Interpretacja Libertine - Kate Ryan

Piosenka „Libertine” w wykonaniu Kate Ryan to cover kultowego utworu Mylène Farmer z 1986 roku, który belgijska artystka wylansowała w 2002 roku, nadając mu taneczne, eurodance’owe brzmienie. Choć wersja Kate Ryan odniosła sukces, trafiając do pierwszej dwudziestki list przebojów w kilku krajach europejskich, była jednak mniej popularna niż jej wcześniejszy cover utworu Farmer, „Désenchantée”. Piosenka „Libertine” przyniosła Kate Ryan nagrodę za najlepszy utwór dance na Belgian TMF Awards w 2003 roku, a sama artystka była nominowana do nagrody dla najlepszej artystki na Europejskich Nagrodach Muzycznych MTV w tym samym roku.

Tekst piosenki, którego autorem jest Laurent Boutonnat, oryginalny twórca i współpracownik Mylène Farmer, jest głęboko poetycki i wieloznaczny, pełen sugestywnych metafor, zwłaszcza na temat seksualności. Rozpoczyna się od obrazu „Cendre de lune, petite bulle d’écume / Poussée par le vent” (Popiół księżyca, mała bańka piany / Pchana przez wiatr), co natychmiast wprowadza nastrój ulotności, delikatności i nieuchronności przemijania. Podmiot liryczny jawi się jako istota krucha, poddana siłom zewnętrznym, a jednocześnie niosąca w sobie ogień – „Je brûle et je m’enrhume” (Płonę i przeziębiam się) – co może symbolizować sprzeczne stany emocjonalne: intensywną pasję i jednocześnie podatność na zranienie, chłód otoczenia.

Centralne wyznanie: „Je, je suis libertine / Je suis une catin” (Jestem libertynką / Jestem ladacznicą) jest prowokacyjne i stanowi serce utworu. Słowo „catin” jest archaicznym, lecz wulgarnym określeniem prostytutki, a jego użycie w latach 80. było rewolucyjne w kontekście francuskiej piosenki, często zdominowanej przez bardziej „czyste” wartości. Mylène Farmer, której styl często charakteryzował się eksploracją seksualności i kontrowersji, zyskała dzięki niemu status gwiazdy. Co ciekawe, pierwotnie piosenka miała nosić inny tytuł i mieć zupełnie inny tekst, a Mylène Farmer, śpiewając na próbę instrumentalną, żartobliwie powtórzyła „Je suis une pute” (Jestem dziwką), co zainspirowało Boutonnata do napisania tekstu, zmieniając później „pute” na „catin”, aby nadać mu bardziej osiemnastowieczny charakter.

Jednak tuż za tym mocnym stwierdzeniem następuje uderzające „Je, je suis si fragile / Qu'on me tienne la main” (Jestem tak krucha / Że chciałabym, żeby ktoś trzymał mnie za rękę). To ujawnia głęboką dwoistość bohaterki: z jednej strony deklaruje wolność obyczajową, niemal wyzywającą swobodę, z drugiej – pragnie bliskości, bezpieczeństwa i wsparcia. To sprzeczność, która czyni postać złożoną i ludzką, ukazując, że za maską „libertynki” kryje się ogromna wrażliwość i samotność.

Obrazy takie jak „Fendre la lune” (Rozłupywać księżyc) czy „Baisers d’épine et de plume” (Pocałunki z ciernia i pióra) wprowadzają kolejny poziom metaforyki. Pocałunki z ciernia mogą oznaczać ból i trudności w relacjach, a te z pióra – lekkość i ulotność miłości. Życie jawi się jako „triste / Comme un verre de grenadine” (smutne / Jak kieliszek grenadyny) – pozornie słodkie, ale ostatecznie melancholijne i pozbawione głębi. Stwierdzenie „Aimer c’est pleurer / Quand on s’incline” (Kochać to płakać / Kiedy się kłaniamy) sugeruje, że miłość często wiąże się z poddaniem, poświęceniem i cierpieniem.

