Interpretacja Far over the misty mountains cold - The Hobbit

"Far over the misty mountains cold" to pieśń krasnoludów, która w dziele J.R.R. Tolkiena „Hobbit, czyli tam i z powrotem” pełni funkcję zarówno lamentu nad utraconą ojczyzną, jak i manifestu determinacji w dążeniu do odzyskania dziedzictwa. Tekst pieśni, bogaty w staroangielskie słownictwo i aliteracje, co jest cechą charakterystyczną poezji Tolkiena, odmalowuje epicką historię Ereboru, Samotnej Góry, oraz tragiczną inwazję smoka Smauga. Jest to utwór kluczowy dla zrozumienia motywacji kompanii Thorina Dębowej Tarczy.

Pierwsze strofy, zaczynające się od wersu tytułowego, natychmiast wprowadzają w nastrój wygnania i tęsknoty. „Far over the misty mountains cold / To dungeons deep and caverns old” – te słowa opisują nie tylko fizyczną podróż krasnoludów, ale także ich wędrówkę przez mroczne wspomnienia. Wzywają do wyruszenia „ere break of day” – zanim nadejdzie nowy dzień, aby odzyskać „pale enchanted gold” (blade, zaczarowane złoto), co symbolizuje zarówno materialne bogactwo, jak i utraconą chwałę.

Dalsze wersy pieśni przenoszą słuchacza w czasie, ukazując świetność krasnoludzkiego królestwa i ich niezwykłe umiejętności rzemieślnicze. „The dwarves of yore made mighty spells, / While hammers fell like ringing bells” malują obraz kopalń tętniących życiem, gdzie krasnoludowie tworzyli cudowne przedmioty. Ich dzieła sztuki, takie jak „gleaming golden hoard” czy „silver necklaces” z wplecionymi „flowering stars” i „dragon-fire”, a nawet „light of moon and sun” w twisted wire, podkreślają ich mistrzostwo w obróbce metali i klejnotów. Ta część pieśni stanowi celebrację krasnoludzkiej kultury, ich związku z ziemią i skałami, a także ich zdolności do wydobywania piękna i światła z głębin. Wspomina się także o tworzeniu harf i pucharów, a także o pieśniach śpiewanych w pustych halach, niesłyszanych przez ludzi czy elfów, co podkreśla ich izolację i unikalność kultury.

Dramatyczny zwrot następuje wraz z opisem nadejścia Smauga. Obrazy takie jak „The pines were roaring on the height, / The winds were moaning in the night” tworzą apokaliptyczną wizję zniszczenia. „The fire was red, it flaming spread; / The trees like torches blazed with light” oddają chaos i strach towarzyszący atakowi smoka. „The dragon's ire more fierce than fire / Laid low their towers and houses frail” to świadectwo przytłaczającej mocy Smauga, która obróciła w ruinę ich dumne królestwo, zmuszając krasnoludy do ucieczki, słysząc „the tramp of doom”. Ten fragment jest bolesnym przypomnieniem o utracie wszystkiego, co cenne.

Pieśń kończy się ponownym wezwaniem do podróży, tym razem z bardziej surowym tonem: „Far over the misty mountains grim / To dungeons deep and caverns dim / We must away, ere break of day, / To win our harps and gold from him!”. To już nie tylko szukanie, ale zdecydowane odbieranie swojego dziedzictwa z rąk smoka. Powtórzenie pierwszych wersów, z drobną zmianą „cold” na „grim” i „old” na „dim”, podkreśla powagę i niebezpieczeństwo czekającej ich misji.

W adaptacji filmowej Petera Jacksona, w filmie „Hobbit: Niezwykła podróż”, pieśń „Far over the misty mountains cold” zyskała nową, potężną formę, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych motywów muzycznych. Chociaż w filmie wykorzystano tylko kilka zwrotek, melodia skomponowana przez Howarda Shore’a, przy udziale członków obsady śpiewających ten utwór, stała się motywem przewodnim całej kompanii i ich misji. Jest ona elastyczna, potrafiąc oddać zarówno melancholię, jak i determinację. Ciekawostką jest fakt, że pieśń ta w filmie symbolizuje nadzieję, a Howard Shore rzekomo wycofał ją z kolejnych części trylogii, ponieważ historia stawała się coraz mroczniejsza, a krasnoludowie dotarli już blisko Samotnej Góry, co sprawiało, że lament nad odległością tracił sens. Niemniej, jej obecność w pierwszej części buduje niezapomnianą atmosferę i głęboko zakorzenia w widzu motywację krasnoludów. Tolkienowska poezja, często inspirowana staroangielską literaturą i poezją, skupia się na aliteracji i rytmie, co doskonale współgra z pieśnią krasnoludów, nawiązując do rytmu uderzeń młotów i dając jej somberny, niemal monastyczny charakter. To połączenie tekstu, kontekstu kulturowego i muzyki sprawia, że „Far over the misty mountains cold” jest nie tylko pieśnią, ale żywą opowieścią o utracie, dziedzictwie i niezłomnej nadziei.