Piosenka „Głęboka studzienka” to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i lubianych utworów biesiadnych, który głęboko zakorzenił się w polskiej tradycji muzycznej. Choć często kojarzona jest z folklorem ludowym, jej tekst został napisany w 1959 roku przez polską literatkę i autorkę pieśni, Helenę Kołaczkowską, do istniejącej już melodii ludowej. Ta stosunkowo młoda, jak na pieśń ludową, kompozycja szybko zdobyła popularność, stając się nieodłącznym elementem repertuaru wielu Zespołów Pieśni i Tańca oraz śpiewników biesiadnych. Piosenka jest skomponowana w rytmie walczyka, co nadaje jej melancholijny, a zarazem nieco taneczny charakter.

Centralną postacią utworu jest Kasieńka, która stoi przy głębokiej studzience, zamyślona nad swoim ukochanym Jasieńkiem. Określenie „jak wymalowana” może sugerować jej niezwykłą urodę, ale również pewną statyczność, pamiątkową pozę, w której zatopiona jest w refleksji i tęsknocie. Studnia w tradycyjnych wierzeniach jest miejscem o szczególnej symbolice. Stanowi przestrzeń mediacyjną, łączącą świat podziemny ze światem ziemskim, a lustro wody to miejsce styku tych dwóch sfer. Może być postrzegana zarówno pozytywnie, jako źródło życiodajnej wody, jak i negatywnie, budząc lęk przed nieprzeniknioną głębią i związana z ideą śmierci czy działaniem nieprzychylnych mocy. W kontekście pieśni, studnia staje się zatem potężnym symbolem — nie tylko miejscem codziennych czynności, jak nabieranie wody, ale przede wszystkim przestrzenią wewnętrznych rozważań, pragnień i dramatycznych dylematów.

W kolejnych strofach Kasieńka wyraża swoje głębokie uczucie do Jasieńka. Zastanawia się, czy nie powinna skoczyć do studzienki „za moim Jasieńkiem, co ma czarne oczy”. Ta myśl o samobójczym geście jest wyrazem bezgranicznej, być może rozpaczliwej miłości, która skłania ją do rozważania ostatecznego poświęcenia. Romantyczne wyobrażenie o Jasieńku, którego chciałaby „w wodzie zobaczyć”, a następnie za nim wskoczyć, podkreśla siłę jej uczuć i tęsknoty. Gest rzucenia białego wianeczka, uwiłanego „ze samych różyczek”, jest niezwykle symbolicznym aktem. Wianek w kulturze ludowej często oznacza czystość, niewinność, a także panieństwo i gotowość do małżeństwa. Wrzucenie go do wody mogłoby symbolizować porzucenie tych wartości, rytualne pożegnanie z dotychczasowym życiem, a nawet ślubowanie w wirtualnej przestrzeni studni.

Jednakże, w pieśni następuje przewrotny zwrot. Kasieńka, stojąc na krawędzi symbolicznego i dosłownego aktu, nagle decyduje: „Ale ja nie wskoczę bo jest za głęboka, Daleko jest do dna i zimna jest woda”. To moment, w którym romantyczny zapał ustępuje miejsca praktycznemu rozsądkowi i instynktowi samozachowawczemu. Chłodna kalkulacja głębokości i temperatury wody wyrywa ją z marzeń o zjednoczeniu z ukochanym poprzez śmierć. Ten fragment w mistrzowski sposób oddaje wewnętrzny konflikt między idealistycznym pragnieniem, a brutalną rzeczywistością, która weryfikuje nawet najsilniejsze emocje. Nie jest to rezygnacja z miłości, lecz raczej rezygnacja z jej destrukcyjnej formy.

Zamiast skoku, Kasieńka wybiera inną drogę wyrażenia swoich uczuć – symboliczny akt komunikacji. Całuje „listek szeroki dębowy” i razem z pozdrowieniem wrzuca go do wody. Dąb w symbolice ludowej często kojarzony jest z siłą, trwałością i życiem, co nadaje liściowi znaczenie wytrwałości i nadziei. Studzienka, która początkowo jawiła się jako brama do śmierci, staje się teraz posłańcem miłości: „Zanieś go studzienko do Jasia mojego, Pozdrów go ode mnie - ja czekam na niego”. To przejście od desperacji do nadziei na przyszłość, od wizji ostatecznego pożegnania do oczekiwania na ponowne spotkanie. Kasieńka wyraża swoją wierność i gotowość do cierpliwego oczekiwania na powrót Jasieńka, wykorzystując siły natury jako pośrednika w swojej tęsknocie. To rozwiązanie jest znacznie bardziej budujące i odzwierciedla tradycyjne, ludowe wartości – wierność, cierpliwość i nadzieję na spełnienie miłości w życiu, a nie w tragicznej śmierci. Piosenka, choć prosta w swojej formie, dotyka uniwersalnych tematów miłości, tęsknoty, nadziei i trudnych wyborów, co sprawia, że od lat pozostaje bliska sercom słuchaczy.