Interpretacja Tankowanie nocą - Franek Kimono

Piosenka "Tankowanie nocą" autorstwa Franka Kimono to utwór, który doskonale wpisuje się w charakterystyczny styl artysty, będący parodią i ironią subkultury disco lat 80.. Franek Kimono, czyli alter ego znakomitego aktora Piotra Fronczewskiego, słynął z dwuznacznych tekstów i melodeklamacji, które w humorystyczny sposób komentowały otaczającą rzeczywistość. "Tankowanie nocą" jest przykładem takiej właśnie twórczości, gdzie pod pozornie prostym, motoryzacyjnym tematem kryje się znacznie głębsza, często rubaszna, interpretacja.

Na pierwszy rzut oka, tekst piosenki opowiada o kierowcy, który w środku nocy musi "zatankować bak" z powodu "strasznego paliwa braku". Opisywane objawy, takie jak drżenie z nerwów, pocące się ręce, niemożność ruszenia do przodu czy do tyłu, ból głowy i uczucie głodu, do złudzenia przypominają syndrom odstawienia lub silne uzależnienie. Narrator czuje się "dętką, czyli flakiem" bez swojego "tank baru", który jest dla niego niczym "dla Francuza bistro" – miejscem niezbędnym do funkcjonowania. Gdy wreszcie następuje "tankowanie", podmiot liryczny doświadcza ulgi, a cena przestaje mieć znaczenie, bo "zaczyna wreszcie żyć".

Jednakże, znając kontekst twórczości Franka Kimono i jego zamiłowanie do dwuznaczności, szybko staje się jasne, że "tankowanie nocą" to jedynie metafora. Andrzej Korzyński, współtwórca postaci Franka Kimono i autor większości tekstów, w słowniku Franka Kimono, wyjaśnia, że "brak paliwa" może oznaczać brak odpowiedniej ilości alkoholu w organizmie, a "dętka, flak" to człowiek na kacu. Fraza "Kto nocą smaruje – ten bak zatankuje / Ten się nagaruje po dach, że aż strach" jest kluczem do interpretacji. Słowo "smarować" w slangu oznacza pić alkohol, a "nagarować się" to upić się. Zatem "tankowanie nocą" to nocna eskapada w celu zaspokojenia silnego pragnienia, najprawdopodobniej alkoholowego, odbywająca się w ukryciu ("bez świadków i gwiazd"). Anna Zawadzka w artykule z "Gazety Wyborczej" również zwraca uwagę na tę aluzję, wspominając, że "tank bar" był miejscem dwoistych "tankowań" – zarówno paliwa, jak i towarzyskich powinności.

Co ciekawe, Andrzej Korzyński wskazał także na drugie dno utworu, które odnosi się do realiów PRL-u. Piosenka opiewała ówczesną sytuację z systemem kartek i talonów na benzynę. "Tankowanie nocą" mogło być odczytywane jako nieoficjalne zdobywanie paliwa "poza kolejnością i stempelkami" u "szejków", czyli ajentów stacji benzynowych. Ta podwójna interpretacja – zarówno jako metafora picia alkoholu, jak i komentarz do absurdów życia w PRL-u – jest charakterystyczna dla twórczości Franka Kimono i dodaje piosence głębi i dowcipu.

Franek Kimono, stworzony przez Piotra Fronczewskiego i Andrzeja Korzyńskiego w 1983 roku, pierwotnie miał być żartem i kpiną z subkultury disco. Jednak postać ta odniosła ogromny sukces, stając się fenomenem. Piosenki Franka Kimono, w tym "Tankowanie nocą", charakteryzowały się humorem, ironią i sprytnymi dwuznacznościami, co sprawiło, że trafiały zarówno do dzieci, młodzieży, jak i dorosłych intelektualistów. Sam Piotr Fronczewski przyznał w wywiadzie-rzece "Ja, Fronczewski", że początki kariery Franka były "wypadkiem przy pracy" i że "nie przyszło im do głowy, że zrobi się wokół tego tyle szumu". Mimo to, postać Franka Kimono stała się niekwestionowanym królem imprez lat 80., a jego utwory do dziś cieszą się popularnością. Co interesujące, Franek Kimono nigdy nie dawał koncertów na estradzie, był przeznaczony "tylko do ucha, do wyobraźni".

"Tankowanie nocą" to zatem mistrzowskie połączenie prostoty formy z bogactwem treści, typowe dla Franka Kimono. Utwór z jednej strony bawi sugestywną metaforą nałogu czy intensywnego pragnienia, z drugiej zaś stanowi błyskotliwy komentarz do szarej rzeczywistości PRL-u, gdzie zdobywanie podstawowych dóbr często wymagało nocnych, nieoficjalnych operacji. Całość opakowana jest w charakterystyczny, lekko kiczowaty styl disco, który był znakiem rozpoznawczym Franka Kimono, czyniąc tę piosenkę ponadczasowym hitem polskiej muzyki rozrywkowej.