór głęboko zakorzeniony w tradycji pieśni żałobnych, jednocześnie przesycony współczesną wrażliwością pogańskiego folku. Jego tekst, na pierwszy rzut oka prosty, kryje w sobie bogactwo znaczeń, czerpiąc z wiekowych wierzeń i osobistych doświadczeń. Piosenka stanowi paganizującą adaptację starej, przedchrześcijańskiej pieśni żałobnej z północnej Anglii, którą z dużą pewnością można zidentyfikować jako "Lyke-Wake Dirge".

Oryginalna "Lyke-Wake Dirge" to czternastowieczny chant pogrzebowy z Yorkshire, śpiewany podczas czuwania (tzw. "wake") przy zmarłym ("lyke" oznacza zwłoki). Tradycyjnie opisywała ona wędrówkę duszy do Purgatorium, a każdy kolejny krok w zaświaty zależał od uczynków miłosierdzia zmarłego za życia – na przykład, jeśli nie dał biednym butów, ciernie Whinny Moor raniły go do kości. Zespół Faun zachował archaiczną formę językową i powtarzający się refren „Every nighte and alle”, podkreślający ciągłość i rytualność, lecz kluczowo zmienił ostatnią frazę pierwszej zwrotki z „And Christe receive thy saule” na „The gods receive thy saule”. Ta fundamentalna zmiana natychmiast przenosi tekst z kontekstu chrześcijańskiego do świata politeistycznego, pogańskiego, zgodnego z tożsamością zespołu.

Faun rozszerzył tradycyjny tekst o dodatkowe zwrotki, tworząc "epicką i emocjonalną dirge z chórami, bębnami i starymi instrumentami", takimi jak lira korbowa, flet, nyckelharpa i celtycka długa trąbka (lure). Te nowe wersy wprowadzają walijskie mitologiczne zaświaty – Annwn – oraz osobisty element żalu. Annwn, czyli Inny Świat w mitologii walijskiej, rządzony przez Arawna (lub, później, Gwyn ap Nudd), nie jest miejscem kary, jak chrześcijańskie piekło, lecz światem rozkoszy, wiecznej młodości, wolnym od chorób i obfitującym w jedzenie. Jest to "podziemie" lub "nie-świat", czasami umiejscowione na wyspie lub pod ziemią, a Cŵn Annwn, czyli psy Annwn, służą jako przewodnicy dusz. Wprowadzenie Annwn wzmacnia pogański charakter utworu, oferując wizję zaświatów jako miejsca spokoju i kontynuacji, a nie moralnego rozrachunku. Oliver (z Faun) wspomniał również o bogini Hel z mitologii nordyckiej, podkreślając jej rolę jako bogini śmierci, która nie jest ani dobra, ani zła, a jej działania prowadzą do cyklu rozpadu i nowego wzrostu, pomagając w przejściu do krainy umarłych. To dodaje kolejną warstwę interpretacyjną, łącząc celtyckie i nordyckie wierzenia.

Jednym z najbardziej wzruszających aspektów „Lamentu” jest jego głęboko osobisty charakter. Utwór został zadedykowany Jürgenowi Schneiderowi, przyjacielowi i inżynierowi dźwięku zespołu, który zmarł tragicznie w 2023 roku po ponad dziesięciu latach współpracy z Faun. Stephan z zespołu Faun przyznał w wywiadzie, że „Lament” jest pożegnaniem z Jürgenem, a słuchając go, za każdym razem ma gęsią skórkę. Adaya dodała, że piosenka budzi smutek nawet u osób nieznających jej kontekstu. To świadectwo uniwersalności przekazu, który trafia do serc słuchaczy niezależnie od ich wiedzy o genezie utworu.

Tekst „This ae nighte, this ae nighte, Every nighte and alle” staje się tu mantrą nieustannej pamięci i czuwania. „Fire and fleet and candle-lighte” to nie tylko obrazy z dawnych obrzędów pogrzebowych, symbolizujące światło w ciemności i ciepło wspólnoty, ale również odniesienie do "fire and fleet" jako określenia domostwa, miejsca spoczynku. Przejście do krainy Annwn to podróż, której towarzyszyć ma śpiew, honorujący pożegnanie zmarłego: „this song shall honour your farewell”. Ostatnia zwrotka, dodana przez Faun, jest najbardziej osobista i przejmująca: „You are sorely missed my friend, Every nighte and alle, until one day we`ll meet again”. Wyraża ona nie tylko żal i tęsknotę za utraconym przyjacielem, ale także nadzieję na przyszłe spotkanie, które znajduje swoje odzwierciedlenie w pogańskim cyklu życia, śmierci i odrodzenia, a także w naturze Annwn jako krainy wiecznej młodości.

W ten sposób „Lament” staje się wielowymiarowym utworem. Jest hołdem dla starożytnych tradycji, mostem łączącym przeszłość z teraźniejszością, ale przede wszystkim jest to głęboko emocjonalny pożegnalny list, pełen żalu, szacunku i wiary w powtórne spotkanie, osadzony w kojącej wizji celtyckich zaświatów. To muzyczna kontemplacja śmierci, która nie jest końcem, lecz transformacją, podróżą do miejsca, gdzie bogowie przyjmują duszę, a pamięć trwa wiecznie.