Interpretacja Eli lama sabachtani - Wilki

„Eli lama sabachtani” zespołu Wilki to jeden z najbardziej symbolicznych i poruszających utworów polskiej sceny muzycznej lat 90. Piosenka, która ukazała się na debiutanckim albumie grupy w 1992 roku, szybko zdobyła popularność, choć jej tytuł pozostawał dla wielu słuchaczy zagadką. Jest to fraza pochodząca z języka hebrajskiego, będąca cytatem z Ewangelii św. Mateusza (27:46-51), oznaczająca „Boże mój, czemu mnie opuściłeś?”. Są to słowa, które według Biblii wypowiedział Jezus Chrystus na krzyżu.

Inspiracją dla Roberta Gawlińskiego do napisania tekstu był jego przyjaciel, fotografik Adam Pietrzak, który był entuzjastą Biblii. Pietrzak zachęcił Gawlińskiego do sięgnięcia po Pismo Święte, a artyście szczególnie utkwiły w pamięci właśnie te słowa. Gawliński nie chciał jednak prostolinijnie odnosić się do Biblii, lecz pragnął poruszyć wyobraźnię słuchaczy kwestią duchowości w szerszym kontekście. Sam utwór, choć czerpie z głęboko religijnego cytatu, opowiada przede wszystkim o utraconej miłości i samotności po rozstaniu.

Tekst piosenki doskonale oddaje stan głębokiej rozpaczy i opuszczenia. „Z Tobą odeszły anioły / Jest noc w ogromnym domu / Umierałem i wołałem do nich / Nie ma nas, nie ma nas” – te wersy malują obraz świata, który traci swoje barwy i sens wraz z odejściem ukochanej osoby. Anioły, symbolizujące nadzieję, wsparcie, czystość i opiekę, znikają, pozostawiając podmiot liryczny w absolutnej ciemności i pustce, którą potęguje „noc w ogromnym domu” – metafora wewnętrznego świata, który staje się przerażająco przestrzenny, lecz jednocześnie pozbawiony życia. Poczucie umierania i bezskutecznego wołania podkreśla skrajne osamotnienie i beznadziejność.

Kontynuując ten motyw, Gawliński śpiewa: „Płynie miasto a ja w nim tonę / Białe mury upadły i koniec / Brud dookoła i sam na ulicy / Kiedy krzyczę, kiedy krzyczę”. Obraz miasta, które „płynie”, sugeruje chaos i niemożność odnalezienia się w rzeczywistości, która bez drugiej osoby staje się wroga i przytłaczająca. „Białe mury”, mogące symbolizować bezpieczeństwo, czystość relacji, czy nawet idealistyczne wyobrażenia, upadły, pozostawiając po sobie jedynie „brud dookoła”. Podmiot liryczny jest „sam na ulicy”, co wzmacnia poczucie alienacji i zagubienia w obliczu utraty. Krzyki, które pozostają bez odpowiedzi, są kulminacją bólu i desperacji.

Powtarzające się frazy „Nie ma nas...” oraz „Z Tobą odeszły anioły” to refreniczne echa nieodwracalnej straty i poczucia nieistnienia. To nie tylko koniec związku, ale niemal zanegowanie własnego bytu bez drugiej osoby. W tym kontekście pojawia się jednak przebłysk nadziei, a może rezygnacji, w zdaniu „I tak wszystko to co mamy jest w naszych sercach”. Może to być interpretowane jako próba znalezienia ukojenia w wewnętrznym świecie, w pamięci o miłości, która, choć minęła, pozostawiła ślad w sercu. Może to również sugerować, że prawdziwa wartość i istota „nas” – czyli tego, co łączyło dwoje ludzi – tkwiło nie w zewnętrznych okolicznościach, lecz w wewnętrznych emocjach i uczuciach.

Sam Robert Gawliński przyznał, że początkowo nie był zadowolony z pierwotnego brzmienia utworu, uznając go za zbyt wygładzony i pozbawiony „pazura”. Zmienił tekst jednej ze zwrotek i zaprosił do współpracy muzyków jazzowych – basistę Krzysztofa Ścierańskiego oraz perkusistę Marka Surzyna, aby wprowadzili do piosenki więcej swingu. Te zabiegi nadały utworowi jego charakterystyczną klimatyczną i przejmującą formę, która wywołuje „gęsią skórkę”. „Eli lama sabachtani” dotarło na drugie miejsce Listy Przebojów Programu Trzeciego. Teledysk do piosenki został stworzony przez Kubę Wojewódzkiego. Pomimo upływu lat, utwór wciąż budzi emocje i pozostaje jedną z najbardziej lubianych kompozycji Wilków. Jego uniwersalny przekaz o stracie, samotności i poszukiwaniu sensu w obliczu opuszczenia sprawia, że jest aktualny dla kolejnych pokoleń słuchaczy.