Interpretacja Kas Man Be Jūros - Katarsis

Piosenka „Kas Man Be Jūros” litewskiego zespołu Katarsis to utwór głęboko zakorzeniony w alternatywnym rocku i post-punku, który ukazał się na początku lipca 2025 roku, niedługo po tym, jak grupa reprezentowała Litwę na Konkursie Piosenki Eurowizji 2025 z piosenką „Tavo akys”. Tekst, którego autorem jest lider zespołu, Lukas Radzevičius, stanowi intymne studium poddania się, transformacji i odnalezienia esencji własnego istnienia w obliczu życiowego zawirowania.

Utwór rozpoczyna się od natychmiastowego wezwania do ciszy – „Nutilk”. To nie tylko prośba, ale niemal rozkaz wobec wewnętrznego chaosu, sygnalizujący nadejście czegoś potężnego i nieuniknionego: „Pareina audra”. Podmiot liryczny nie stawia oporu, wręcz przeciwnie, deklaruje pełne poddanie: „Jau griūsiu / Leisiu naikint mane jos gūsiu”. To otwartość na ból, na zniszczenie, które niesie ze sobą burza, może symbolizować emocjonalne załamanie, przełomowy kryzys życiowy, czy intensywne, transformujące doświadczenie. Słowa „Gilyn jos vėjas skverbias mano krūtine” podkreślają głębię tego przeżycia, jego inwazyjny charakter, który dotyka samego sedna bytu. Jednak po tym totalnym zniszczeniu następuje obietnica odrodzenia i scalenia: „Po jos liks jūra / Aš kartu su ja”. Burza, choć destrukcyjna, nie jest końcem, lecz środkiem do osiągnięcia nowego stanu istnienia, w którym podmiot liryczny staje się jednością z morzem – symbolem spokoju, nieskończoności, a może także pierwotnej siły i źródła życia.

W kolejnej części piosenki, intensywność burzy zaczyna słabnąć: „Girdžiu ji blėsta / Staiga manyje”. To wskazuje, że zewnętrzne zamieszanie ustępuje, ale jego echa pozostają wewnątrz podmiotu. Kluczowe pytanie „Kas man be jūros” (Co mi bez morza?) to retoryczne stwierdzenie, które podkreśla absolutną, egzystencjalną zależność. Morze przestaje być tylko metaforą zewnętrznego zjawiska, a staje się integralną częścią tożsamości. Lukas Radzevičius, w jednym z wywiadów, ujawnił, że piosenka opowiada o „przywiązaniu do czegoś, podczas gdy wszystko inne się rozpada”. To wyjaśnienie doskonale rezonuje z ideą morza jako stałego punktu, ostoja w niestabilnym świecie. Powtarzające się „Dėl jos esu aš čia” (Dzięki niemu jestem tutaj) jest wyznaniem celu i sensu, który czerpany jest z tej głębokiej, nierozerwalnej więzi. To morze, czy też to „coś”, jest powodem istnienia, siłą napędową.

Wielokrotne powtórzenia frazy „Būsiu kartu su ja” (Będę z nim/nią/tym) w dalszej części utworu nabierają charakteru mantry, ślubowania. To absolutna deklaracja wierności i nieodłączności. Może to odnosić się do głębokiej pasji, tak jak dla Katarsis muzyka stała się głównym celem, zwłaszcza po intensywnych doświadczeniach związanych z Eurowizją, gdzie – jak sami przyznają – musieli zmierzyć się z trudnymi relacjami z niektórymi mediami i skoncentrować się na występie na scenie. Morze może być więc symbolem sztuki, twórczości, wewnętrznego powołania, które pozostaje niezmienne, niezależnie od zewnętrznych burz i presji. W litewskiej poezji, jak zauważono w dyskusjach fanów, często personifikuje się naturę, w tym morze, co dodaje tej interpretacji kulturowego kontekstu i głębi. Te powtórzenia budują poczucie niezmienności i przeznaczenia, tworząc most między destrukcją a nowo odnalezionym sensem.

„Kas Man Be Jūros” jest zatem piosenką o tym, jak najgłębsze kryzysy mogą prowadzić do najsilniejszych odkryć. Poprzez akt totalnego poddania się burzy, podmiot liryczny nie ginie, lecz zostaje przemieniony, stając się częścią czegoś większego i bardziej trwałego. Morze w tym kontekście to nie tylko element krajobrazu, którego wideoklip do utworu był nakręcony nad morzem, ale wewnętrzna przestrzeń, esencja, która definiuje sens istnienia i nadaje kierunek, nawet gdy „wszystko inne się rozpada”. Jest to hołd dla siły ducha, który po przejściu przez największe trudności, odnajduje swoją prawdziwą tożsamość w nieustającej i wszechogarniającej obecności – w morzu, które jest wszystkim.