Interpretacja Przenikam - Anna Jurksztowicz

Piosenka "Przenikam" Anny Jurksztowicz to utwór o niezwykłej intensywności, pełen pierwotnej siły i dynamicznej transformacji. Tekst, którego autorem jest Jacek Cygan, a muzykę skomponował Krzesimir Dębski, doskonale oddaje złożoność kobiecej natury, oscylującej między skrajnościami. Utwór został wydany na albumie "Dziękuję, nie tańczę" w 2003 roku, ale znalazł się również na kompilacji "Diamentowy Kolczyk" z 2001 roku. Anna Jurksztowicz, znana z charakterystycznego głosu i wielu przebojów, w "Przenikam" prezentuje kreację silnej, wręcz dominującej postaci.

Już na początku piosenki padają słowa: "Kto wie, ten wie, dziewczyna jest jak burza, Yoko Ono, to nic, to nic... DO CZASU!". Porównanie do Yoko Ono, postaci kontrowersyjnej, często postrzeganej jako silna i niekonwencjonalna, a nawet destrukcyjna dla pewnego porządku (choćby w kontekście The Beatles), natychmiast sygnalizuje, że mamy do czynienia z kobietą, która nie boi się wywoływać wstrząsów i ma znaczący wpływ na otoczenie. To zapowiedź kogoś, kto potrafi "gryźć" i kto nie pozwoli na bierność.

Centralnym motywem utworu jest nieustanna przemiana i dynamiczna natura podmiotu lirycznego, co wyraża się w powtarzającym się refrenie: "Zmieniam się, przebiegła jak wampir / Zmieniam się, jak w słońcu brylanty / Zmieniam się, złośliwa jak kobra / Zmieniam się, łagodna i głodna!". Te metafory, odzwierciedlające zarówno drapieżność ("wampir", "kobra"), blask i złożoność ("brylanty"), jak i paradoksalne połączenie delikatności z żądzą ("łagodna i głodna"), malują obraz kobiety wielowymiarowej, nieprzewidywalnej i trudnej do zdefiniowania. Jest to kobieta, która z premedytacją wykorzystuje swoją zmienność, by utrzymać partnera w stanie niepewności i ciągłego zainteresowania.

Tytułowe "przenikanie" jest fizycznym i mentalnym aktem zawłaszczania, intensywnym wejściem w intymną przestrzeń drugiej osoby: "Ciało twe przenikam / Włosy twe przenikam / Myśli twe przenikam / Serce twe przenikam / OD TYŁU!". Frazę "od tyłu" można interpretować jako działanie podstępne, niespodziewane, ale też głębokie i totalne, obejmujące każdą sferę istnienia partnera – zarówno fizyczną, jak i emocjonalną oraz intelektualną. To nie jest bierne obserwowanie, lecz aktywne wnikanie, badanie i posiadanie. To forma dominacji, która nie daje partnerowi ucieczki.

W drugiej zwrotce pojawia się reakcja mężczyzny: "Ty, a ty, jak zwinny kameleon / Chcesz uciekać pod szkło, pod szkło, NIE ŻARTUJ!". Mężczyzna jest tutaj przedstawiony jako ktoś, kto próbuje się dostosować, ukryć, uciec przed intensywnością i wszechobecnością podmiotu lirycznego. Jego próba "ucieczki pod szkło" sugeruje pragnienie izolacji, ochrony przed potężną siłą, która go "przenika". Jednak to ostrzeżenie "NIE ŻARTUJ!" jasno pokazuje, że jego próby są daremne i nie zostaną zaakceptowane. Podmiot liryczny nie chce stracić obiektu swojej namiętności, o czym świadczy powtarzane pod koniec utworu błaganie: "Błagam cię, nie znikaj! / Wzrastasz w szale!". Ta desperacja ujawnia, że mimo dominującej postawy, istnieje głęboka potrzeba i lęk przed utratą.

Utwór "Przenikam" często bywa analizowany w kontekście twórczości Krzesimira Dębskiego, który jest kompozytorem muzyki. Krytycy zwracają uwagę na jego złożoność muzyczną, bogactwo harmoniczne i nietypową strukturę, co w połączeniu z interpretacją Anny Jurksztowicz tworzy fascynujące dzieło. Piosenka ta, podobnie jak "Stan Pogody", jest często określana jako utwór o dużej nośności melodycznej i nietypowych zmianach harmonicznych, które sprawiają, że pozostaje w pamięci. Jest to przykład tego, jak Dębski potrafi tworzyć popowe kawałki, które jednocześnie mają w sobie głębię artystyczną. Sama Anna Jurksztowicz w wywiadach podkreślała, że jej twórczość z lat 80. i 90. często poruszała tematykę kobiecej siły i skomplikowanych relacji, co jest wyraźnie widoczne również w "Przenikam". W kontekście kariery Jurksztowicz, piosenka "Przenikam" stanowi ważny element jej repertuaru, prezentując artystkę w roli silnej i intrygującej wokalistki, która potrafi przekazać głębokie emocje. Warto zauważyć, że utwór jest dostępny również w nowszych, koncertowych aranżacjach, co świadczy o jego ponadczasowości i znaczeniu w dorobku artystki.

"Przenikam" to zatem nie tylko opowieść o namiętności, ale i o walce o zachowanie bliskości, o intensywności uczuć, które mogą być zarówno niszczycielskie, jak i witalne. To portret kobiety, która nie boi się swojej złożoności i wykorzystuje ją, by w pełni zawładnąć partnerem, jednocześnie obawiając się jego ostatecznego zniknięcia.