Interpretacja Se essa rua fosse minha - Dla Dzieci

„Se essa rua fosse minha” to jedna z najbardziej rozpoznawalnych i ukochanych brazylijskich pieśni ludowych, powszechnie uznawana za klasykę muzyki dziecięcej (infanto-juvenil). Często wykorzystywana jest tradycyjnie w zabawach, takich jak cantiga de roda (zabawy w kółko). Jej urok tkwi w prostocie, a jednocześnie głębokim przesłaniu, które rezonuje z osobami w każdym wieku. Co ciekawe, dokładne pochodzenie utworu owiane jest tajemnicą; uważa się, że pieśń powstała w XIX wieku w Portugalii lub Brazylii. Niektóre źródła spekulują, że była to nawet pieśń ku czci brazylijskiej księżniczki Izabel w XIX wieku. Pierwszy znany zapis tekstu pochodzi z Bahii w 1880 roku, sporządzony przez Alfredo do Vale Cabrala, a opublikowany w 1884 roku.

Pierwsza zwrotka pieśni, „Se essa rua / Se essa rua fosse minha / Eu mandava / Eu mandava ladrilhar / Com pedrinhas / Com pedrinhas de brilhantes / Para o meu / Para o meu amor passar” (Gdyby ta ulica, gdyby ta ulica była moja, kazałbym, kazałbym ją wybruko-wać, kamyczkami, kamyczkami z brylantów, aby moja miłość mogła przejść), maluje obraz głębokiego pragnienia i idealizacji. Podmiot liryczny wyraża chęć stworzenia idealnej przestrzeni dla ukochanej osoby, gotów pokryć drogę lśniącymi kamykami, co symbolizuje poświęcenie i pragnienie, by ścieżka bliskiej osoby była jak najpiękniejsza i najbezpieczniejsza. Te „pedrinhas de brilhantes” mogą być interpretowane jako małe, lecz cenne chwile i gesty, które chcemy dzielić z drugą osobą. Niektórzy dopatrują się w tej części również metaforę lamentu nad zaniedbanymi ulicami i marzenia o ich poprawie, by były godne zamieszkania i przemierzania.

Druga część utworu wprowadza element melancholii i tajemnicy: „Nessa rua / Nessa rua tem um bosque / Que se chama / Que se chama solidão / Dentro dele / Dentro dele mora um anjo / Que roubou / Que roubou meu coração” (Na tej ulicy, na tej ulicy jest las, który nazywa się, który nazywa się samotność, w nim, w nim mieszka anioł, który ukradł, który ukradł moje serce). Las samotności (bosque da solidão) stanowi wyraźny kontrast do idealizowanej, wybrukowanej diamentami ulicy. Sugeruje, że nawet w chwilach izolacji czy smutku, miłość potrafi odnaleźć drogę. „Anioł”, który „ukradł” serce podmiotu lirycznego, jest ucieleśnieniem tej miłości – niespodziewanej, transformującej i być może rodzącej się w najbardziej nieoczekiwanych okolicznościach. To piękne przesłanie o nadziei, że nawet w „lesie samotności” może kwitnąć najpiękniejsze uczucie.

Ostatnia zwrotka, „Se eu roubei / Se eu roubei teu coração / Tu roubaste / Tu roubaste o meu também / Se eu roubei / Se eu roubei teu coração / É porque / É porque te quero bem” (Jeśli ja ukradłem, jeśli ja ukradłem twoje serce, ty ukradłaś, ty ukradłaś moje też, jeśli ja ukradłem, jeśli ja ukradłem twoje serce, to dlatego, to dlatego, że cię bardzo kocham), podkreśla wzajemność i wzajemne oddanie. Akt „kradzieży serca” nie jest tu negatywny, lecz symbolizuje intensywność i posiadanie w miłości. Powtórzenia wzmacniają to uczucie, sugerując, że takie „kradzieże” są dowodem głębokiej i obustronnej sympatii. „Bo cię bardzo kocham” (É porque te quero bem) jest ostatecznym, prostym i szczerym wytłumaczeniem tej wzajemnej zależności uczuć.

Ciekawostką jest, że choć piosenka jest anonimowa, przez pewien czas błędnie przypisywano jej autorstwo Mário Lago i Roberto Martinsowi, którzy rzekomo mieli ją stworzyć w latach 30. XX wieku. Jednakże, ten fakt został zdementowany, ponieważ brazylijski kompozytor Heitor Villa-Lobos wykorzystał melodię tej pieśni w swoich dziełach fortepianowych „Cirandinhas” i „Cirandas”, opublikowanych odpowiednio w 1926 i 1927 roku. Mário Lago i Roberto Martins rzeczywiście stworzyli swoją wersję utworu, ale była to adaptacja w rytmie samba-canção.

Ponadto, „Se essa rua fosse minha” wykracza poza ramy prostej piosenki dziecięcej. Jest to utwór, który zyskał również duchowe znaczenie w niektórych brazylijskich tradycjach. Na przykład, w rytuałach Umbanda, afrobrazylijskiej religii, pieśń ta staje się formą modlitwy i komunikacji z bytami, niosąc ze sobą przesłanie ochrony i światła dla wiernych. To pokazuje, jak głęboko zakorzeniony jest ten utwór w kulturze Brazylii, ewoluując od niewinnej dziecięcej zabawy po symbol nadziei i duchowej opieki.

Podsumowując, „Se essa rua fosse minha” to utwór o wielowymiarowym znaczeniu. Jego ponadczasowy urok tkwi w zdolności do łączenia prostoty z głębokimi emocjami. Od dziecięcych zabaw po metaforyczne odzwierciedlenie pragnień i uczuć, a nawet duchowe konotacje, pieśń ta pozostaje żywym świadectwem bogactwa brazylijskiego folkloru i uniwersalności ludzkich uczuć. Jest to pieśń o miłości, tęsknocie, poświęceniu i nadziei, która wciąż urzeka kolejne pokolenia.