Interpretacja Niekas - Katarsis

Zespół Katarsis, litewska grupa z Wilna, znana jest z eksplorowania w swojej twórczości tematów bólu, tęsknoty i osobistego wyzwolenia, często łącząc elementy alternatywnego rocka, post-punka i indie. Utwór "Niekas", co w tłumaczeniu na polski oznacza "Nic" lub "Nikt", jest ich debiutanckim singlem, wydanym w 2020 roku. Został on również uwzględniony na liście "2025 21-os savaitės klausomiausi (Top 100)" przez AGATA (Lithuanian Music Business Association), co świadczy o jego popularności w regionie.

Głównym motywem piosenki jest głęboka refleksja nad tożsamością i miejscem człowieka w świecie, a także rozpuszczenie ego w naturze. Otwierające wersy – „Niekas aš esu / Susiliejęs su gamta tik daiktas pilnas jausmų / Palikęs kūną jau seniai / Wszyscy mówią, że źle, ale mi dobrze” – od razu wprowadzają słuchacza w stan pewnego rodzaju transcendentalnego doświadczenia. Podmiot liryczny definiuje siebie jako „nic” (Niekas), co nie jest jednak pustką czy brakiem, lecz stanem zespolenia z naturą. Zostaje określony jako „przedmiot pełen uczuć”, który „dawno opuścił swoje ciało”. To sugeruje duchowe wyzwolenie od fizycznej formy i ograniczeń materialnego świata. Mimo że „wszyscy mówią, że jest źle”, podmiot odnajduje w tym stanie spokój i spełnienie, co podkreśla jego wewnętrzną niezależność od osądów zewnętrznych.

Następne strofy potęgują wrażenie totalnego zanurzenia w zmysłowości i otaczającym świecie: „Biegnę w deszczu / Słyszę każdą kroplę wokół siebie / Każdy trzask w lesie / Jak woda przenika w korzenie drzew”. Te obrazy są niezwykle malarskie i immersyjne, ukazując podmiot liryczny jako naczynie chłonące wszelkie doznania. Bieganie w deszczu symbolizuje tu wolność i pierwotną radość, a świadomość każdej kropli i każdego trzasku w lesie podkreśla absolutne skupienie na chwili obecnej i jedność z otoczeniem. Metafora przenikania wody w korzenie drzew pogłębia ten związek, sugerując, że podmiot jest tak głęboko zintegrowany z naturą, że staje się jej integralną częścią, jej niewidzialną, lecz życiodajną esencją.

Refren „Niekas, Niekas, Niekas, Niekas” powtarza to stwierdzenie o „niczości”, wzmacniając je i czyniąc centralnym punktem przekazu. Jest to forma mantry, która utwierdza w przekonaniu, że owo „nic” jest w istocie wszystkim – stanem wyższej świadomości, pozbawionym ego i tożsamości, ale w pełni przepełnionym egzystencjalnym doświadczeniem. Ostatnie wersy „Niekas aš esu / Niekas aš esu / Tak i ty / Tak i ty / Niekas aš esu / Niekas aš esu / I ty” rozszerzają tę ideę, zapraszając słuchacza do identyfikacji z tym stanem. Sugerują, że każdy może odnaleźć swoje „nic”, swój stan jedności z naturą i wewnętrznego pokoju, poza konwencjonalnym pojmowaniem „bycia kimś”.

W wywiadach, członkowie zespołu Katarsis często podkreślają, że w swojej twórczości stawiają na emocje i niekonwencjonalne podejście do gatunków muzycznych. Jak powiedział wokalista Lukas Radzevičius, zespół nie myśli o gatunku tak bardzo; muzyka po prostu wypływa taka, jaka jest, oddając emocje, co stanowi eksperymentalną część ich twórczości. To podejście doskonale widać w "Niekas", gdzie subtelne, lecz intensywne emocje towarzyszą głębokim, filozoficznym treściom. Lukas Radzevičius zaznaczył również, że teksty tworzy sam, a następnie dopasowuje je do reszty zespołu. W innym wywiadzie dla Eurovision.tv, zespół Katarsis został opisany jako „eksperymentalna grupa rockowa z Litwy, znana z charakterystycznego brzmienia i naładowanych emocjonalnie kompozycji”. Zespół podkreśla, że celem ich muzyki jest "oczyszczenie, a być może nawet całkowita ekstaza", co idealnie odzwierciedla etymologię ich nazwy – Katarsis.

Podsumowując, „Niekas” to utwór o duchowej transformacji, odrzuceniu materialistycznego postrzegania siebie i odnalezieniu głębokiego połączenia z wszechświatem poprzez akt rozpuszczenia ego. To hymn do wolności i wewnętrznego spokoju, który można osiągnąć, akceptując swoją „niczość” jako pełnię istnienia.
Tłumaczenia piosenki są dostępne w wielu językach, co świadczy o uniwersalności jej przekazu. Co ciekawe, utwór został wydany jako debiutancki singiel zespołu w 2020 roku. Oprócz "Niekas", Katarsis ma na koncie inne single, takie jak "Tavo akys", z którym reprezentowali Litwę na Konkursie Piosenki Eurowizji 2025, oraz debiutancką EP-kę "Dausos" wydaną w 2024 roku.
Piosenka „Niekas” pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych wczesnych utworów zespołu, zdobywając znaczną liczbę odtworzeń na platformach streamingowych.