W refrenie pojawia się motyw fizycznej intymności, która dla podmiotu lirycznego jest doświadczeniem niematerialnym, wręcz eterycznym: „Quand sur mon corps tu t’endors / Je m’évapore / Bébé tu dors / Et moi j’attends l’aurore” (Kiedy zasypiasz na moim ciele / Ja się ulatniam / Kochanie, ty śpisz / A ja czekam na świt). Sugeruje to pewien rodzaj emocjonalnego oddalenia lub niemożności pełnego połączenia. Smak, który pozostaje na ustach po pocałunku – „Un goût amer / Me rappelle que je suis au ciel” (Gorzki smak / Przypomina mi, że jestem w niebie) – może oznaczać, że nawet w chwilach największej ekstazy, pojawia się gorycz, świadomość ulotności lub bolesnej rzeczywistości. To może nawiązywać do idei, że przyjemność bywa chwilowa, a po niej następuje gorzkie przebudzenie.

Kulminacyjnym momentem utworu, szczególnie w kontekście interpretacji Mylène Farmer, jest finałowa fraza: „Mon corps a peur / La peau mouillée / J’ai plus d’âme / Papa, ils ont violé mon cœur” (Moje ciało się boi / Skóra mokra / Nie mam już duszy / Tato, oni zgwałcili moje serce). Ta drastyczna, wręcz szokująca deklaracja zmienia perspektywę, nadając piosence ton głębokiego bólu i traumy. W kontekście teledysku Mylène Farmer do „Libertine”, który ukazywał sceny przemocy i nagości w scenerii XVIII-wiecznego libertynizmu, ten werset nabiera jeszcze większej mocy, sugerując utratę niewinności lub prawdziwego ja pod wpływem doświadczeń. Mówi się, że Mylène Farmer w tym wideoklipie (który był niemal krótkim filmem inspirowanym „Barry'm Lyndonem” Stanleya Kubricka) zagrała postać ucieleśniającą wolne idee XVIII wieku, idące na granice występku i utraty samego siebie, w tym w sadomasochistycznych relacjach. Ten werset w interpretacji Kate Ryan, choć nie jest wspierany przez tak dosłowny obraz, wciąż pozostaje świadectwem ogromnej, wewnętrznej rany i wołaniem o pomoc, podkreślając skrajną kruchość „libertynki”.

Wersja Kate Ryan, choć utrzymana w konwencji dance-pop i eurodance, w pewien sposób odciąża tekst od ciężaru oryginalnej prowokacji Mylène Farmer, nadając mu bardziej uniwersalny wymiar. Energetyczne aranżacje i dynamiczny wokal Ryan mogą sprawić, że słuchacze w pierwszej kolejności odbierają utwór jako hymn o wolności i niezależności, co jest zresztą jedną z interpretacji. Niemniej jednak, głęboka wrażliwość i wewnętrzny konflikt, które są wpisane w ten poetycki tekst, pozostają nienaruszone, sprawiając, że „Libertine” w każdej odsłonie to piosenka o skomplikowanej naturze ludzkiego pragnienia, poszukiwaniu akceptacji i bólu, który często towarzyszy wolności.

Kate Ryan, jak sama przyznała w wywiadzie, początkowo śpiewała tylko po angielsku, bo w tym języku pisała swoje teksty. Jednak jej wytwórnia zaproponowała jej nagranie coveru "Désenchantée" Mylène Farmer, co okazało się strzałem w dziesiątkę i skłoniło ją do kontynuowania śpiewania po francusku, a nawet do podjęcia lekcji francuskiego. "Libertine" ukazała się na jej debiutanckim albumie "Different" w 2002 roku, gdzie obok francuskojęzycznych coverów znalazły się również anglojęzyczne utwory, odzwierciedlające jej dążenie do różnorodności stylistycznej. Choć kariera Kate Ryan w dużej mierze opiera się na coverach innych artystów, jej talent polega na przekształcaniu znanych melodii w coś nowego, co porywa miliony, jednocześnie zachowując emocjonalną głębię oryginałów.