Interpretacja Bari sax - Blue Café

„Bari sax” to utwór z debiutanckiego albumu Blue Café, Fanaberia, wydanego w 2002 roku. Jest to swego rodzaju manifest artystyczny, odzwierciedlający frustrację zespołu (a zwłaszcza autora tekstu, Pawła Ruraka-Sokala, oraz ówczesnej wokalistki, Tatiany Okupnik, która jest również współkompozytorką utworu) wobec ówczesnego stanu polskiej sceny muzycznej. Piosenka jest ostrym komentarzem na temat braku oryginalności, talentu i „duszy” w rodzimej muzyce, jednocześnie będąc wyrazem tęsknoty za ambitniejszymi brzmieniami.

Tekst rozpoczyna się od gorzkiego stwierdzenia, że „od wielu już lat nie ma czego słuchać”, a „rodzimy rynek obrodził mało nam gwiazd”. To wyraźna krytyka monotonii i powtarzalności, która zdaniem twórców zdominowała eter. Zespół uznaje jedynie kilku artystów za godnych szacunku, podkreślając ich długoletnią obecność na scenie i dorobek. Centralnym punktem refrenu jest powtarzające się zdanie „Tej muzie czegoś brak, czegoś brak, tej muzie duszy brak, duszy brak”. To esencja przesłania utworu – brakuje autentyczności, głębi i emocji w muzyce popularnej.

W poszukiwaniu tejże „duszy”, Blue Café wymienia artystów, którzy ją posiadają, tworząc swoisty hall of fame dla słuchaczy. Znajdują się tu ikony światowego jazzu i soulu, takie jak Miles (Davis) i James Brown, obok hiphopowej formacji Buckshot Le Fonque (projekt Branforda Marsalisa), co podkreśla szerokie inspiracje zespołu. Równocześnie, twórcy z szacunkiem wskazują na polskie nazwiska: Kazik, Soyka, Ewa Bem, Kayah oraz Erykah Badu z zagranicy. Intrygujący jest fragment o „zespole, co w nazwie dwie czwórki ma”. Choć tekst mówi o "dwóch czwórkach", często interpretuje się go jako nawiązanie do zespołu 2 plus 1, ze względu na grę liczb i ich symbolikę. Wymienienie „hiphopowej prawie całej listy” świadczy o uznaniu dla kultury hip-hopu jako gatunku, który często wnosi autentyczność i „duszę”. Powracające pytanie „Ale gdzie tu nowe?” jest retorycznym lamentem nad stagnacją i brakiem świeżych, wartościowych propozycji muzycznych.

Druga zwrotka jeszcze mocniej uderza w polskie realia, stwierdzając, że „chyba biesiada zalała nasz kraj” i nadszedł „na wesele czas”. To aluzja do dominacji prostych, często przaśnych i łatwostrawnych utworów, które są wszechobecne w mediach. Wyrażenie „Polska za stołem siedzi, woda ognista leje się” maluje obraz narodu uwięzionego w kulturze masowej rozrywki, gdzie muzyka pełni rolę tła do zabawy, a nie medium do przeżywania czy refleksji. Zespół apeluje o „przewietrzenie” sceny i wyraża nadzieję, że „Polacy zaczną słuchać uszami, a nie pupą”, co jest bezpośrednim, acz dosadnym wezwaniem do wyższego poziomu estetycznego i intelektualnego odbioru muzyki.

Tytuł utworu, „Bari sax” (saksofon barytonowy), choć nie jest bezpośrednio wyjaśniony w tekście, doskonale wpisuje się w przesłanie piosenki. Saksofon barytonowy to instrument o głębokim, charakternym brzmieniu, często kojarzony z jazzem, funkiem i soulem – gatunkami, które Blue Café ceni i z których czerpie inspiracje. Może symbolizować właśnie tę duszę i ambitniejszy styl, którego brakuje polskiej muzyce popularnej. Jest to metafora wyrafinowania i jakości, stojąca w kontrze do „umpa umpa w tle” biesiadnej muzyki. Sama obecność takiego tytułu sugeruje tęsknotę za brzmieniami o większej głębi i złożoności, które mogłyby wzbogacić polski krajobraz muzyczny. Utwór ten, jako część debiutanckiej płyty, stanowił odważne wejście Blue Café na scenę, jasno deklarując ich artystyczne credo i oczekiwania wobec kultury muzycznej w Polsce.