Interpretacja Big yellow taxi - Vanessa Carlton

Piosenka „Big Yellow Taxi” w wykonaniu Vanessy Carlton z gościnnym udziałem Adama Duritza to nowsza interpretacja ponadczasowego hymnu ekologicznego, pierwotnie napisanego i nagranego przez ikonę folku, Joni Mitchell, w 1970 roku. Utwór ten, z pozoru lekki i chwytliwy, skrywa głębokie przesłanie o utracie i niezmiennej ludzkiej tendencji do niedoceniania tego, co posiada, dopóki tego nie zabraknie.

Serce piosenki bije w refrenie: „Don't it always seem to go / That you don't know what you got 'til it's gone / They paved paradise and put up a parking lot”. Słowa te, które stały się popkulturowym aforyzmem, doskonale oddają fundamentalny problem niszczenia natury na rzecz postępu i rozwoju cywilizacyjnego. Joni Mitchell napisała ten utwór podczas swojej pierwszej podróży na Hawaje w 1969 roku. Obudziwszy się w hotelu, z okna dostrzegła piękne, zielone góry, ale tuż pod nimi zobaczyła ogromny parking, który „złamał jej serce” – ten „nalot na raj” natychmiast zainspirował ją do stworzenia tych słów.

Pierwsza zwrotka, śpiewana przez Adama Duritza, od razu wprowadza nas w ten motyw: „They paved paradise and put up a parking lot / With a pink hotel, a boutique, and a swingin' hot spot”. To dosadny obraz przekształcania naturalnego piękna w komercyjną przestrzeń rozrywki, gdzie luksus i wygoda stają się priorytetem kosztem środowiska. Kolejna zwrotka kontynuuje ten temat: „They took all the trees, and put em in a tree museum / And they charged the people a dollar and a half to see them”. Jest to ironiczny komentarz do masowego wylesiania i kuriozalnego pomysłu, by eksponować drzewa w „muzeum”, zamiast pozwolić im rosnąć swobodnie. Joni Mitchell odnosiła się tu konkretnie do Foster Botanical Garden w Honolulu.

Trzecia zwrotka wprowadza kwestię pestycydów: „Hey farmer, farmer, put away your DDT / I don't care about spots on my apples, / Leave me the birds and the bees”. To bezpośrednie nawiązanie do obaw ekologicznych końca lat 60. i początku lat 70., kiedy to szkodliwe działanie DDT (którego użycie w USA zostało zakazane w 1972 roku) na środowisko i dziką przyrodę, zwłaszcza ptaki i pszczoły, stało się szeroko znane. Mitchell celowo podkreśla tu, że woli niedoskonałe, naturalne jabłka, niż świat pozbawiony śpiewu ptaków i bzyczenia owadów.

Wersja Vanessy Carlton, nagrana z Counting Crows w 2002 roku, była początkowo ukrytym utworem na albumie „Hard Candy”, a partie Vanessy zostały dodane specjalnie na potrzeby ścieżki dźwiękowej filmu „Dwa tygodnie na miłość” („Two Weeks Notice”). Carlton przyznała w wywiadzie, że bardzo kocha piosenkę i głos Adama Duritza, który był dla niej „bardzo wzruszający”, jednak zaznaczyła, że nie uważała swojego wkładu za pełnoprawny duet, określając go jako „moje małe nucenie”. Jej delikatne „Ooooh, bop bop bop” wnosi eteryczny, niemal marzycielski element, który mimo lekkości, wzmacnia melancholijne tło utworu.

Ostatnia zwrotka przenosi nas z poziomu globalnego na osobisty, co jest kluczowym elementem utworu: „Listen, late last night, I heard the screen door slam / And a big yellow taxi took my girl away”. W oryginalnej wersji Mitchell śpiewała „took my old man away”, co było odniesieniem do zakończenia związku. Ta nagła osobista strata jest potężną metaforą, łączącą temat utraty środowiska z utratą w relacjach międzyludzkich. Sugeruje, że tak samo jak niszczymy „raj” wokół nas, tak samo nie doceniamy ludzi w naszym życiu, dopóki ich nie stracimy. Żółta taksówka, symbolizująca odejście, staje się uniwersalnym obrazem straty, czy to miłości, czy utraconej harmonii ze światem.

Niezależnie od tego, czy słuchamy oryginalnej, folkowej wersji Joni Mitchell, czy tej bardziej pop-rockowej interpretacji Vanessy Carlton i Counting Crows, przesłanie „Big Yellow Taxi” pozostaje niezmiennie aktualne. To nie tylko piosenka o ekologii, ale o uniwersalnej ludzkiej naturze, która często docenia to, co ma, dopiero wtedy, gdy tego zabraknie. Jest to subtelne, a zarazem dosadne przypomnienie, byśmy byli bardziej świadomi i wdzięczni za to, co posiadamy, zanim „raj zostanie wybrukowany, a na jego miejscu powstanie parking”.