Interpretacja Już nie ma dzikich plaż - Aleksandra

Utwór "Już nie ma dzikich plaż", choć wykonywany przez różnych artystów, w tym Aleksandrę w jej interpretacji, to w swojej istocie pozostaje jednym z najbardziej ikonicznych polskich przebojów, nierozerwalnie związanym z głosem Ireny Santor. Powstała w 1985 roku, słowa do tej piosenki napisał Krzysztof Logan-Tomaszewski, a muzykę skomponował Ryszard Szeremeta. Jest to poruszająca opowieść o przemijaniu, nostalgii i utracie niewinności, która przenosi słuchacza w świat wspomnień o minionych, beztroskich latach.

Początkowe wersy pieśni malują obraz pustych, posezonowych plaż Juraty, gdzie "zasnęły kosze już". Ten pejzaż symbolizuje koniec czegoś – lata, młodości, pewnego etapu życia. Jedynym śladem życia jest "facet zawiany", beznamiętnie podpierający słup, co podkreśla nastrój opuszczenia i pewnej bezcelowości. Szara płachta gazety, unoszona przez wiatr, którą "dzisiaj nikt nie odczyta", jest metaforą ulotności informacji, a co za tym idzie, ludzkich spraw i trosk, które z czasem tracą na znaczeniu. Wszystko to tworzy tło dla wewnętrznej podróży podmiotu lirycznego, naznaczonej melancholią.

Serce ściska nostalgia, a duszę "ścina lód" – to silne obrazy, które oddają ból utraty i dojmujące poczucie samotności. W tle, niczym soundtrack do smutnych przemyśleń, słychać Mahalię Jackson śpiewającą swój "czarny smętny blues". Obecność ikony gospelu, Mahali Jackson, podkreśla głębię emocjonalną utworu i dodaje mu uniwersalnego wymiaru tęsknoty. W pustym hotelu, gdzie "w recepcji pająk śpi", podmiot liryczny "w torby wkłada powoli okruchy tamtych dni". To pakowanie wspomnień, próba zachowania fragmentów przeszłości, które są już tylko echem.

Refren jest kluczowym punktem utworu, powtarzającym gorzką prawdę: "Już nie ma dzikich plaż, na których zbierałam bursztyny". Dzikie plaże są tu symbolicznym miejscem utraconej młodości, swobody i autentycznych doświadczeń. To tam, "gdy z psem do ciebie szłam, a mewy ósemki kreśliły", rozgrywały się najważniejsze chwile, naznaczone prostotą i szczęściem. Logan-Tomaszewski wspominał, że inspiracją do tekstu były właśnie jego własne wspomnienia z dzieciństwa, rodzinne wyjazdy nad morze do Juraty czy Jastarni, gdzie można było wędrować kilometrami, nie spotykając nikogo – widok dziś trudny do wyobrażenia w komercjalizowanych kurortach. Kompozytor Ryszard Szeremeta, jazzman, stworzył do tego tekstu muzykę w zaledwie trzy dni, po tym jak Czesław Niemen odmówił, twierdząc, że "wychodzi mu walczyk".

Dalsze wersy refrenu rozszerzają tę utratę na inne aspekty życia: "I gwarnej kafejki przy molo, niejedna znikła twarz i wielu przegrało swą młodość". To nie tylko miejsca, ale i ludzie, relacje, marzenia, które zniknęły wraz z upływem czasu. Utrata "młodości" jest tu rozumiana szerzej niż tylko wiek – to utrata nadziei, beztroski i wiary w nieskończone możliwości. Santor, usłyszawszy piosenkę, od razu poczuła, że to "jej styl, jej nastrój", a po jej nagraniu Agnieszka Osiecka skomplementowała Logana-Tomaszewskiego, mówiąc, że "to jest tekst w moim klimacie, to ja powinnam go napisać".

Podróż powrotnym pociągiem i ocierana łza dopełniają obrazu rezygnacji, ale i pogodzenia z losem. Stwierdzenie, że "ludzie są samotni, czy tego chcą, czy nie", stanowi gorzką refleksję nad kondycją ludzką. Jesienny pejzaż, "nad morzem stada chmur", jest lustrem wewnętrznego stanu podmiotu lirycznego, a "pejzaż moich nadziei umyka mi spod kół" obrazuje uciekające szanse i niespełnione marzenia.

Ostatnia zwrotka wprowadza jeszcze jeden element przeszłości – "starego sprzedawcy pamiątek". Nawet on zniknął, a jedynym miejscem, gdzie podmiot liryczny odnajduje ukojenie, jest "szum traw", w którym znajduje "ten cichy zakątek". Ten zakątek nie jest już fizycznym miejscem, lecz wewnętrznym schronieniem, pamięcią o tym, co bezpowrotnie minęło. Wersja Aleksandry, choć nowsza, niesie ze sobą tę samą warstwę emocjonalną, pozwalając nowym pokoleniom odkrywać uniwersalny przekaz o przemijaniu i wartości wspomnień. Piosenka stała się ponadczasowym hymnem nostalgii, przypominającym, że choć miejsca i ludzie się zmieniają, to echo minionych dni wciąż rezonuje w naszej pamięci.