Interpretacja Dyabeu - Deriglasoff

Utwór "Dyabeu" autorstwa Olafa Deriglasoffa, pochodzący z albumu Noże wydanego w 2011 roku, jest głęboką, acz podszytą czarnym humorem i przewrotną ironią, opowieścią o walce z wewnętrznymi demonami, które przybierają postać tytułowego diabła. Tekst piosenki, którego autorem jest sam Olaf Deriglasoff, zarysowuje powtarzalny, destrukcyjny cykl, w którym podmiot liryczny ulega pokusom, mimo deklaracji oporu i szczerych, choć ulotnych, postanowień poprawy.

"Diabeł" w tej piosence nie jest personifikacją zła w sensie teologicznym, lecz raczej metaforą uzależnień, słabości i hedonistycznych pragnień, które zawładnęły bohaterem. Jego wizyty wieczorami są niczym rytuał. Przychodzi, "dzwoni szklaneczkami, pobrzękuje butelkami", co wprost wskazuje na alkohol jako główną siłę sprawczą. Zapalenie fajki i "magiczny dym" mogą sugerować także inne używki lub ogólnie stan odurzenia, prowadzący do ucieczki od rzeczywistości.

Podmiot liryczny zdaje sobie sprawę z zgubnego wpływu tego "gościa". Stara się "nie wpuścić go na próg", ale czuje, że "opada z sił" w obliczu "szatańskich sztuk" diabła. Ta wewnętrzna walka jest bolesna, lecz ostatecznie kończy się kapitulacją i zapowiedzią kolejnej "całej nocy z diabłem wódkę pił". Jest w tym coś zarówno tragicznego, jak i komicznego – tragicznego, bo to walka z samym sobą, komicznego, bo bohater, jak dziecko przyłapane na psocie, próbuje zrzucić odpowiedzialność na kogoś z zewnątrz: "Wybacz kochanie, wszystkiemu winien diabeł". Ta fraza, powtórzona kilkukrotnie, staje się mantrą usprawiedliwienia, ucieczki od konsekwencji własnych wyborów. Obietnice "następnym razem dam mu radę, nie wpuszczę go za próg i nie dam skusić się" są tak samo naiwne, jak szczere. Wiadomo jednak, że są one chwilowe, a cykl wkrótce się powtórzy.

W kolejnych zwrotkach "diabeł" pociąga bohatera jeszcze głębiej w wir eskapizmu. Gra "muzykę, od której dusza płonie", wypędza z domu, "po knajpach włóczy" i sprowadza "dziewczyny co nie znają słowa nie" – obraz hulaszczego życia na granicy moralności. Te "piękne jak sen co śni się na grzechu dnie" kobiety są kolejnym elementem kuszenia, a taniec "do utraty tchu" symbolizuje utratę kontroli i oddanie się chwili. W tym momencie błaganie "Odejdź już diable, proszę, i nie wracaj tu" nabiera tonu rezygnacji, a nie prawdziwej siły do walki.

Ciekawostką związaną z utworem jest teledysk, w którym wystąpił znany aktor Arkadiusz Jakubik. Jego obecność w klipie mogła dodatkowo podkreślać groteskowy charakter tej walki z nałogiem, dodając wizualnego wymiaru do ironii zawartej w tekście. Publiczność często odbiera utwór jako "zarąbisty" i "mocny", co wskazuje na uniwersalność tematu i trafność ujęcia wewnętrznych zmagań w przystępnej, rockowej formie. Komentarze sugerują, że dla wielu "diabeł" symbolizuje coś, co "jak się zagnieździ we łbie to nie puszcza", co doskonale oddaje naturę wszelkich destrukcyjnych nawyków i uzależnień.

Olaf Deriglasoff, artysta znany jako basista, kompozytor, autor tekstów i producent muzyczny, jest postacią wszechstronną na polskiej scenie niezależnej. Jego twórczość, choć w innych projektach potrafi dotykać mroczniejszych zakamarków ludzkiej duszy, jak w przypadku projektu Milcz eksplorującego motywy zła i ludobójstwa, w "Dyabeu" ukazuje ludzkie słabości w sposób ironiczny i autoironiczny. Piosenka stanowi rodzaj słodko-gorzkiej spowiedzi, w której bohater, mimo świadomości własnych błędów, nie jest w stanie (lub nie chce) całkowicie zerwać z "diabłem", który stał się jego nieodłącznym, choć destrukcyjnym, towarzyszem wieczorów. Jest to hymn na cześć niedoskonałości, trudności w utrzymaniu postanowień i wiecznego koła powrotu do tego, co pociągające, choć zgubne.