Interpretacja Ludwinowskie tango - Albert Harris

„Ludwinowskie tango”, śpiewane przez Alberta Harrisa – właściwie Aarona Hekelmana, wybitnego polskiego piosenkarza, kompozytora i autora tekstów dwudziestolecia międzywojennego – to utwór o głębokich korzeniach w krakowskiej tożsamości. Nagranie piosenki przez Harrisa pochodzi z 1939 roku, choć sama kompozycja datowana jest na 1938 rok. Muzykę stworzyli Jerzy Gert (Ignacy Izaak Gärtner) i Ryszard Frank (Henryk Spritzer), a słowa napisał Władysław Krzemiński. Tekst piosenki, z jej charakterystycznym, lokalnym kolorytem, jest swoistym manifestem radości życia i dumną afirmacją rodzimej kultury.

Piosenka rozpoczyna się od retorycznego pytania: „Po co nam piosenki zagraniczne?”, natychmiast odrzucając obce sentymenty, „miętę, płacz i łzy”, na rzecz autentycznych polskich emocji. Zamiast egzotycznych, może i „prześlicznych” melodii, lecz pozbawionych „bzu” (co można interpretować jako brak swojskości, lekkość, ulotność), utwór proponuje to, co „nasze”: „serce” i „fajer” (żar, energię, pasję) [tekst piosenki]. To bezpośrednie wezwanie do celebrowania lokalności, do czerpania radości z prostych, bliskich sercu przeżyć, które natychmiast poprawiają humor i porywają do tańca każdego „frajera” – czyli każdego, kto da się ponieść muzyce [tekst piosenki].

Sercem utworu jest tytułowe „krakowskie, ludwinowskie tango”. Ludwinów, dawna podkrakowska wieś, malowniczo położona na prawym brzegu Wisły, u ujścia rzeki Wilgi, została włączona do „Wielkiego Krakowa” 1 kwietnia 1911 roku, stając się jego IX dzielnicą katastralną. W przeszłości była to tętniąca życiem okolica z folwarkami, cegielniami, stawami rybnymi i młynem, stanowiąca cel bliskich przechadzek mieszkańców Krakowa i Podgórza. W tekście piosenki Ludwinów staje się symbolem autentyczności, miejsca, gdzie kwitnie prawdziwa, nieudawana zabawa. Wyrażenie „Choćby ci kto na grzebieniu grał” genialnie oddaje prostotę i spontaniczność tej radości – muzyka nie musi być wyrafinowana, by porwać do tańca [tekst piosenki]. Liczy się energia, wspólne przeżywanie i bezpretensjonalna zabawa.

Utwór dotyka także uniwersalnego tematu zawodu miłosnego, lecz czyni to w sposób wyjątkowo pogodny i pragmatyczny. Gdy „jedyna zdradzi cię dziewczyna”, rada jest prosta: „Nie martw się tańcz gdzie klawo” [tekst piosenki]. Pojawia się tu postać Loli z Ludwinowa, która, jak się okazuje, nie jest tylko literacką fikcją. Jak wspominają dawni mieszkańcy, Lola była rzeczywiście piękną dziewczyną z Ludwinowa, która pięknie śpiewała i znakomicie tańczyła, a jej urok zainspirował wodewil Stefana Turskiego „Lola z Ludwinowa”, na kanwie którego powstała ta i inne słynne piosenki. Jej legenda, jako dziewczyny, która „kiwała frajerów”, była tak silna, że „Ludwinowskie tango” stało się niemal hymnem Ludwinowa. Fragment o zdradzie Loli to również ciekawa muzyczna adaptacja – jego melodia jest zbliżona do późniejszej, popularnej piosenki „Płynie, płynie Oka”.

Mimo chwilowego smutku, piosenka szybko powraca do optymistycznego przesłania. Perspektywa „święta dwa” i „wesela do białego dnia” z Lolom – czy inną wybranką – podkreśla nieustającą wiarę w radość, taniec i wspólne celebrowanie życia [tekst piosenki]. To swoisty przepis na szczęście: nie poddawać się smutkowi, lecz tańczyć, pić i cieszyć się chwilą, by znów „jak w raju” się czuć [tekst piosenki]. Zakończenie jest podziękowaniem dla Krakowa za ten wyjątkowy dar – tango, które uczy celebrowania życia [tekst piosenki].

Albert Harris, urodzony jako Aaron Hekelman w Warszawie w 1911 roku, był artystą niezwykle płodnym, którego twórczość obejmowała wiele gatunków. Przed wybuchem wojny był już znanym pianistą, kompozytorem i śpiewakiem. Jego życie było pełne zawirowań – przeżył Holokaust w ZSRR, a w 1944 roku skomponował słynną „Piosenkę o mojej Warszawie”, która stała się powojennym hitem w wykonaniu Mieczysława Fogga. Ostatecznie wyemigrował ze Szwecji do Stanów Zjednoczonych, gdzie zmarł w 1974 roku. „Ludwinowskie tango” jest jednym z wielu dowodów jego talentu i umiejętności uchwycenia ducha epoki i miejsca, pozostawiając po sobie utwór, który do dziś bawi i wzrusza, będąc świadectwem przedwojennej, beztroskiej krakowskiej duszy.