Interpretacja Ten, Który Nie Nadejdzie - KSU

Utwór "Ten, Który Nie Nadejdzie" z albumu Dwa Narody wydanego w 2014 roku jest jednym z charakterystycznych przykładów ewolucji muzycznej KSU, w którym słychać, jak zespół zachowuje swoje korzenie, jednocześnie wprowadzając wyczuwalne, hard-rockowe wtręty i ciekawe kombinacje riffów. Tekst utworu został napisany przez Macieja Augustyna, a muzykę skomponował Piotr Leszega, choć w niektórych źródłach autorstwo całego dzieła przypisywane jest samemu zespołowi KSU.

Piosenka otwiera się obrazem jednostki, "Pierwszy widział, pierwszy wstał / Pierwszy ruszył w ciemność / pierwszy płakał, pierwszy klą / pierwszy zaczął biegnąć". To portret pioniera, wrażliwego obserwatora, który jako pierwszy dostrzega otaczający świat w jego surowości i absurdzie. Widzi "bezsens, widział szał / Pychę w walce z nędzą", co sugeruje głębokie rozczarowanie kondycją ludzkości i jej nieustannymi, często daremnymi zmaganiami. Bohater, mimo że "Milcząc mówił, biegnąc stał", co podkreśla jego wewnętrzny rozdarty stan i paradoksalne działanie, podejmuje samotną walkę "z potęgą". Ta potęga może symbolizować bezwzględne systemy, społeczne normy, a nawet fatum, przeciwko którym buntuje się jednostka, choć jej wysiłek wydaje się z góry skazany na porażkę.

Refren jest zarówno poetycki, jak i dramatyczny: "Płynie w ciemnościach szaleńców okręt / Ostatni prorok zakończył wojnę / Obrońca życia, rozdawca śmierci / Zmęczony walką do gwiazd uleci". Obraz "szaleńców okrętu" doskonale oddaje postrzeganie świata jako miejsca pełnego ludzi, którzy pogrążeni w swoim szaleństwie, zmierzają donikąd. Centralną postacią refrenu jest "Ostatni prorok". To figura o dualistycznej naturze – "Obrońca życia, rozdawca śmierci". Prorok ten, symbolizujący być może ostatnią nadzieję na oświecenie czy zmianę, po heroicznym zakończeniu "wojny" (walki o sens, prawdę, lepszy świat), jest "zmęczony walką" i ostatecznie "do gwiazd uleci". Jest to akt rezygnacji, odejścia od ziemskich spraw, ucieczki przed beznadzieją, ale również, w pewnym sensie, transcendencji. Prorok znika, bo jego misja – choć z pozoru zakończona – nie przyniosła trwałej zmiany. Społeczeństwo, czy też "szaleńców okręt", nadal płynie w ciemnościach.

W kolejnej zwrotce pogłębia się motyw izolacji proroka: "Krzyczy w pustkę zawsze sam / Głuchy tłum nie słucha / Brudny mur, tysiące ścian / Izolacja ducha". To obraz artysty, myśliciela czy po prostu wrażliwej osoby, której głos jest ignorowany przez obojętną masę. "Głuchy tłum" i "tysiące ścian" to metafory barier społecznych, braku empatii i zrozumienia, które prowadzą do "izolacji ducha". Ciekawym aspektem jest istniejąca wersja demo utworu, zatytułowana "Ostatni Prorok", w której pojawiają się subtelne, lecz znaczące różnice w tekście. Zamiast "pierwszy zaczął biegnąć" słyszymy "pierwszy SŁYSZAŁ ZIEMIĘ", a w miejscu "Krzyczy w pustkę zawsze sam" – "WOŁAŁ w pustkę zawsze sam". Ponadto "Brudny mur" w demo to "GRUBY mur". Te wczesne wersje, ze swoim akcentem na słuchanie ziemi i bardziej bezpośrednie wołanie, wskazują na proces dopracowywania tekstu, zmierzający do uzyskania jeszcze mocniejszego, bardziej uniwersalnego wydźwięku finalnej wersji.

Prorok, szukając ukojenia, "uciekł w zieleń / Ojciec las, otoczył go ciszą". Jest to odwołanie do bieszczadzkich korzeni KSU i motywu ucieczki w naturę, która staje się schronieniem przed brutalnością świata. Jednakże nawet tam dopada go ponury bilans: "Bliscy śmierci, rozpacz, mrok / Prorok już nie krzyczy". To ostateczne milczenie proroka, symbolizujące całkowite wyczerpanie i utratę nadziei. Po jego odejściu następuje kontynuacja, lecz już bez jego światła.

Ostatnia zwrotka, zaczynająca się od "Pierwszy widział, drugi wstał / Trzeci ruszył w ciemność / Czwarty płakał, piąty klą / Szósty zaczął biegnąć", ukazuje, że chociaż pierwszy prorok odszedł, jego miejsce zajmują inni. Jest to jednak imitacja, powtórzenie, które nie prowadzi do prawdziwej zmiany. "Nastał chaos, umarł szał / Pycha zmarła w nędzy" – to ironiczny opis pozornej transformacji. Zamiast głębokiej przemiany, pojawia się po prostu inny rodzaj bezładu. Ludzie "Mówiąc milcząc, biegnąc w dal / Robią stare błędy", co podkreśla cykliczność ludzkiej ignorancji i niemożność wyciągania wniosków z przeszłości. Historia się powtarza, a cykl "szaleńców okrętu" trwa, wciąż płynąc "w ciemnościach".

Piosenka "Ten, Który Nie Nadejdzie" to głęboka refleksja nad samotnością jednostki w obliczu obojętnego społeczeństwa, krytyka ludzkiej pychy i bezsensowności powtarzanych błędów. Jest to także hołd dla tych, którzy odważyli się widzieć i działać, a ostatecznie musieli się wycofać, pozostawiając świat pogrążony w swoim własnym szaleństwie. KSU, poprzez tę kompozycję, utrzymuje swój charakterystyczny styl – egzystencjalno-bieszczadzkie teksty i krytyczne spojrzenie na kondycję współczesnej Polski, które są obecne na całym albumie Dwa Narody. Utwór, z jego melancholijną melodią i potężnym przesłaniem, stanowi jedno z mocniejszych ogniw w dorobku KSU.