Interpretacja List do jedzącej Eurydyki - Seweryn Krajewski

Piosenka "List do jedzącej Eurydyki", z muzyką skomponowaną przez Seweryna Krajewskiego i tekstem pióra Jeremiego Przybory, to niezwykle subtelna i pełna melancholii opowieść o niemożliwej, platonicznej miłości, a może raczej o fascynacji obserwowaną z dystansu. Jest to utwór, który z jednej strony zanurza słuchacza w codzienność prowincjonalnego baru, z drugiej zaś unosi go w rejony mitologicznych aluzji i głębokich, niewypowiedzianych uczuć.

Centralnym punktem interpretacji staje się postać "jedzącej Eurydyki". To odwołanie do greckiego mitu o Orfeuszu i Eurydyce, gdzie Eurydyka jest ukochaną, utraconą na zawsze, wydobywa z tekstu poczucie straty, niemożności i beznadziei. Podobnie jak Orfeuszowi nie było dane sprowadzić Eurydyki z powrotem do świata żywych, tak i podmiot liryczny nie jest w stanie zbliżyć się do swojej wybranki, wydobyć jej z jej własnego, codziennego świata. Jest ona piękna, nawet gdy jada naleśnik lub sączy sok, a jej gesty, jak trzymanie noża i widelca, stają się obiektem niemal obsesyjnej kontemplacji. Mitologiczne tło zderza się tu z prozą życia, tworząc efekt silnego kontrastu – codzienna czynność spożywania posiłku w "barze Smok" nabiera wymiaru sacrum w oczach zakochanego.

Podmiot liryczny wyraża swoje uczucia w formie listu, który z góry jest skazany na niepowodzenie – "Pisz\u0119 list m\u00f3j pe\u0142en smutku, list co w sensie skutk\u00f3w nic nie mo\u017ce da\u0107". To nie jest list, który zostanie wysłany, co podkreśla jego wewnętrzny, cathartyczny charakter. To bardziej monolog, forma ukojenia dla niezdrowych zmysłów narratora. Akt pisania jest substytutem niemożliwego dialogu, a słowa stają się modlitwą, która ma jednak nikłe szanse na dotarcie do adresatki: "Pisz\u0119 a cho\u0107 styl mam pod\u0142y / ja do ciebie mod\u0142y w moim li\u015bcie \u015bl\u0119". Fascynacja jedzącą kobietą jest tak silna, że narrator postrzega ją niemal jako swoją muzę, źródło inspiracji, do której pisze "jak wiersz do muzyki, która brzmi gdy jesz".

Pojawia się także cień rywala: "tylko tego gościa zmień", "ale on jest jak na tobie cień". Ten drobny, zuchwały protest dodaje głębi uczuciom narratora, wskazując na ukryte pragnienie aktywnego działania, które jednak natychmiast zostaje stłumione przez świadomość własnej bezsilności. Podkreśla to jego pozycję outsidera, wiecznego obserwatora, dla którego obiekt uczuć jest nieosiągalny.

Seweryn Krajewski, kompozytor melodii, znany był z tego, że "nigdy nie lubił stać na froncie" i "bardzo lubił przebywać w samotności". Ta cecha artysty doskonale rezonuje z postacią podmiotu lirycznego – introwertycznego, pogrążonego w swych myślach i uczuciach, wyrażającego je nie bezpośrednio, ale przez akt twórczy, jakim jest pisanie listu. Melancholijna melodia Krajewskiego idealnie współgra z poetyckim, pełnym niedopowiedzeń tekstem Jeremiego Przybory, tworząc spójną całość, która porusza swoją subtelnością i głębią.

Ostatnie wersy utworu są szczególnie przejmujące: "Pisz\u0119 cho\u0107 nie wy\u015bl\u0119 listu / Gdy zabraknie mi s\u0142\u00f3w / Mnie zabraknie te\u017c". Sugerują one, że pisanie tego listu jest dla narratora esencją jego istnienia. Jeśli zabraknie mu słów do wyrażania tych niewypowiedzianych uczuć, to jego własne "ja" również przestanie istnieć. To świadczy o skrajnym zaangażowaniu emocjonalnym i niemal mistycznym połączeniu z obiektem swojej fascynacji, nawet jeśli jest to połączenie jednostronne i z góry skazane na bycie wyłącznie fantazją. Piosenka, która ukazała się m.in. na albumie "Przemija Uroda W Nas" oraz była wykonywana przez Grzegorza Turnaua, pozostaje jednym z najbardziej poruszających dzieł o sile i beznadziei nieodwzajemnionego uczucia.