Interpretacja Uropia O Morte - Rome

„Uropia O Morte” zespołu Rome to utwór głęboko zakorzeniony w refleksji nad Europą, jej historią, upadkiem ideałów i politycznymi zawirowaniami. Sam tytuł, Uropia O Morte, to gra słów, łącząca „Europa” z „Utopią” i kontrastująca ją ze „śmiercią”, co sugeruje tragiczny wybór między nierealnym ideałem a nieuchronnym końcem. Jerome Reuter, twórca Rome, często porusza w swojej twórczości tematykę europejską, historyczną i polityczną, choć sam wielokrotnie podkreśla, że jego zespół nie jest „politycznym zespołem” w ścisłym tego słowa znaczeniu, a raczej stawia pytania i maluje obraz współczesnej Europy z jej lękami. Wskazuje, że jego muzyka odzwierciedla wczesne nurty lewicowych ruchów XX wieku, a on sam dystansuje się od prawicowych idei, nazywając nazistów „szumowinami”.

Piosenka rozpoczyna się od ponurych obrazów: „Our eagle, once proud, soon old and croaking / Our chants, once loud, will quiet down, hearts broken”. „Orzeł”, symbol potęgi i dumy, często kojarzony z imperiami i narodami, tutaj jest stary i charczący, co symbolizuje upadek dawnej chwały Europy. Głośne niegdyś „pieśni” (zapewne symbol wspólnych wartości, nadziei czy zapału) cichną, a serca są złamane. Ten wstęp od razu wprowadza w nastrój melancholii i rozczarowania, charakteryzujący znaczną część twórczości Rome. Podkreśla to również kolejna linijka: „Your hopes always were airy and unreal / 'Cause you try not to see what's there for you to see”. Sugeruje to, że nadzieje na idealną Europę, być może utopijną „Uropię”, zawsze były iluzoryczne, ponieważ ludzie świadomie ignorowali trudną rzeczywistość.

Refren, powtarzający frazę „You said we didn't bleed enough / Are we bleeding enough for you now?”, jest centralnym punktem utworu i najbardziej uderzającym pytaniem. To oskarżenie i wyzwanie skierowane do nieokreślonego „ty” – być może do elity politycznej, do społeczeństwa, które jest obojętne, a może do samych sił historii, które zdają się domagać ofiar. Reuter w swoich tekstach często odnosi się do cierpienia i krwawienia jako metafor walki, poświęcenia i ceny, jaką należy zapłacić za pewne ideały lub ich brak. W kontekście Europy, pytanie to może nawiązywać do licznych wojen i konfliktów, które trawiły kontynent, w tym do obu wojen światowych, jako bratobójczych starć, gdzie Europejczycy walczyli przeciwko sobie. Czy obecny stan Europy, jej podziały i kryzysy, to wystarczająca „zapłata” za przeszłe błędy i niezrealizowane utopie? Jerome Reuter w wywiadach zaznacza, że jego utwory, choć mroczne, nie gloryfikują wojny, ale ją portretują, odmawiając „śpiewania o kwiatach”.

Część „Lei-la-la-lei, lei-la-la-lei / Uropia o morte” ma charakter rytualny, niemal litanijny. To powtórzenie nadaje pieśni transowy wymiar, wzmacniając jej patos i podkreślając nieustanne zmagania o wizję Europy. „Uropia o morte” staje się tu okrzykiem, gorzkim wyborem pomiędzy utopią a śmiercią.

Druga zwrotka wprowadza nowy obraz: „We are the snakes lurching in the laurels, when you pin medals on thieves”. Laur, symbol zwycięstwa i chwały, jest tu skażony obecnością „węży” – tych, którzy działają w ukryciu, stanowiąc zagrożenie dla pozornego porządku. To silna krytyka skorumpowanych elit lub tych, którzy czerpią korzyści z upadku, podczas gdy prawdziwe wartości są ignorowane. Zespół Rome często eksploruje tematykę sprzeciwu wobec władzy i hipokryzji. Linia „Our cause, our source, they rose from secret fields” sugeruje, że prawdziwe, niezbywalne wartości i cele rodzą się w ukryciu, poza oficjalnymi narracjami i politycznymi manipulacjami. Są to idee niezepsute przez dominujący dyskurs.

Pytania „Are we to dance in the ashes of your hate? / And if by chance war is won, treat it as a waste” są kolejnym wyrazem rozczarowania i cynizmu wobec konfliktów. Czy po wszystkich zniszczeniach i nienawiści pozostało coś więcej niż tylko taniec na ruinach? Nawet jeśli wojna zostanie wygrana, piosenka nalega, by traktować to zwycięstwo jako stratę („waste” to także pogrzeb, co dodaje dodatkowego tragizmu). To antywojenne przesłanie jest zgodne z poglądami Jerome'a Reutera, który jest zdecydowanie antywojenny, co widać np. w jego albumie „Gates of Europe” dotyczącym rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Reuter otwarcie wyraża swój sprzeciw wobec wojny, a nawet napisał „Fuck Putin” w notatkach do tego albumu.

Ostatnia część piosenki, wzmacniająca refren, dodaje desperackie pytania: „Oh, are you sure / We're not bleeding enough for you now?”. Podkreśla to poczucie beznadziei i świadomość, że być może cierpienie nigdy nie będzie wystarczające dla tych, którzy domagają się ofiar. To retoryczne pytanie, które nie oczekuje odpowiedzi, lecz ma zmusić do refleksji nad cyklicznością konfliktów i cierpienia w Europie.

Warto zauważyć, że Jerome Reuter, choć często kojarzony z gatunkiem neofolk, sam dystansuje się od szufladkowania, nazywając swoją muzykę „chansons noires” (czarne pieśni) i podkreślając jej zróżnicowane korzenie, w tym postindustrialne. Jego teksty, choć poetyckie, bywają też punkowe w swojej bezpośredniości. „Uropia O Morte” jest przykładem tej złożoności, łącząc głęboką refleksję z surowym oskarżeniem. Piosenka, wydana na albumie „Le Ceneri Di Heliodoro”, stanowi część jego szerszej twórczości, która od lat koncentruje się na kondycji Europy i jej dziedzictwie. Mimo sporów i niejasności interpretacyjnych, które czasem otaczają neofolk (i Rome, choć Reuter konsekwentnie odcina się od skojarzeń z ekstremalną prawicą), utwór ten pozostaje potężnym manifestem o rozczarowaniu utopijnymi nadziejami i niekończącym się cyklu cierpienia.