Interpretacja Þat Mælti Mín Móðir - Skáld

Piosenka „Þat Mælti Mín Móðir” francuskiego zespołu Skáld to hipnotyzujące zanurzenie w świat nordyckich legend i surowej poezji skalda. Utwór, dosłownie oznaczający „Moja matka powiedziała”, czerpie swoje korzenie z klasycznych tekstów staronordyckich. Jest to adaptacja wiersza ze średniowiecznej sagi islandzkiej Egil's Saga, a także pojawia się w Krákumál (Pieśni Kruka), skaldycznym poemacie o Ragnarze Lodbroku. Skáld, którego nazwa pochodzi od staronordyckiego słowa „skald” oznaczającego poetę, który tworzył poezję skaldyczną na dworach wodzów i królów epoki Wikingów, dąży do ożywienia tej tradycji w nowoczesnej formie. Zespół, założony w 2018 roku przez producenta Christophe’a Voisin-Boisvineta, Justine Galmiche, Pierricka Valence’a i Mattjö Haussy’ego, ma na celu przekazywanie nordyckich mitów i legend, śpiewając głównie w języku staronordyckim i używając tradycyjnych instrumentów.

Wydana pierwotnie w 2021 roku na EP-ce Winter Songs, a później dostępna również na albumie Huldufólk, piosenka Skáld nie jest jedynie odtworzeniem starożytnego tekstu, ale jego sugestywną interpretacją, która oddaje ducha tamtych czasów. Jak wspomnieli członkowie zespołu w wywiadzie dla Metalhead.it opublikowanym 22 stycznia 2019 roku, mitologia nordycka jest dla nich rdzeniem inspiracji, „prawdziwą filozofią i źródłem inspiracji”, a ich muzyka to „nowoczesna interpretacja starożytnej kultury i duchowości”. Zespół podkreśla, że ich celem nie jest definicja wojownicza, lecz poetycka, skupiająca się na magii, poezji i duchowości.

Tekst piosenki, powtarzany w niemalże rytualny sposób, jest przesłaniem, wytyczną na życie, daną przez matkę swojemu dziecku:
„Þat mælti mín móðir: at mér skyldi kaupa
Fley ok fagrar árar”
(„To powiedziała moja matka: że powinienem kupić sobie
Statek i piękne wiosła”).
Te słowa, powtarzane trzykrotnie, są niczym inkantacja, wprowadzającą słuchacza w transowy stan. To nie jest sugestia, lecz kategoryczne polecenie, które wyznacza ścieżkę życia młodego człowieka – życie Wikinga. Kupno statku i wioseł symbolizuje tu przygotowanie do podróży, inicjację w dorosłość i przyjęcie odpowiedzialności za własne przeznaczenie. Piękno wioseł może nawiązywać do dumy z rzemiosła i szacunku dla narzędzi, które umożliwią osiągnięcie celu.

Kolejne wersy rozwinięciem tej wizji:
„Fara á brott með víkingum, fara á brott með víkingum”
(„Wyruszyć z Wikingami, wyruszyć z Wikingami”).
Powtórzenie frazy „wyruszyć z Wikingami” wzmacnia ideę przynależności i wspólnoty. To nie indywidualna ucieczka, lecz dołączenie do potężnej grupy, która wspólnie stawia czoła nieznanemu. W kontekście historycznym, wyprawy Wikingów były nie tylko aktami grabieży, ale także poszukiwaniem nowych lądów, handlem i osadnictwem. Matka w tekście Skáld nie nakazuje prostego piractwa, ale podróży – fizycznej i symbolicznej – z tymi, którzy dzielą ten sam duch przygody i odwagi. Jak powiedział Steeve Petit ze Skáld, „Wikingowie byli odkrywcami, handlowcami, byli ciekawi odkrywania nowych ziem, nowych ludzi”. To podkreśla bardziej złożony obraz Wikingów, niż ten powszechnie stereotypowy.

Apogeum tego powołania jest bycie przewodnikiem:
„Standa upp í stafni, stýra dýrum knerri”
(„Stanąć na dziobie, sterować potężnym okrętem”).
Stanie na dziobie statku to pozycja lidera, tego, który wyznacza kurs i prowadzi innych. „Potężny okręt” (knerri) odnosi się do rodzaju statku handlowego lub wojennego, który był kluczowy dla ekspansji Wikingów. To marzenie o byciu kapitanem własnego losu, o posiadaniu kontroli i wpływu na kierunek podróży. Wskazuje to na pragnienie bycia kimś więcej niż tylko uczestnikiem; bycia liderem.

Następny wers wprowadza do tej heroicznej wizji element brutalnej rzeczywistości:
„Halda svá til hafnar
Höggva mann ok annan, höggva mann ok annan”
(„Trzymać kurs na port
Ścinać jednego człowieka i drugiego, ścinać jednego człowieka i drugiego”).
Powrót do portu symbolizuje sukces, ukończenie wyprawy, ale poprzedza go bezwzględne „ścinanie jednego człowieka i drugiego”. Ta brutalna deklaracja, również powtórzona, nie jest ukrywana, lecz jest integralną częścią drogi Wikinga. To przypomnienie o okrucieństwie walki, o konieczności przemocy w tym świecie, by osiągnąć cel i przetrwać. W kontekście historycznym, walka była nieodłącznym elementem życia wojownika, a Skáld nie unika przedstawiania tej surowej prawdy, jednocześnie, jak mówi Christophe Voisin-Boisvinet, skupiając się na „magii, poezji, duchowości”. Zespół celowo nie gloryfikuje przemocy, ale raczej przedstawia ją jako nieodłączny element historii i kultury, którą interpretują. Ich muzyka ma „połączyć ludzi ze starą nordycką magią, poezją i duchem”.

Warstwa emocjonalna utworu jest głęboka. Słowa matki, mimo swojej twardości i bezpośredniości, niosą w sobie miłość i troskę o przyszłość dziecka, pragnienie, by stało się silne, zdolne do przetrwania i odniesienia sukcesu w trudnym świecie. To dziedzictwo przodków, przekazywane z pokolenia na pokolenie, gdzie honor, odwaga i niezależność były najwyższymi wartościami. Utwór Skáld, z jego transowym rytmem i staronordyckim śpiewem, wzmacnia to poczucie głębokiego związku z przodkami i naturą. Lily Jung, jedna z wokalistek, w wywiadzie z 7 kwietnia 2023 roku dla Stalker Magazine, opisała swoje odczucia podczas występów Skáld: „Czuję się połączona z niebem i ziemią”. To właśnie to połączenie, z duchowością przodków i siłami natury, jest esencją przekazu Skáld.

„Þat Mælti Mín Móðir” w wykonaniu Skáld jest nie tylko muzyczną podróżą do epoki Wikingów, ale również medytacją nad dziedzictwem, przeznaczeniem i rolą jednostki w obliczu potężnych sił kulturowych i historycznych. To piosenka, która zmusza do zastanowienia się nad własnymi korzeniami i wartościami, które kształtują naszą drogę. Christophe Voisin-Boisvinet, główny kompozytor i producent, od początku chciał „przekazywać wiedzę o mitologii i wszystkich rzeczach w tej dziedzinie”. Ta piosenka jest tego doskonałym przykładem – to lekcja historii i filozofii zawarta w porywającej muzyce.