Interpretacja utworu "Pagan Poetry" autorstwa Björk, pochodzącego z albumu Vespertine wydanego 27 sierpnia 2001 roku, zabiera słuchacza w głąb najbardziej intymnych zakamarków ludzkiej duszy i relacji. Płyta Vespertine jest często opisywana przez samą artystkę jako eksploracja wewnętrznego świata, domowego zacisza i delikatności, stanowiąca przeciwwagę dla bardziej "ekstrawertycznego" Homogenic (1997). Björk tworzyła ten materiał głównie w domowym zaciszu, posługując się laptopem, co nadaje albumowi wyjątkowo osobisty i szepczący charakter. W wywiadzie dla "The Guardian" w 2002 roku, Björk określiła swoje studio jako schronienie, miejsce, gdzie czuła się bezpiecznie "otoczona mikrofonami, sprzętem i wszystkimi rzeczami, które kocha".

Piosenka otwiera się obrazem: Pedalling through / The dark currents / I find / An accurate copy / A blueprint / Of the pleasure / In me. Te słowa sugerują podróż w głąb siebie, być może przez mroczne, nieświadome obszary psychiki, by odkryć tam głęboko zakorzenioną zdolność do przyjemności, a także niezwykłą, pierwotną formę miłości. To poszukiwanie prowadzi do odnalezienia "niebieskiego planu" własnych pragnień i intymności.

Kolejne wersy, Swirling black lilies totally ripe / A secret code carved, wprowadzają bogatą symbolikę. Lilie, często kojarzone z czystością, niewinnością czy śmiercią, tutaj stają się "czarne" i "dojrzałe", co może wskazywać na ciemniejszą, bardziej zmysłową i tajemniczą stronę kobiecości lub miłości. "Wyrzeźbiony sekretny kod" to metafora głębokiego, niewyrażalnego zrozumienia, które istnieje między kochankami – coś, co jest intymne, ukryte i osobiste. W artykule opublikowanym na stronie SongMeanings zauważono, że "Pagan Poetry" to utwór o silnym pociągu seksualnym i ukrytych kodach, przez które kochankowie rozpoznają się nawzajem.

Obraz He offers / A handshake / Crooked / Five fingers / They form a pattern / Yet to be matched opisuje wyjątkowość i niestandardowość relacji. Ten "krzywy uścisk dłoni" nie jest konwencjonalny, ale idealnie pasuje, tworząc wzór, który jest jedyny w swoim rodzaju, podkreślając absolutną unikalność tej więzi. Jest to odzwierciedlenie tego, jak w związku odnajdujemy drugą osobę, która pasuje do nas w sposób nieprzewidywalny i niepowtarzalny.

Centralnym punktem utworu jest fraza: On the surface simplicity / But the darkest pit in me / It's pagan poetry. Björk podkreśla tu dwoistość: to, co na zewnątrz może wydawać się proste i zwyczajne, skrywa w sobie "najciemniejszą otchłań" – obszar pierwotnych instynktów, nieskrępowanych emocji i duchowości, którą artystka nazywa "pogańską poezją". Jak wyjaśniono na portalu Reddit, "Pagan Poetry" może odnosić się do intensywnych, pozbawionych poczucia winy interakcji z naturą i seksem, postrzeganych jako starożytne i duchowe połączenie, niekoniecznie związane z religią chrześcijańską. To miłość, która jest surowa, dzika i święta w swoim własnym, niezależnym sensie.

Sygnały "zakodowane alfabetem Morse'a", które pulsate (wake me up) and wake me up / (pulsate) from my hibernating, symbolizują kochanka jako siłę budzącą, która wyrywa ją z wewnętrznego uśpienia. To impuls, który ożywia zmysły i emocje, wcześniej drzemiące w hibernacji.

Powtarzające się I love him, I love him przechodzi w She loves him, she loves him, a następnie w deklaracje: This time / I'm gonna keep it to myself / This time / I'm gonna keep me all to myself. Ten fragment jest szczególnie intrygujący. Zmiana perspektywy z "ja" na "ona" może być próbą zdystansowania się, uniwersalizacji uczucia, lub wskazaniem na podział wewnętrzny – część jej chce zachować tę miłość w absolutnej prywatności, chroniąc jej świętość i intymność. Jednak zaraz potem następuje przeciwny impuls: And he makes me want to hand myself over. To pragnienie całkowitego oddania, bezgranicznej kapitulacji w obliczu tak silnego uczucia. Te sprzeczne pragnienia – zachowania dla siebie i całkowitego oddania – doskonale oddają złożoność i intensywność miłości, która jest zarówno schronieniem, jak i siłą transformującą. W wywiadzie dla Björk.fr Björk sama wyjaśniła, że "Pagan Poetry" opowiada o pierwszym spotkaniu z kimś, zakochaniu się i wyłapywaniu jego podświadomej energii – rytmu, tempa, gracji, łagodności i ciemności – oraz odkrywaniu, że własna podświadomość może z łatwością to dopasować. Opisała również aranżację harfy jako "haft miłości", kiedy dwoje ludzi zaczyna splatać swoje wnętrza.

Teledysk do "Pagan Poetry", wyreżyserowany przez Nicka Knighta i wydany 5 listopada 2001 roku, był równie intymny i kontrowersyjny, co sam utwór. Przedstawiał Björk w sukni ślubnej wykonanej z pereł, które wydają się być przebite przez jej skórę, oraz stylizowane obrazy nagości i intymnych scen z jej osobistych nagrań. Ze względu na swoją śmiałość i nagość, wideo zostało zakazane przez wiele stacji telewizyjnych, w tym MTV w Stanach Zjednoczonych. Knight, w wywiadzie dla Flavorwire w 2013 roku, powiedział: "Chciałem ją rozebrać. Jest właściwie dość surowa, kobieca i seksowna. Jest w niej inna strona, która normalnie nie wychodzi na jaw w jej teledyskach". Dodał również, że dał Björk kamerę Mini DV i poprosił ją, aby nagrała swoje własne, prywatne sceny, co podkreśla autentyczność i osobisty charakter przedstawionej intymności.

"Pagan Poetry" to pieśń o miłości w jej najbardziej pierwotnej, bezkompromisowej formie, która nie boi się własnej ciemności ani intensywności. To hymn na cześć intymności, która jest zarówno ukryta, jak i wszechogarniająca, celebrująca połączenie dusz na poziomie, który wykracza poza słowa i społeczne konwencje. Jest to świadectwo zdolności Björk do przekształcania głęboko osobistych doświadczeń w uniwersalne dzieło sztuki, które jednocześnie prowokuje i fascynuje.