Interpretacja Idzie wojna - Siekiera

Idzie wojna Siekiery to utwór, który wstrząsa słuchaczem od pierwszej chwili, zanurzając go w przerażającej, surrealistycznej wizji totalnej destrukcji i upadku cywilizacyjnego. Tekst, napisany przez Tomasza Adamskiego, jest brutalnym, niemal apokaliptycznym lamentem, pełnym drastycznych obrazów, które wykraczają poza dosłowne rozumienie wojny jako konfliktu zbrojnego, a stają się metaforą rozkładu wszelkich wartości i porządku.

Piosenka otwiera się sceną, gdzie „po schodach płynie sobie / Ciepła ludzka krew”, natychmiast wprowadzając w atmosferę masowej zbrodni i wszechobecnej przemocy. Obraz „Karzeł ciągnie zwłoki kobiet / Lubi damską płeć” jest wyjątkowo makabryczny i wielowymiarowy. Karzeł, jako postać z pozoru słaba i marginalna, staje się tu ucieleśnieniem perwersyjnego, odrażającego zła, które żeruje na bezbronności. To nie tylko akt gwałtu i profanacji zwłok, ale symboliczne poniżenie kobiecości i życia. Może symbolizować także zdeformowaną moralnie jednostkę, która w chaosie wojny ujawnia najmroczniejsze instynkty.

Refren „Matko moja, spójrz przez okno / Wszędzie śmierć i krew / Idzie wojna, idzie wojna / Idzie krwawa rzeź” jest rozpaczliwym wołaniem o ratunek i potwierdzeniem wszechogarniającej katastrofy. Użycie zwrotu „Matko moja” nadaje osobistego, niemal religijnego wymiaru tej obserwacji, czyniąc ją uniwersalnym okrzykiem bólu w obliczu końca świata. Powtarzające się „Idzie wojna, idzie krwawa rzeź” to niczym mantra zapowiadająca nieunikniony los, podkreślająca fatalizm i beznadzieję sytuacji.

Druga zwrotka potęguje groteskowość i absurdyzm wizji. „Tam na polu leży głowa / Gnije szczurza pierś” to kolejny obraz rozczłonkowania i rozkładu, gdzie ludzkie szczątki mieszają się z padliną, symbolizując całkowite zrównanie życia z materią, zatracenie godności w obliczu wszechobecnej śmierci. Fragment „Robol gwałci krokodyla / Małpę gryzie pies” to kulminacja nonsensu i animalistycznej brutalności. „Robol”, czyli robotnik, symbolizuje tu zwykłego człowieka, który w warunkach totalnego chaosu traci wszelkie ludzkie cechy, stając się częścią prymitywnego, odrażającego bestiarium. Gwałt na krokodylu i pogryzienie małpy przez psa to obrazy, które zdają się wyśmiewać wszelkie normy społeczne i biologiczne, ilustrując stan, w którym nie ma już żadnych reguł, a instynkty i destrukcja dominują nad rozumem.

Zakończenie „Już się skrada, już zabija / Polny wampir gdzieś / Będzie wojna, będzie wojna / Będzie krwawa rzeź” wprowadza element mistyczny i przerażający. „Polny wampir” to nieokreślona, wszechobecna siła zła, która czai się w cieniu, gotowa do ataku. To symboliczne uosobienie samej wojny, która nie jest już tylko aktem militarnym, ale żyjącym, krwiożerczym bytem, żerującym na ludzkości.

Utwór Idzie wojna powstał w 1984 roku, w okresie szczytowej formy punkrockowej Siekiery, kiedy to zespół stał się rewelacją Festiwalu Muzyków Rockowych w Jarocinie. Siekiera, założona w Puławach pod koniec 1983 roku, początkowo pod nazwą Trafo, szybko zyskała rozgłos dzięki agresywnej muzyce i tekstom przesiąkniętym wulgarnością, co było na ówczesnej scenie muzycznej szokujące i rewolucyjne. Tomasz Adamski, lider i autor wszystkich tekstów oraz muzyki w początkowym składzie zespołu, stworzył ten utwór, który znalazł się później na składance Poltonu "Fala" w 1985 roku.

W kontekście ówczesnego PRL-u, piosenka ta mogła być interpretowana jako antysystemowy manifest, wyraz buntu przeciwko dławiącej rzeczywistości i wewnętrznego rozpadu społeczeństwa. Jej brutalność i pesymizm idealnie oddawały nastroje młodych ludzi w obliczu braku perspektyw i wszechobecnej cenzury. Co ciekawe, na Festiwalu w Jarocinie '84 Siekiera została nagrodzona wzmacniaczem firmy Labsound, a jej występ, transmitowany na dużej scenie, odbił się szerokim echem. Tomasz Budzyński, ówczesny wokalista Siekiery, wspominał, że Adamski stworzył ten słynny repertuar, w tym „Idzie wojna” i „Fala”, w ciągu zaledwie dwóch miesięcy.

Piosenka ta, choć pierwotnie zakorzeniona w kontekście polskiego punk rocka lat 80., zyskuje uniwersalny wymiar. Mimo że wielu krytyków i fanów kojarzyło ją z upadkiem schyłkowego PRL-u, Jacek Świąder z Gazety Wyborczej zauważa, że dziś, w dobie współczesnych konfliktów i podziałów, „Gdy słucham tej piosenki Siekiery, widzę nie schyłkowy PRL, ale zasobną unijną Polskę”. To pokazuje, jak ponadczasowa jest ta wizja degeneracji i zagrożenia, która wciąż rezonuje, niezależnie od epoki i ustroju.

Idzie wojna to nie tylko utwór muzyczny, ale artystyczne wołanie o przebudzenie, wyraz przerażenia i niezgody na upadek człowieczeństwa. Siekiera, poprzez szokującą estetykę i brutalną szczerość, stworzyła hymn, który do dziś pozostaje jednym z najbardziej intensywnych i pamiętnych świadectw anarchii i rozpadu, nie tylko w polskim punk rocku, ale w całej historii polskiej muzyki. To piosenka, która zmusza do refleksji nad kruchością cywilizacji i cienką granicą, za którą czai się chaos.