Interpretacja I'm A Doun - Vanessa Mae

"I'm A Doun" to utwór Vanessy Mae, który jest interpretacją starej szkockiej ballady ludowej, znanej również jako "I'm A-Doun for Lack o' Johnnie" lub "I'm A-Doun for Lack o' Johnny". Vanessa Mae zaadaptowała ten utwór ze swojej "pierwszej klasycznej płyty". Sama artystka w wywiadzie z 1997 roku określiła go jako "stary szkocki poemat ludowy" o dziewczynie śpiewającej o straconej miłości, podkreślając jego romantyczny charakter i związki Szkocji z żeglugą.

Sama fraza "I'm o doun, doun, doun" odnosi się do głębokiego smutku, przygnębienia i poczucia osamotnienia. To lament, wyrażający stan głębokiego cierpienia, a powtórzenie "doun, doun, doun" wzmacnia jego intensywność, malując obraz kogoś pogrążonego w rozpaczy. Przyczyna tego stanu zostaje od razu ujawniona: "I'm a doun for lack o'johnnie" – jestem załamana z powodu braku Johnniego. Johnnie to tu postać ukochanego, którego nieobecność jest źródłem niewysłowionego bólu. Tekst natychmiast przenosi nas w świat osobistego dramatu, gdzie centralnym punktem jest utrata lub oddalenie bliskiej osoby.

Dalsze wersy, "Gine johnnie kent i was ne weel, I'm sure he would come to me", wyrażają nadzieję, graniczącą z naiwnością lub desperacją. Podmiot liryczny wierzy, że gdyby Johnnie tylko wiedział o jej złym stanie – "ne weel" (nie czuje się dobrze, jest chora, cierpi) – z pewnością by do niej przyszedł. To wskazuje na silną więź i zaufanie, a także na przekonanie o jego miłości i trosce, które mogłyby przezwyciężyć wszelkie przeszkody. Ta linia świadczy o tęsknocie za ratunkiem i wsparciem, które jedynie Johnnie może zapewnić.

Jednak ta subtelna nadzieja zostaje brutalnie stłumiona przez obawę: "But o gin he's forsaken me, Och hone what will come o' me". To gorzkie przebudzenie do możliwości, że Johnnie mógł ją porzucić. "Gin he's forsaken me" (jeśli mnie porzucił) wprowadza element niepewności, ale i najgorszego lęku. Zwrot "Och hone" jest tradycyjnym szkockim wyrażeniem bólu i żalu, odpowiednikiem polskiego "ach, biada!" lub "o rety!". Całość kończy się retorycznym pytaniem, pełnym rezygnacji i bezradności: "what will come o' me" (co się ze mną stanie?). To pytanie podkreśla całkowite uzależnienie podmiotu lirycznego od ukochanego i poczucie utraty sensu życia w przypadku jego odejścia.

Utwór Vanessy Mae jest interesujący pod względem wykonania. Jest to jej autorska aranżacja, oparta na tej samej starej szkockiej balladzie, co trzecia część "Fantazji Szkockiej" Maxa Brucha. Sama Max Bruch użył melodii z tego utworu w swojej kompozycji "Scottish Fantasia for Violin and Orchestra" z 1880 roku. To pokazuje, jak głęboko zakorzeniona jest ta melodia w kulturze szkockiej i jak inspirowała kompozytorów na przestrzeni wieków.

W wersji Vanessy Mae, utwór "I'm A-Doun for Lack o' Johnnie (A Little Scottish Fantasy)" łączy ze sobą trzy różne "piosenki". Zaczyna się od wokalu Vanessy Mae, śpiewającej starą szkocką balladę w "starym celtycko-angielskim". Jest to o tyle niezwykłe, że jest to jeden z jej debiutów wokalnych, choć później śpiewała więcej na innych albumach. Po około minucie wokal ustępuje miejsca solówce na skrzypcach, która jest główną częścią utworu. Jednocześnie, w tle, pojawia się afrykański rytm perkusyjny z kilkoma męskimi głosami śpiewającymi w języku afrykańskim, a później dochodzą akordy gitary elektrycznej. Ta fuzja stylów, określana przez Vanessę Mae jako "techno-acoustic fusion", jest charakterystyczna dla jej twórczości.

Instrumentalna część utworu, gdzie skrzypce grają melodię, symbolizuje szkocką dziewczynę tęskniącą za ukochanym, który jest daleko, natomiast perkusja w tle symbolizuje jej odległego kochanka. To świadczy o pomysłowości aranżacji, która bez słów potrafi oddać istotę tekstu. Krytycy zauważyli, że utwór ten, z jego "nawiedzonym, world-beatowym opracowaniem" szkockiej pieśni ludowej, pokazał, że jej "wielowymiarowe energie crossoverowe" mogą być lepiej spożytkowane na tworzenie nowych, między-stylistycznych dzieł. Utwór ten stał się drugim co do wielkości komercyjnym hitem Vanessy Mae i jednym z zaledwie dwóch, które dotarły do pierwszej 40 brytyjskiej listy przebojów.

Podsumowując, Vanessa Mae nie tylko odświeżyła starą szkocką balladę, ale nadała jej nowe brzmienie i wymiar, łącząc tradycję z nowoczesnością. Jej interpretacja podkreśla uniwersalność tematu straconej miłości i samotności, opierając się na bogatym dziedzictwie muzyki ludowej i klasycznej, a jednocześnie wprowadzając elementy współczesnej fuzji dźwięków. Krótki, lecz głęboki tekst staje się punktem wyjścia do złożonej muzycznej narracji, w której skrzypce wyrażają emocje, które słowa ledwie szkicują.