Interpretacja Summertime & Louis Armstrong - Ella Fitzgerald

Interpretacja utworu „Summertime” w wykonaniu Elli Fitzgerald i Louisa Armstronga to zanurzenie się w esencję jazzu, a zarazem hołd dla jednej z najbardziej rozpoznawalnych arii w historii muzyki. Ta piosenka, będąca kołysanką z opery Porgy and Bess George’a Gershwina z 1935 roku, pierwotnie miała na celu ukoi zmartwienia dziecka i zapewnić mu obietnicę lepszego jutra. W oryginalnym kontekście, śpiewana przez ubogą matkę Clarę z fikcyjnego osiedla Catfish Row w Charleston w Południowej Karolinie, piosenka ta niesie ze sobą głęboki ładunek emocjonalny – odzwierciedla nadzieję na przyszłość mimo trudnej rzeczywistości.

Wersy: „Summertime and the livin' is easy / Fish are jumpin' and the cotton is high” (Lato i życie jest proste / Ryby skaczą, a bawełna rośnie wysoko) malują obraz idyllicznej Ameryki Południowej, bogatej w dary natury i obfitość. Jednak ta pozornie beztroska sielanka jest szybko kontrapunktowana przez pocieszające: „Oh your daddy's rich and your ma is good lookin' / So hush little baby, don't you cry” (Och, twój tata jest bogaty, a mama jest piękna / Więc cicho, maleństwo, nie płacz już). Słowa te, choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się obietnicą dostatku, w kontekście opery Gershwina stają się raczej czułym, lecz nierealnym zapewnieniem, mającym odwrócić uwagę dziecka od ubóstwa i trosk jego rodziców.

Prawdziwa siła i ponadczasowość tej kompozycji objawiły się w interpretacji Elli Fitzgerald i Louisa Armstronga z albumu Porgy and Bess z 1959 roku. Ich wersja, wyprodukowana przez Normana Granza, przyczyniła się do globalnego sukcesu utworu, który do tej pory doczekał się tysięcy wykonań w różnych gatunkach muzycznych. Ella, często nazywana „Pierwszą Damą Piosenki”, wnosi do utworu swoją niezwykłą czystość tonu, nienaganną dykcję i kunsztowne frazowanie. Jej głos, płynąc z niezwykłą lekkością i melancholią, doskonale oddaje zarówno spokój kołysanki, jak i ukryty smutek, poczucie wrażliwości, a nawet poczucie straty, które towarzyszyły pierwotnej intencji utworu. Wyobraź sobie matkę śpiewającą dziecku, wiedzącą, że opisany raj jest tylko złudzeniem, ale pragnącą przekazać mu nadzieję.

Wejście Louisa Armstronga z jego chrapliwym, charakterystycznym wokalem i ekspresyjną grą na trąbce jest zjawiskowe. Armstrong, z jego unikalnym stylem i improwizacyjnym talentem (w tym scatowaniem), dodaje piosence głębi i niepowtarzalnego charakteru. Kontrast między aksamitnym głosem Elli a szorstką, pełną emocji interpretacją Louisa tworzy niezwykłą teksturę dźwiękową, która jest jednocześnie delikatna i potężna. Ich duet ukazuje utwór jako opowieść o wspólnym losie, o nadziei, która mimo wszystko trwa, wzmocniona wsparciem bliskich. Album, na którym ukazała się ta wersja, był jednym z trzech oficjalnych wspólnych wydawnictw artystów, które odniosły zarówno sukces komercyjny, jak i krytyczny. Wersja ta została nawet wyróżniona srebrnym certyfikatem przez British Phonographic Industry (BPI) w 2022 roku.

Druga część tekstu, „One of these mornings / You're goin' to rise up singing / Then you'll spread your wings / And you'll take the sky” (Pewnego z tych poranków / Wstaniesz śpiewając / Rozwiniesz skrzydła / I uniesiesz się w niebo), jest potężną wizją przyszłości. To obietnica wolności, samorealizacji i ucieczki od trudów życia, która staje się uniwersalnym przesłaniem o dążeniu do marzeń. W kontekście amerykańskiej historii i doświadczeń Afroamerykanów, dla których opera Porgy and Bess była pisana (Gershwin nalegał, aby wszystkie role były grane przez czarnoskórych aktorów), te słowa nabierają jeszcze głębszego znaczenia, symbolizując dążenie do emancypacji i godności.

Piosenka kończy się pocieszającym zapewnieniem: „But till that morning / There's a nothin' can harm you / With daddy and mammy standin' by” (Ale do tego poranka / Nic cię nie skrzywdzi / Gdy tata i mama czuwają obok). To wzruszające zakończenie podkreśla fundamentalną rolę rodzicielskiej miłości i ochrony, która ma uchronić dziecko przed światem pełnym zagrożeń, dając mu siłę do przetrwania i wiarę w lepszą przyszłość. W wykonaniu Elli i Louisa to zakończenie wybrzmiewa z niezwykłą czułością i nadzieją, stając się ponadczasowym hymnem na cześć rodzicielskiej troski i niezłomnego ducha. Ich interpretacja „Summertime” to nie tylko mistrzowskie wykonanie jazzowe, ale przede wszystkim głęboka, poruszająca opowieść o życiu, nadziei i miłości.