Interpretacja Oprócz - Golden life

Piosenka "Oprócz" zespołu Golden Life, choć przez wielu utożsamiana z twórczością gdańskiej grupy, ma w rzeczywistości dłuższą historię i jest coverem utworu Marka Jackowskiego, lidera i gitarzysty Maanamu, który stworzył jej pierwotną wersję w 1979 roku. Wykonanie Golden Life z 1993 roku, które znalazło się na ich drugiej płycie "Efil Ned Log", stało się jednak ogromnym przebojem lat dziewięćdziesiątych i to właśnie z nim piosenka jest najczęściej kojarzona. Co ciekawe, sam Marek Jackowski miał przyznać, że wersja Golden Life była lepsza od jego własnej, co dla członków zespołu było największym uznaniem. Adam Wolski, wokalista Golden Life, podkreślał, że zawsze starają się informować publiczność o tym, że utwór jest coverem Jackowskiego i że nawet parokrotnie występowali razem. Wersja Golden Life wyróżnia się nowoczesnym brzmieniem, większą energią i rytmem, co sprawiło, że stała się hitem tanecznym, a jednocześnie zachowała swój klasyczny charakter.

Tekst piosenki rozpoczyna się od wykreowania atmosfery głębokiej samotności i refleksji. Podmiot liryczny jest "sam", a "przyjaciele są daleko, daleko, ode mnie, ode mnie". Ten powtarzalny, jak echo, zwrot potęguje poczucie izolacji. Moment, gdy "ma wreszcie czas dla siebie", nie jest jednak czasem wytchnienia czy radości, lecz okazją do wspominania. Dawne, "dobre czasy" kontrastują z obecnym stanem ducha, opisanym jako "dziwne" uczucie i noc, która jest "czarniejsza". To sugeruje pewien rodzaj melancholii, a może nawet pustki, która wypełnia bohatera, gdy zostaje on sam na sam ze swoimi myślami.

Refren, który stał się ikonicznym elementem utworu, "Oprócz błękitnego nieba / Nic mi dzisiaj nie potrzeba", można interpretować na wiele sposobów. Z jednej strony, jest to wyraz pragnienia prostoty, spokoju i powrotu do esencji. Błękit nieba symbolizuje tu bezkres, wolność, czystość i nadzieję, które są jedynymi rzeczami zdolnymi przynieść ukojenie w obliczu wewnętrznego smutku. Z drugiej strony, może to być również manifestacja rezygnacji, gdzie wszystkie ziemskie troski i pragnienia tracą znaczenie, a pozostaje jedynie tęsknota za czymś pierwotnym i nieosiągalnym, czymś, co wykracza poza horyzont codzienności. To pragnienie oderwania się od przyziemnych spraw, które mogły doprowadzić do obecnego stanu osamotnienia i rozczarowania.

Kolejna zwrotka pogłębia poczucie straty i rozgoryczenia. Podmiot liryczny zastanawia się: "Gdzie są wszystkie dziewczęta, / Które kiedyś tak bardzo, tak bardzo, / Kochałem, kochałem". To pytanie o utracone miłości, o relacje, które przeminęły, pozostawiając po sobie pustkę. Równie bolesne jest spostrzeżenie dotyczące przyjaźni: "Kto z przyjaciół pamięta / Ile razy dla nich przegrałem". To wyraz poczucia niedocenienia, niezrozumienia i utraconych poświęceń, które nie zostały odwzajemnione ani zapamiętane. Wskazuje na gorycz spowodowaną jednostronnym zaangażowaniem w relacje, które ostatecznie zawiodły.

Obraz "zaschniętego gardła" i "pustej butelki" to klasyczny symbol ucieczki w alkohol, próby stłumienia bólu i samotności. Potwierdza to desperację podmiotu lirycznego i jego bezradność w obliczu rzeczywistości. "Nikt do drzwi już dzisiaj nie zastuka" podkreśla absolutną izolację i brak nadziei na to, że ktokolwiek przerwie tę udrękę. Ten obraz domyka krąg samotności, czyniąc ją kompletną i wszechogarniającą.

W ostatniej części utworu refren ewoluuje, poszerzając listę podstawowych potrzeb: "Oprócz drogi szerokiej, / Oprócz góry wysokiej / Oprócz kawałka chleba, / Oprócz błękitu nieba". To rozszerzenie ukazuje powrót do fundamentalnych wartości i pragnień. "Droga szeroka" może symbolizować pragnienie wolności, możliwości wyboru i otwartych ścieżek życia. "Góra wysoka" – ambicje, dążenie do transcendencji, pokonywanie wyzwań. "Kawałek chleba" odnosi się do najbardziej podstawowych potrzeb egzystencjalnych, do prostoty i zadowolenia z minimum. Wszystkie te elementy, wraz z "błękitem nieba", składają się na obraz życia pozbawionego nadmiernych komplikacji, skupionego na tym, co naprawdę istotne i dającego prawdziwe ukojenie. To swego rodzaju minimalistyczny manifest, ucieczka od zgiełku i pozorów na rzecz autentyczności i wewnętrznego spokoju.

Utwór "Oprócz" często określany jest jako nostalgiczny. Wokalista Adam Wolski w jednym z wywiadów dla Radia WAWA mówił o tym przeboju, a jego zespół w 2017 roku, z okazji swojego 30-lecia, wypuścił oficjalny teledysk do piosenki po 24 latach od jej wydania, co było sporym wydarzeniem. Do udziału w teledysku zaproszono wielu przyjaciół i sympatyków zespołu, w tym wokalistkę Anię "MoMo" Ołdak, dziennikarza radiowego Pawła Jawora czy tancerkę Suzie Pacałowską. To świadczy o tym, jak ważnym i rozpoznawalnym elementem polskiej kultury muzycznej stał się ten utwór, pomimo jego coverowego charakteru. Wersja Golden Life na stałe zapisała się w historii polskiej muzyki jako jeden z największych przebojów lat dziewięćdziesiątych.