Interpretacja Słońce nisko las wyzłaca - Andrzej Bogucki

Piosenka „Słońce nisko las wyzłaca”, w wykonaniu Andrzeja Boguckiego z towarzyszeniem Chóru Czejanda, stanowi urzekający obraz idealizowanego świata, w którym sport, natura i wspólnota splatają się w harmonijną całość. Andrzej Bogucki, postać niezwykle wszechstronna – aktor teatralny i filmowy, śpiewak operetkowy i piosenkarz – był artystą cieszącym się ogromną popularnością przez dekady, od lat 30. aż do 70. XX wieku. Jego ciepły głos i ujmująca interpretacja sprawiały, że utwory takie jak ten zyskiwały szerokie uznanie. Co ciekawe, w czasie II wojny światowej Bogucki aktywnie pomagał uciekinierom z warszawskiego getta, w tym słynnemu kompozytorowi Władysławowi Szpilmanowi, co ukazuje go jako człowieka o głębokich wartościach.

Tekst utworu, autorstwa Aleksandra Rymkiewicza z muzyką Marka Sarta (Jana Szczerbińskiego), maluje sielankową scenę kończącego się dnia. „Słońce nisko las wyzłaca” – ten początkowy wers natychmiast wprowadza słuchacza w idylliczny nastrój, budząc skojarzenia z polskim krajobrazem o zmierzchu. Po trudach pracy, „chłopcy” nie udają się na odpoczynek, lecz „w sportowym swym zespole maszerują już na pole”. Jest to hymn na cześć aktywności fizycznej i zdrowego trybu życia, gdzie wysiłek fizyczny nie jest przymusem, lecz radosnym elementem codzienności. Obraz „lśniących brązowych, młodych ciał” podkreśla witalność i piękno młodzieńczego zdrowia.

W piosence pojawiają się urocze, nieco naiwne, ale pełne optymizmu personifikacje. Mały wróbel, choć blisko siedzący na listku, nie może dołączyć do gry w piłkę ze względu na swój rozmiar. Podobnie koń, „gryzący trawę na łące”, nie może „ćwiczyć na stadionie”, ponieważ „nie jest koniem”, w sensie – nie jest człowiekiem zdolnym do uprawiania sportu. Te porównania, choć zabawne, mają wyraźny cel: pokazują wyjątkowość ludzkiej zdolności do celowej i wspólnej aktywności fizycznej. Sport jawi się tu jako domena człowieka, coś, co go wyróżnia i rozwija. Powtarzający się okrzyk „Hej, hej, hej!” w refrenach, niczym radosne zawołanie, potęguje wrażenie energii, zapału i wspólnej radości.

Dalsze zwrotki kontynuują ten motyw, z dowcipnym opisem „kaczek młodych”, które „śmiesznie idą” nad wodą. Kontrastują one z człowiekiem, który „w marszu ćwiczy mięśnie” i dzięki temu „kaczym krokiem się nie trzęsie”. To lekki, ale wyraźny przekaz o korzyściach płynących z regularnej aktywności, która zapewnia siłę i pewność siebie. Piosenka zdaje się mówić: sport kształtuje nie tylko ciało, ale i postawę, czyniąc człowieka sprawnym i pełnym wigoru.

Zwrotka o dębie – „Hejże, dębie, dębie stary, szumią w górze twe konary” – wprowadza element kontrastu z naturą w jej niezmiennej formie. Dąb jest zakorzeniony, stały, ale niezdolny do ruchu i uczestnictwa w dynamicznej aktywności ludzi. „Nie popłyniesz rzeką z nami” – to symboliczne oddzielenie statyczności przyrody od dynamizmu ludzkiej wspólnoty sportowej. Ludzie są twórcami swojego losu i aktywności, w przeciwieństwie do natury, która trwa w swoim niezmiennym cyklu.

Ostatnia zwrotka w klarowny sposób wyraża przesłanie utworu: „Wioski są od naszej większe, ale naszą sport upiększa”. Sport staje się tu elementem budującym tożsamość lokalną i dumę z własnej społeczności. Jest to pochwała ducha wspólnoty i zdrowej rywalizacji. Piosenka, powstała prawdopodobnie w okresie powojennym, doskonale wpisywała się w ówczesną politykę propagowania kultury fizycznej i budowania nowego, zdrowego społeczeństwa. Jej prostota, chwytliwa melodia i optymistyczny tekst sprawiły, że stała się popularnym hymnem sportowej młodzieży. „Śpiew daleki wiatry niosą” na zakończenie, to obraz trwałej radości i echa wspólnego wysiłku, które rozbrzmiewają w pejzażu, utrwalając pamięć o chwilach spędzonych na aktywności i jedności.

Utwór „Słońce nisko las wyzłaca” jest więc nie tylko prostą piosenką o sporcie, ale także nostalgicznym spojrzeniem na ideały młodości, zdrowia i wspólnoty, które były cenione i promowane w pewnym okresie historii Polski. Interpretacja Andrzeja Boguckiego nadaje jej ponadczasowego uroku, czyniąc ją piosenką niosącą pozytywny ładunek emocjonalny i wciąż przypominającą o wartościach aktywności i wspólnego spędzania czasu.