Interpretacja In memoriam - Steve Hackett

Tekst piosenki „In memoriam” autorstwa Steve'a Hacketta to głęboka, przemyślana elegia na temat życia, śmierci i rozczarowania współczesnym światem. Utwór pochodzi z albumu Out of the Tunnel's Mouth z 2009 roku, co samo w sobie może sugerować tematykę przechodzenia przez trudne doświadczenia i wychodzenia z nich z nową perspektywą. Muzycznie piosenka jest często opisywana jako melancholijna i refleksyjna, co doskonale współgra z jej lirycznym przekazem.

Pierwsza zwrotka odmalowuje obraz świata, który narrator świadomie odrzuca. „For someone else the blues and greens / The dreaming spires the skin-tight jeans” – te wersy wydają się opisywać zwyczajną, a może nawet banalną rzeczywistość innych ludzi: ich troski, ich aspiracje („dreaming spires” – być może odnoszące się do uniwersytetów lub idealizowanych celów), ich mody i powierzchowność („skin-tight jeans”). Narrator dystansuje się od tego, sugerując, że to nie jest jego świat. Obraz „The armchair armies on the march” to cyniczne spojrzenie na pasywne uczestnictwo w konfliktach, być może na internetowych „wojowników” lub tych, którzy angażują się w dyskusje z bezpiecznej odległości, bez realnych konsekwencji. „The transfer unit tube and mask” to z kolei chłodna, medyczna metafora, mogąca odnosić się do technologicznej zależności, chorób, a nawet samego procesu umierania, sugerując utratę indywidualności i wolności w obliczu systemów. Kluczowe jest pytanie „Who needs all the endless lies / That serve to keep the world alive”, które wskazuje na głębokie rozczarowanie narratora wszelkimi złudzeniami, propagandą czy wygodnymi fałszami, które podtrzymują społeczną fasadę. Kulminacją tej zwrotki jest zaskakująca i poruszająca deklaracja: „To taste the sweetness of the grave / And not regret mistakes I've made”. To nie jest typowe wyrażenie strachu przed śmiercią, lecz raczej pragnienie spokoju, akceptacji i uwolnienia się od ciężaru przeszłości. Śmierć jawi się tu jako słodka ucieczka, obietnica braku żalu.

Refren „In memoriam” – łacińskie „ku pamięci” – jest potężnym podsumowaniem tego stanu umysłu. To elegiackie pożegnanie nie tylko z życiem, ale z pewnym sposobem bycia w świecie, a może i z samym sobą, które było obarczone ciężarem kłamstw i pomyłek. Steve Hackett w wywiadzie dla Ultimate Classic Rock, dotyczącym jego albumu Out of the Tunnel's Mouth, wspominał o tym, jak ważne było dla niego wyrażenie poczucia nadziei i siły, nawet w obliczu trudnych doświadczeń, co może odnosić się do przejścia przez proces żałoby i odnalezienia w nim ukojenia. Album ten powstał w czasie, gdy Hackett przechodził przez trudny rozwód, co mogło wpłynąć na jego teksty, nadając im osobisty wymiar pożegnania z dawnym życiem i jego elementami.

Druga zwrotka kontynuuje motyw pożegnania, rozszerzając go na aspekty społeczne i polityczne. „Goodbye to all the angry dawns / Committee meetings pistols drawn” wyraża zmęczenie konfliktami, biurokracją i nieustaną walką o władzę. Obraz „pistols drawn” podkreśla intensywność i brutalność tych starć. Następnie, narrator odrzuca powierzchowne sukcesy i instytucjonalną opresję: „You can keep the rave reviews / The priests the guards the prisons and zoos”. To zdecydowane „żegnaj” dla pochwał, które nic nie znaczą, oraz dla systemów kontroli i niewoli, zarówno religijnych („priests”), państwowych („guards”, „prisons”), jak i tych, które ograniczają wolność w najbardziej podstawowy sposób („zoos”). Odrzucenie „nation's pride” i pożegnanie z „those all choosing a side” to mocny komentarz antynacjonalistyczny i antywojenny. Narrator sprzeciwia się podziałom i bezmyślnemu opowiadaniu się za jakąkolwiek stroną, co często prowadzi do konfliktów. Końcowe wersy, „In hut number twelve they're issuing guns / But only for the chosen ones”, to gorzki obraz wojny i elitarnej kontroli. Sugeruje to, że przemoc i władza są zarezerwowane tylko dla wybranych, podczas gdy inni są pionkami w grze. Jest to metafora manipulacji, wykluczenia i cynizmu wobec tych, którzy decydują o losach innych.

Ponownie pojawia się refren „In memoriam”, tym razem z jeszcze większym ciężarem, jako pożegnanie z całym systemem wartości i strukturami społecznymi, które narrator uznaje za fałszywe, opresyjne i pozbawiające sensu. Cały utwór jest zatem medytacją nad wyzwoleniem – wyzwoleniem od osobistych żalów, od społecznych oczekiwań, od politycznych podziałów. Hackett, będąc muzykiem o bogatej historii w rocku progresywnym, często eksplorował złożone tematy psychologiczne i społeczne, a „In memoriam” jest tego doskonałym przykładem. Jest to pieśń o odrzuceniu fałszu i poszukiwaniu autentyczności, nawet jeśli ta autentyczność prowadzi do akceptacji kresu.

„In memoriam” to nie tylko pożegnanie z konkretnymi aspektami życia, ale także rodzaj duchowego testamentu, w którym narrator deklaruje swoją gotowość do przyjęcia ostatecznego spokoju, wolnego od ciężaru ziemskich kłamstw i konfliktów. To utwór, który zachęca do refleksji nad tym, co naprawdę ma znaczenie i co jesteśmy gotowi zostawić za sobą w dążeniu do wewnętrznego pokoju.

https://en.wikipedia.org/wiki/Out_of_the_Tunnel%27s_Mouth
https://ultimateclassicrock.com/steve-hackett-out-of-the-tunnels-mouth-interview/
https://www.hackettongs.com/releases/otm.html