Interpretacja Pod jabłonią - Baciary

Piosenka „Pod jabłonią” zespołu Baciary to urokliwa opowieść o rodzącym się uczuciu, zakorzeniona głęboko w tradycji i prostocie góralskiego życia. Tekst, śpiewany w charakterystycznym góralskim dialekcie, maluje obraz sielanki i szczerej miłości, która kiełkuje pod symboliczną jabłonią. Zespół Baciary, założony w 2002 roku przez braci Janusza i Andrzeja Body, zasłynął z łączenia tradycyjnej muzyki Podhala z nowoczesnymi elementami, takimi jak gitara elektryczna, basowa, perkusja czy instrumenty klawiszowe, tworząc unikalną mieszankę folku, popu, a nawet disco polo. To właśnie ta nowoczesna forma góralskiego grania sprawiła, że ich utwory, w tym „Pod jabłonią”, zyskały ogromną popularność.

Pierwsza zwrotka wprowadza nas w idylliczną scenerię: „Pod jabłonią ładne dziywce siedziało / i w warkoce swoje włosy cesało”. Obraz dziewczyny czeszącej włosy pod jabłonią jest archetypicznym symbolem młodości, niewinności i naturalnego piękna, często pojawiającym się w ludowych pieśniach. Mężczyzna, będący podmiotem lirycznym, natychmiast wyraża swoje pragnienie: „moze dziywce do mi z drzewa jabłusko / moze dziywce do mi swoje serdusko”. Jabłko, od wieków symbol pokusy, miłości, a także ofiary, staje się tu prośbą o pierwszy, namacalny gest. Jednak prawdziwe pragnienie dotyczy „serduszka” – miłości i uczucia dziewczyny. Dwukrotne powtórzenie tej prośby podkreśla głębię i szczerość jego tęsknoty.

W drugiej zwrotce mężczyzna przedstawia swoją deklarację intencji i obietnicę. „Kieby mi cie moje dziywce kcieli dać / umiołbym cie moja miło sanować” – te słowa, wypowiedziane w góralskim dialekcie, gdzie „sanować” oznacza szanować, dbać, pielęgnować, świadczą o jego poważnym podejściu do związku. Nie jest to chwilowe zauroczenie, lecz obietnica stałości i opieki. Dziewczyna staje się dla niego centrum wszechświata: „tyś jedyne moje scyńście na ziemi / przy tobie sie moje zycie łodmieni”. To wyznanie podkreśla transformacyjną moc miłości, która ma odmienić jego życie i uczynić je pełniejszym. Zespół Baciary często porusza w swojej twórczości tematy miłości, choć nie stroni też od humoru czy trudów życia.

Następuje kulminacja w zwrotce trzeciej, gdzie dziewczyna odpowiada na zaloty. „Dało dziywce to cyrwone jabłusko / dało warkoc, dało swoje serdusko”. Czerwone jabłko, symbol dojrzałej miłości i namiętności, zostaje podarowane. Oddanie „warkocza” można interpretować jako akt zaufania i symboliczne oddanie części siebie, swej dziewiczej urody i przyszłości. Najważniejsze jest jednak „serduszko” – pełne odwzajemnienie uczuć. W odpowiedzi na ten dar, mężczyzna składa wzniosłe, wręcz poetyckie obietnice: „jo dlo tobie jasne słonko unize / jo ci dziywce całe niebo przyblize”. Choć są to hiperbole, wyrażają one bezgraniczną radość, wdzięczność i gotowość do poświęceń dla ukochanej.

Ostatnia zwrotka przenosi nas w wizję wspólnej przyszłości. „Nie łoddom cie moje dziywce nikomu / wezme jo cie moja miło do domu” – te słowa brzmią jak ostateczna deklaracja, obietnica wierności i zamiar zawarcia małżeństwa. Mężczyzna pragnie zabrać dziewczynę do swojego domu, co w góralskiej kulturze jest równoznaczne z założeniem rodziny. Finał pieśni to idylliczny obraz wspólnego życia: „bedziemy sie moje dziywce sanować / bedziemy se łoba śumnie gazdować”. Ponowne podkreślenie „sanowania” (szanowania, dbania) utwierdza w przekonaniu o trwałości uczucia, a „gazdowanie” (prowadzenie wspólnego gospodarstwa) dopełnia wizję szczęśliwego, pracowitego i zgodnego życia we dwoje. Pieśń „Pod jabłonią”, która ukazała się na albumie „Lazurowe Spojrzenie” w 2011 roku, jest przypisywana jako tradycyjna melodia z tekstem Janiny Paluch-Wacław, co podkreśla jej głębokie korzenie w folklorze. To ponadczasowa opowieść o miłości, pragnieniu i budowaniu wspólnego losu, podana w przystępnej i chwytliwej formie, która jest znakiem rozpoznawczym zespołu Baciary.