"La Camisa Negra" Juanesa to utwór, który z pozoru lekką, wpadającą w ucho melodią skrywa głębokie i wielowymiarowe przesłanie o bólu po utraconej miłości, zdradzie i rozpaczy. Piosenka, wydana w 2004 roku na albumie "Mi Sangre", szybko stała się międzynarodowym hitem, podbijając listy przebojów na całym świecie. Jej popularność zaskoczyła nawet samego artystę, który w wywiadach podkreślał jej lokalne korzenie – inspirację kolumbijskim gatunkiem guasca, muzyką rolników z regionu Antioquia z lat 60., która łączyła elementy reggae, vallenato i cumbii, często z dużą dawką humoru. Juanes zaznaczył, że pisząc tekst, chciał żartobliwie podejść do uczucia bólu po rozstaniu, traktując go jako "żart z rozpaczy" ("chiste de un despecho").

Centralnym motywem utworu jest tytułowa czarna koszula. Jest to oczywisty symbol żałoby, co potwierdza linijka: "Hoy mi amor está de luto" (Dziś moja miłość jest w żałobie). Podmiot liryczny nosi ją, ponieważ jego dusza jest równie czarna ("Porque negra tengo el alma"). Koszula staje się zatem wizualnym odzwierciedleniem głębokiego cierpienia i pustki po odejściu ukochanej osoby. Nie jest to jednak tylko smutek; to również poczucie zdrady i rozczarowania. Narrator wyraża ból, że "już mnie nie kochasz i to mnie najbardziej rani" ("Hoy sé que tú ya no me quieres / Y eso es lo que más me hiere"). Cała relacja okazuje się "czystym kłamstwem" ("pura todita tu mentira"), a spotkanie z tą osobą – "przeklętym pechem" ("Que maldita mala suerte la mía / Que aquel día te encontré").

W tekście pojawiają się silne, metaforyczne obrazy, które potęgują poczucie utraty i zatrucia. Podmiot liryczny "pije z trucizny miłości" swojej partnerki ("Por beber del veneno malevo de tu amor"), co sprawia, że czuje się "umierający i pełen bólu" ("Yo quedé moribundo y lleno de dolor"). Oddycha "gorzkim dymem twojego pożegnania" ("Respiré de ese humo amargo de tu adiós"), co doskonale oddaje paraliżujące działanie rozstania. Stracił spokój ducha ("perdí la calma") i "prawie stracił nawet łóżko" ("casi pierdo hasta mi cama"), co może symbolizować zarówno utratę intymności, jak i stabilności życiowej.

Najbardziej kontrowersyjne wersy pojawiają się w refrenie: "Te digo con disimulo / Que tengo la camisa negra / Y debajo tengo el difunto / Pa' enterrártelo cuando quieras mamita!" (Mówię ci z ukrycia / Że mam czarną koszulę / I pod spodem mam zmarłego / Żeby ci go pochować, kiedy zechcesz, kochanie!). Te słowa wywołały wiele dyskusji, zwłaszcza w krajach hiszpańskojęzycznych. Można je interpretować na kilka sposobów. Po pierwsze, "el difunto" może odnosić się do umarłej miłości lub umarłego ja narratora, co podkreśla całkowite zakończenie pewnego etapu życia. Po drugie, ze względu na specyficzny, żartobliwy styl muzyki guasca, mogą mieć podtekst seksualny, nawiązujący do męskiego członka, co dodatkowo kolidowało z pierwotnym zrozumieniem piosenki jako romantycznego lamentu. Juanes sam mówił, że utwór ma wiele podwójnych znaczeń, a jego tekst zawiera liczne metafory i dwuznaczności.

Utwór zyskał globalną sławę, ale nie obyło się bez kontrowersji, zwłaszcza we Włoszech. Tytuł "La Camisa Negra" został błędnie skojarzony z "Camicie Nere" (Czarnymi Koszulami) – faszystowską bojówką Benito Mussoliniego. Niektórzy włoscy neofaszyści nawet używali piosenki podczas demonstracji, co doprowadziło do jej cenzury i wezwań do bojkotu. Juanes stanowczo zdementował te polityczne interpretacje, podkreślając, że jego piosenka "nie ma nic wspólnego z faszyzmem" i jest opowieścią o toksycznej miłości, a nie manifestem politycznym. Podkreślił, że każdy może odbierać jego utwór na swój sposób, ale on sam nie angażuje się w politykę kraju poprzez swoją twórczość. Również w Republice Dominikany piosenka została ocenzurowana w niektórych stacjach radiowych z powodu rzekomych seksualnych podtekstów w pewnych wersach.

Mimo tych kontrowersji, "La Camisa Negra" pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów Juanesa. Artysta, pomimo początkowego zmęczenia ciągłym kojarzeniem z tym hitem, docenia jego sukces i nadal chętnie wykonuje go na koncertach, czasem żartobliwie podkreślając, że "nie lubi tej piosenki", ale uwielbia ją grać. To świadczy o jego dystansie i akceptacji, że dzieło żyje własnym życiem i rezonuje z publicznością na różne sposoby, przekraczając pierwotne intencje twórcy. Piosenka jest doskonałym przykładem, jak chwytliwa forma muzyczna może skutecznie oddawać skomplikowane i bolesne emocje, a także jak szerokie mogą być interpretacje dzieła kultury masowej.