Interpretacja Каранфилче девојче - Laboratorium Pieśni

Pieśń "Каранфилче девојче", w wykonaniu Laboratorium Pieśni, to utwór, który zyskał szerokie uznanie dzięki swojej hipnotyzującej melodyjności i eterycznemu brzmieniu. Jest to tradycyjna bałkańska pieśń ludowa, często określana jako macedońska lub serbska, choć jej dokładne pochodzenie może być różnie interpretowane w zależności od regionu Bałkanów. Laboratorium Pieśni, znane z czerpania inspiracji z dawnych pieśni świata i kosmosu, dawnych melodii i historii, nadało tej pieśni swoją unikalną, "dziką" aranżację, wzbogaconą o intuicyjne dźwięki i elementy bębnów szamańskich oraz shruti boxa, co widać na materiałach promocyjnych albumu "Rasti", na którym utwór się znalazł.

Tekst piosenki, śpiewany w języku zbliżonym do macedońskiego, przedstawia zabawny dialog między dwoma osobami, prawdopodobnie zalotnikiem i dziewczyną. Refren "гиди јагне галено, гиди моме малено" (o baranku pieszczony, o dziewczynko maleńka) powtarza się konsekwentnie, nadając pieśni charakter ciepłego, nieco uwodzicielskiego zwrócenia się do młodej kobiety. Słowa te, będące czułymi zdrobnieniami, podkreślają młodzieńczy urok i delikatność adresatki.

Pierwsze strofy ukazują, jak rozmówca zwraca uwagę na dziewczynę, mówiąc: "Каранфилче, девојче, каранфилче, девојче, (...) Та еле се фалеше, та еле се фалеше" (Goździczku dziewczynko, goździczku dziewczynko, (...) Tak się chwalisz, tak się chwalisz). Następnie pada intrygujące stwierdzenie: "Ти каранфил не носиш, на каранфил мерисаш" (Ty goździka nie nosisz, a goździkiem pachniesz). Goździk w kulturze bałkańskiej, podobnie jak w wielu innych, ma bogatą symbolikę. Jest często kojarzony z miłością, podziwem, pasją, ale także wdziękiem, kobiecością i delikatnością. Czerwone goździki symbolizują miłość i pożądanie, białe – czystość, a różowe – wdzięk. W kontekście tej pieśni, zapach goździka staje się metaforą naturalnego piękna i świeżości dziewczyny, być może także jej młodzieńczego, niewinnego uroku, który sama roztacza, nawet bez noszenia kwiatu.

Dziewczyna w odpowiedzi z przebiegłym humorem wyjaśnia ten intrygujący zapach: "В' градината сам било, каранфил сам газило, (...) Каранфил сам газило, та за тово мерисаш" (W ogrodzie byłam, goździka zadeptałam, (...) Goździka zadeptałam, dlatego nim pachnę). Jest to urocza i nieco figlarna wymówka, która sugeruje, że jej naturalny, kwiatowy zapach nie wynika z celowego działania, lecz z przypadkowego kontaktu z naturą. To podkreśla jej spontaniczną i nieudawaną aurę.

Kolejna część pieśni rozwija ten sam motyw z innym elementem – rakią, tradycyjnym bałkańskim trunkiem. Rozmówca drąży: "Ти ракија не пијеш, на ракија мерисаш" (Ty rakii nie pijesz, a rakią pachniesz). Jest to kolejna forma dokuczania, sugerująca, że dziewczyna, mimo że nie pije, wydaje się być związana z tym alkoholem, być może z atmosferą biesiadną lub po prostu z zapachem, który "przylgnął" do niej. Rakija, choć trunek, może symbolizować radość, beztroskę lub nawet nieco swobodniejszy, wesoły nastrój, niekoniecznie sam akt picia.

Dziewczyna ponownie odpowiada z zabawną niewinnością: "Земници сам кладило, ракија сам пуштало, (...) Ракиjа сам пуштало, та за тово мерисаш" (Do ziemianki wstąpiłam, rakię rozlałam, (...) Rakię rozlałam, dlatego nią pachnę). Jej wyjaśnienie, że jedynie "rozlała" rakię w piwnicy, jest kolejnym przykładem lekkiej obrony, która nie jest ani pełnym przyznaniem się, ani kategorycznym zaprzeczeniem. To pokazuje jej charakter – figlarny, sprytny i pełen wdzięku, zdolny do odparcia żartów z uśmiechem.

Laboratorium Pieśni, poprzez swoje wykonanie, nie tylko odtwarza starą melodię, ale tchnie w nią nowe życie, tworząc z niej mistyczne i jednocześnie bardzo ludzkie doświadczenie. Wielogłosowe, archaiczne śpiewy, często wykonywane a cappella lub z minimalnym akompaniamentem, są znakiem rozpoznawczym grupy. W przypadku "Каранфилче девојче" dodanie instrumentów takich jak bębny szamańskie i shruti box, o czym wspomniano w opisach płyty "Rasti", nadaje pieśni rytualny i uziemiający wymiar, jednocześnie utrzymując jej lekkość i zalotność. Grupa podkreśla, że ich muzyka jest "pełna pieśni Świata i Kosmosu", a ich aranżacje są "dzikie", czerpiące z intuicji i snów. To podejście sprawia, że interpretacja utworu staje się głęboka i wielowarstwowa, wykraczając poza prostą opowieść o dziewczynie i jej zapachu.

Ostatecznie, "Каранфилче девојче" w interpretacji Laboratorium Pieśni to utwór o młodzieńczym uroku, niewinnej zalotności i dowcipnym odparciu aluzji, osadzony w bogactwie bałkańskiej tradycji. To pieśń, która celebruje naturalne piękno, lekkość bytu i radość życia, jednocześnie porywając słuchacza w swój magiczny, wielogłosowy świat.