Interpretacja Blue Skies - Tom Waits

Tom Waits, mistrz poetyckiego brudu i melancholii, w utworze "Blue Skies" maluje obraz, który na pierwszy rzut oka zdaje się być sprzeczny z jego charakterystycznym stylem. Piosenka, mimo pozornie jasnego tytułu, to tak naprawdę słodko-gorzka pieśń o desperacji i poszukiwaniu ukojenia w obliczu dojmującej pustki. "Blue Skies" nie było utworem, który Tom Waits od razu włączył do swojego kanonu. Istnieją dwie bardzo różne wersje tego utworu: akustyczne demo nagrane w 1971 roku, które ukazało się później na nieautoryzowanej kompilacji The Early Years, Vol. 2 (1993), oraz bardziej rozbudowana wersja z 1974 roku, nagrana na drugi album Waitsa, The Heart of Saturday Night, choć ostatecznie z niego usunięta. Ta druga wersja, z pełnym zespołem, a nawet smyczkami i chórkami, została podobno nagrana wbrew jego woli. Mimo to utwór doczekał się wydania jako singiel w 1974 roku, ale nie odniósł większego sukcesu. Sam Waits nie włączył go później do swoich oficjalnych wydawnictw, co czyni go swego rodzaju "ukrytym klasykiem" dla fanów jego wczesnego brzmienia.

Tekst "Blue Skies" jest prosty, lecz niezwykle sugestywny. Powtarzające się wersy "Blue skies over my head / Give me another reason to get out of bed / And blue skies shine on my face / Give me another woman to take her place" stanowią refren, który niczym mantra powraca w utworze. Te "błękitne niebiosa" wydają się być ironiczne. Zamiast symbolizować nadzieję i radość, stają się tłem dla wszechogarniającego smutku i poczucia straty. Podmiot liryczny nie dostrzega w nich naturalnego piękna; dla niego to jedynie powierzchowny widok, który wymaga "kolejnego powodu, by wstać z łóżka". To pragnienie "innej kobiety na jej miejsce" ujawnia bolesną próżnię po odejściu ukochanej. Nie chodzi o prawdziwe uczucie, lecz o zastępstwo, o wypełnienie pustki, która jest tak wszechobecna, jak samo błękitne niebo. Podmiot jest zrozpaczony, poszukuje jedynie pretekstu, by kontynuować swoją egzystencję.

W drugiej zwrotce Waits brutalnie obnaża prozę życia bohatera: "Ain’t got no money, cupboards are bare / No cigarettes and the kids got nothing to wear". To obraz nędzy, nie tylko emocjonalnej, ale i materialnej. Brak pieniędzy, puste szafki, brak papierosów – drobnych pocieszeń w trudnej rzeczywistości – i dzieci bez ubrań, co dodaje dramatyzmu i poczucia odpowiedzialności, z którą podmiot nie radzi sobie najlepiej. W tym całym chaosie i braku, kobieta, która odeszła "without a word", pozostawia po sobie pustkę, którą wypełnia jedynie "morning bird singing". Ten samotny ptak jest jedynym dźwiękiem życia w pustym domu, symbolizującym zarówno ulotną nadzieję, jak i głębokie osamotnienie. Ptak śpiewa, ale jego pieśń nie jest dla bohatera źródłem ukojenia, a raczej kolejnym elementem otoczenia, które zdaje się drwić z jego położenia swoją niezależną radością.

Ciekawostką jest, że "Blue Skies" swoją stylistyką nieco odbiega od tego, co później stało się znakiem rozpoznawczym Waitsa. Jak zauważył Ray Padgett z "Every Tom Waits Song", piosenka brzmi jak standard jazzowy, który mógłby być nagrywany przez setki artystów, brakuje jej "szczególnie waitsowskiego" charakteru. To czyni ją unikalnym wglądem w wczesne poszukiwania artystyczne Waitsa, zanim w pełni rozwinął swój ekscentryczny styl. Fakt, że tak dobry, ale jednocześnie "nie-waitsowski" utwór został pominięty na albumach, a Waits miał obiekcje co do jego rozbudowanej produkcji, świadczy o jego świadomym kształtowaniu własnego brzmienia i estetyki. W wywiadach Waits często podkreślał, że proces twórczy jest dla niego bardzo intuicyjny i unika powtarzania się, nawet jeśli dotyczy to jego własnych utworów. Czasem też, jak sam wspominał, trudno przewidzieć, jak będzie się czuło wobec piosenki po latach.

Podkreślone w refrenie pragnienie "kolejnej kobiety" nie jest romantyczną tęsknotą, lecz raczej rozpaczliwą potrzebą zagłuszenia pustki i znalezienia choćby najmniejszego pretekstu do istnienia. Tom Waits, znany z tworzenia postaci z marginesu społecznego, tu ukazuje bohatera, który mierzy się z egzystencjalnym kryzysem. "Blue Skies" jest pieśnią o walce o nadzieję i szczęście w obliczu życiowych trudności, o poszukiwaniu bodźca, który pozwoli przetrwać kolejny dzień. To intymny portret rozpaczy, ukrytej pod pięknem błękitnego nieba, które, paradoksalnie, staje się źródłem kolejnych, niewypełnionych pragnień.