Interpretacja PDW feat. Mata - Białas

Utwór „PDW” Białasa z udziałem Maty, wydany 13 lipca 2020 roku jako singiel z albumu Białasa „H8M5”, to głęboka refleksja nad podziałami społecznymi i zacierającymi się granicami między różnymi środowiskami w dzisiejszej Polsce. Tytułowe „PDW” jest akronimem od popularnego w slangu ulicznego zwrotu „Pozdrowienia Do Więzienia”, który zazwyczaj jest wyrazem solidarności z osobami pozbawionymi wolności, ale bywa też używany ironicznie. W kontekście piosenki, zwłaszcza w połączeniu z refrenem „nie uwierzysz, że zwątpienie też jest tu / naszym ludziom, mordo, byli tam i tu”, nabiera on szerszego znaczenia, symbolizując uniwersalne doświadczenie trudności, niezależnie od pochodzenia.

Białas w swojej zwrotce kreśli obraz „małolatek z dobrych domów”, które zafascynowane są ulicą i próbują naśladować patologię, „zachowywać się jak złodziej”. Raper wyraża swoisty żal, a może nawet irytację, wobec tej tendencji. Zaznacza, że sam kiedyś był w podobnej sytuacji, ale nie rozumie, dlaczego inni pragną udawać kogoś, kim nie są. To „chore świat jest, człowieku, więc się regeneruj, a nie degeneruj” staje się centralnym przesłaniem jego części utworu. Jest to ostrzeżenie przed romantyzowaniem niebezpiecznego stylu życia i nawoływanie do odnalezienia sensu w konstruktywnych działaniach, a nie w pustych słowach czy pozorach. Białas zwraca uwagę na kontrast między życiem w dostatku a rzeczywistością, gdzie „ludzie nie mają służby w domach / jak mają, to tajne służby w domach”, a wsparcie ze strony systemu („kopy od służby zdrowia”) jest często niewystarczające. Krytykuje powierzchowność i próbę kupienia sobie „ulicznej” tożsamości drogimi ubraniami – „szmaty drogie tak jak Cardi B”.

Mata, który sam jest często postrzegany jako przykład artysty z tzw. „patointeligencji” – terminu spopularyzowanego przez jego hit „Patointeligencja” – wnosi do utworu bardziej niuansową perspektywę. Jak sam przyznał w wywiadach, nie jest „dzieciakiem z bloków, tylko szczylem z klasy średniej, wychowanym na strzeżonym osiedlu”, a rapem zafascynował się oglądając film „Jesteś Bogiem”. Wspominał również, że na swoje pierwsze nagrywki przyjeżdżał z tatą w garniturach, a jego ojciec, profesor prawa, wymyślił mu pseudonim artystyczny. W „PDW” Mata rozszerza definicję „bananowca”, nazywając ją „mentalnością”. Przyznaje, że znał „chłopków z dobrych domów”, którzy potrafili pić „aż do zgonu” z „najgorszymi patusami” i mimo szoferów odwożących ich do prywatnych liceów, mieli „szacunek zawsze do kolegów”. To pokazuje, że niezależnie od statusu materialnego, młodzież poszukuje autentyczności i przynależności. Jednakże, Mata nie unika także ciemniejszych stron tego życia, wspominając o „słodkich maluchach, co dziś nie potrafią zasnąć bez benzodiazepin”. Podkreśla, że ostatecznie „nie ważne skąd się pochodzi, dzieciaku, to samo jest w każdym człowieku”. Wszyscy doświadczają podobnych uczuć, w tym zazdrości: ci z „piękną i ciepłą” rzeczywistością, zazdrościli „życia na przekór”, i na odwrót.

Obaj raperzy w mistrzowski sposób ukazują złożoność współczesnych relacji społecznych i młodzieżowych dylematów tożsamościowych. Piosenka jest zaproszeniem do refleksji nad tym, jak łatwo jest oceniać innych i jak powierzchowne mogą być pragnienia, kiedy nie rozumie się prawdziwych konsekwencji wybranego stylu życia. Białas i Mata nie osądzają, lecz obserwują i komentują, przypominając, że prawdziwa siła i autentyczność tkwią w byciu sobą, nawet jeśli „nie wiesz, kim być tu”. Utwór „PDW” jest więc nie tylko pozdrowieniem dla tych, którzy są „tam i tu”, ale także apelem o zrozumienie i odnalezienie własnej ścieżki poza pozorami.