Interpretacja Лето и арбалеты - Akim Apachev

Piosenka „Лето и арбалеты” (pol. „Lato i kusze”) autorstwa Akima Apaczewa to utwór, który w swojej warstwie tekstowej i kontekście kulturowym stanowi złożone odzwierciedlenie współczesnej propagandy wojennej oraz romantyzacji konfliktu zbrojnego. Akim Apaczew, właściwie Akim Gasanow, urodził się w Mariupolu i swoją karierę rozpoczął jako kamerzysta, by następnie stać się korespondentem wojennym i pro-rosyjskim raperem, otwarcie wspierającym reżim Władimira Putina i działania Rosji na Ukrainie. Jego twórczość, w tym „Лето и арбалеты”, jest silnie osadzona w narracji gloryfikującej udział rosyjskich sił zbrojnych i najemników w różnych konfliktach na świecie.

Tytułowe „Lato i arbalety” to zestawienie, które na pierwszy rzut oka może wydawać się absurdalne – beztroskie lato zestawione ze starożytną bronią, jaką jest kusza. Ta kolokacja symbolizuje zacieranie granic między czasem odpoczynku a gotowością bojową, sugerując, że konflikt jest nieodłącznym elementem życia, nawet w najbardziej sielankowych okolicznościach. Niektóre interpretacje wskazują, że „kusze” (арбалеты) mogą być również aluzją do radiostacji czołgowej R-163-50U „Arbalet-50U”, co dodaje tekstowi warstwy wojskowego żargonu i odrealnienia.

Kluczowym elementem utworu jest powtarzające się w refrenie zdanie „Ща Вагнера подъедут” (pol. „Zaraz przyjedzie Wagner”). Jest to bezpośrednie odniesienie do Grupy Wagnera, rosyjskiej prywatnej firmy wojskowej, znanej z udziału w wielu konfliktach zbrojnych. Wprowadza to do piosenki motyw najemników i ich wszechobecności. Kolejnym znaczącym terminem jest „ихтамнеты” (pol. „ichtamnieci”), neologizm utworzony od rosyjskiego „их там нет” (pol. „ich tam nie ma”), używany do określania rosyjskich żołnierzy działających potajemnie za granicą, których obecności Rosja oficjalnie zaprzecza. Fraza „Gdzieś-tam, gdzie brzmią monety, tańcują ichtamniety” otwarcie nawiązuje do zarobkowego charakteru działań najemników, jednocześnie dodając element tajemniczości i swego rodzaju frywolności, co jest próbą zbanalizowania i oswojenia tematu wojny.

W pierwszym kuplecie Akim Apaczew zabiera słuchacza w podróż przez geopolityczne punkty zapalne: „Byłem na dyskotece w Trypolisie — «Lot Walkirii» / Tańczyłem w Bengazi, Donbasie, Palmyrze”. Te nazwy to miejsca, w których Grupa Wagnera lub rosyjskie siły zbrojne były aktywne, m.in. w Libii (Trypolis, Bengazi), Syrii (Palmyra) oraz we wschodniej Ukrainie (Donbas). Wzmianka o „Locie Walkirii” to nie tylko odniesienie do opery Wagnera, ale także kulturowe nawiązanie do filmu „Czas Apokalipsy”, gdzie ten utwór towarzyszy scenom nalotów helikopterów, co dodatkowo podkreśla militarne skojarzenia. Obraz „partyzantów-Spartan” z „pancerzem i cięciwą w plecaku” miesza starożytny etos wojownika z nowoczesną gotowością, kreując wizerunek nieustraszonych i oddanych bojowników. Zwroty takie jak „trą palce, chronią wapń” mogą odnosić się do fizycznego wysiłku i dbałości o zdrowie w trudnych warunkach bojowych, choć ich precyzyjne znaczenie jest dyskusyjne i może zawierać elementy slangu wojskowego. Metaforyka piosenki często łączy codzienne czynności z wojenną rzeczywistością, jak w linijce „Jesteśmy tu z koncertem, zagrajmy, maestro!”, co ironicznie sugeruje, że ich działania wojenne są niczym artystyczny występ.

Drugi kuplet kontynuuje tę narrację: „Znowu wyprawa, znowu Iljuszyn niesie do pracy”. „Iljuszyn” to aluzja do samolotów transportowych Il-76, często wykorzystywanych do przewozu żołnierzy i sprzętu wojskowego, co podkreśla mobilność i gotowość operacyjną. „Brunhilda znowu wezwała na polowanie” ponownie odwołuje się do twórczości Wagnera i mitologii nordyckiej, wpisując działania militarne w epicką, wręcz mityczną narrację. Pojawienie się „tureckich ptaszków” obok „pancerza i cięciwy w plecaku” może odnosić się do tureckich dronów lub innych sił zbrojnych, które są obecne w regionach, gdzie działają rosyjskie grupy, np. w Syrii czy Libii, co dodaje tekstowi realizmu geopolitycznego. Apaczew, jako były korespondent wojenny, sam zresztą relacjonował konflikty w Syrii i Donbasie, co czyni jego teksty świadomym komentarzem do tych wydarzeń, choć o wyraźnie propagandowym charakterze.

Piosenka „Лето и арбалеты” została wydana już w 2021 roku, co świadczy o tym, że tematyka Grupy Wagnera i jej działań była obecna w rosyjskiej przestrzeni publicznej na długo przed pełnoskalową inwazją na Ukrainę. Akim Apaczew, jak wynika z wywiadów, traktuje swoją twórczość jako „muzykę wojny”, która ma opisywać emocje i doświadczenia otaczających go ludzi w czasie konfliktu. Jego występy, w tym dla Władimira Putina, oraz jego zaangażowanie w propagowanie narracji wojennej, np. poprzez śpiewanie zmienionej wersji ukraińskiej pieśni „Plyve Kacha” w ruinach Mariupola, podkreślają polityczny i ideologiczny wymiar utworu. W efekcie „Лето и арбалеты” to więcej niż tylko piosenka – to element szerszej kampanii mającej na celu normalizowanie i heroizowanie działań wojennych, przedstawiając je jako przygodę, a nawet formę rozrywki, gdzie „brzmią monety” i „tańcują ichtamnieci”. Jest to utwór, który z jednej strony chwyta militarne realia, a z drugiej, poprzez swoją formę i przesłanie, aktywnie kształtuje prowojenną postawę.