Interpretacja Jestem kobietą - Edyta Górniak

Piosenka „Jestem kobietą” Edyty Górniak to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i wpływowych utworów w historii polskiej muzyki pop, wydany jako drugi singiel z jej debiutanckiego albumu Dotyk 30 września 1994 roku. Sam album Dotyk, który ukazał się 8 maja 1995 roku, odniósł ogromny sukces komercyjny, sprzedając się w nakładzie ponad miliona egzemplarzy i zyskując status diamentowej płyty. Utwór, szybko stając się hymn kobiecości, jest owocem współpracy wybitnych twórców: słowa napisał Jacek Cygan, a muzykę skomponował zaledwie szesnastoletni wówczas Wojciech Olszak. Edyta Górniak, mając wtedy 21 lat, swoją interpretacją nadała mu niezapomnianej głębi.

Tekst piosenki jest poetyckim manifestem złożoności i wielowymiarowości kobiecej natury, używając bogatej symboliki żywiołów i zjawisk przyrodniczych. Edyta Górniak, w lirycznym "autoportrecie", przedstawia kobietę jako istotę pełną kontrastów i potężnych sił. Już pierwsze wersy – „Słodkie żywioły we mnie śpią / Mogę lawiną runąć złą / Żarem pustyni spalam cię / Fatamorganą staję się” – ukazują wewnętrzną dynamikę i potencjał, jaki drzemie w każdej kobiecie. To zapowiedź siły, która może być zarówno niszczycielska jak lawina czy żar pustyni, ale też ulotna i zwodnicza jak fatamorgana.

Dalsze strofy kontynuują ten motyw zmienności, odwołując się do rytmu natury: „Czasem jak odpływ zwalam z nóg / Czasem jak przypływ sięgam ust / A gdy pogodną chwilę masz / Spadam jak mgła”. Kobieta jest tu porównana do morza, raz zabierającego, raz przynoszącego, a innym razem delikatnej i subtelnej mgły. To podkreślenie jej zdolności do adaptacji, zmienności nastrojów i nieprzewidywalności, która fascynuje i intryguje.

Refren stanowi esencję przesłania: „Jestem kobietą / Wodą, ogniem, burzą, perłą na dnie / Wolna jak rzeka / Nigdy, nigdy nie poddam się”. To deklaracja tożsamości, przyjęcie wszystkich swoich aspektów – zarówno tych groźnych jak burza i ogień, jak i tych cennych i ukrytych jak perła na dnie. Kluczowym elementem jest tutaj wolność, symbolizowana przez rzekę, oraz niezłomna determinacja i siła woli – „Nigdy, nigdy nie poddam się”. Ta fraza stała się wręcz mottem dla wielu kobiet, stanowiąc "feministyczny hymn tamtych czasów" i ociekającą seksapilem, ale "niewulgarną celebrację kobiecości". Jacek Cygan w jednym z wywiadów przyznał, że pisząc tekst, "zawierał wszystko, co wiedział o kobietach", dodając, że "jest tam cząstka mnie".

Piosenka zgrabnie łączy przeciwieństwa: „Jestem dobrem, jestem złem / Jestem wodą, jestem ogniem / Jawą i snem”. Ukazuje, że kobieta nie jest jednowymiarowa, lecz jest sumą wszystkich doświadczeń, emocji i potencjałów. Może być jednocześnie aniołem i diabłem, racjonalnością i fantazją. Obraz „Mogę lodowcem sięgać chmur / Mogę Niagarą spadać w dół / Mogę jak Etna zbudzić się / Więc nie złość mnie” dodaje jej majestatu i ostrzeżenia. Kobieta jest tu siłą natury, zdolną do wzniosłych osiągnięć (lodowiec sięgający chmur) i gwałtownych, niekontrolowanych wybuchów (Niagara, Etna), co ma skłonić do respektu i zrozumienia jej mocy.

„Jestem kobietą” to nie tylko piosenka, ale prawdziwy "przebój, który zrewolucjonizował" polską scenę muzyczną i umocnił pozycję Edyty Górniak jako "wielkiej gwiazdy", mimo że dopiero debiutowała. Osiągnęła 3. miejsce na Liście Przebojów Programu Trzeciego, była dwukrotnie nominowana do Fryderyków za teledysk, a w 2021 roku wygrała plebiscyt Super Expressu na największy muzyczny przebój 30-lecia. Teledysk do utworu, wyreżyserowany przez Garetha Robertsa, został zrealizowany w Londynie. Wokalistka, po spektakularnym sukcesie na Eurowizji z piosenką „To nie ja!”, nie chciała "za długo odcinać kuponów" od tego sukcesu i intensywnie pracowała nad debiutanckim albumem, z którego „Jestem kobietą” stało się jednym z największych hitów.

Utwór do dziś pozostaje jednym z najbardziej nowoczesnych brzmieniowo repertuarów tamtych czasów i stanowi ponadczasową odezwę do siły i niezależności płci pięknej. To hymn o samostanowieniu, o prawie do bycia sobą we wszystkich swoich odcieniach, bez konieczności dostosowywania się do cudzych oczekiwań. Edyta Górniak, dzięki swojemu talentowi i charyzmie, tchnęła życie w te słowa, tworząc piosenkę, która nie tylko bawi, ale też inspiruje i umacnia poczucie wartości wśród kobiet.