Interpretacja Hedgehog's Dilemma - Shiro Sagisu

Utwór „Hedgehog's Dilemma” autorstwa Shiro Sagisu, będący instrumentalnym dziełem z kultowej ścieżki dźwiękowej do anime Neon Genesis Evangelion, stanowi niezwykle trafną muzyczną ilustrację głębokiego filozoficznego konceptu, od którego zaczerpnął swój tytuł. Brak warstwy lirycznej nie umniejsza jego znaczenia; wręcz przeciwnie, pozwala słuchaczowi zanurzyć się w czysto emocjonalnym i sugestywnym przekazie, który doskonale oddaje złożoność ludzkich relacji.

Samo pojęcie dylematu jeża wywodzi się z przypowieści niemieckiego filozofa Artura Schopenhauera, zawartej w jego dziele „Parerga und Paralipomena”. Mówi ona o stadzie jeży, które w mroźny dzień próbują zbliżyć się do siebie, aby się ogrzać. Im bliżej się znajdują, tym mocniej ranią się wzajemnie swoimi kolcami. Zmuszone są więc do znalezienia optymalnego dystansu, który pozwoli im czerpać ciepło, minimalizując zadawany ból. Koncept ten został później rozwinięty przez Zygmunta Freuda i stał się przedmiotem badań psychologicznych, ilustrując fundamentalny konflikt między potrzebą bliskości a lękiem przed zranieniem w relacjach międzyludzkich.

W kontekście Neon Genesis Evangelion, dylemat jeża jest motywem przewodnim, głęboko wplecionym w psychikę i interakcje głównych bohaterów. Shinji Ikari, protagonista serialu, boryka się z depresją i lękiem, wynikającym z poczucia opuszczenia przez ojca. Jego niezdolność do nawiązywania bliskich więzi, strach przed ponownym zranieniem i jednoczesne raniene innych, jest jaskrawym przykładem tego dylematu. Misato Katsuragi, opiekunka Shinjiego, również jest ofiarą tego konfliktu, co objawia się w ich trudnej i pełnej sprzeczności relacji, gdzie oboje ranią się nawzajem, ale jednocześnie poszukują bliskości. Nawet postacie takie jak Rei Ayanami czy Asuka Langley Soryu w różny sposób doświadczają tego dylematu, ukrywając swoje prawdziwe ja w obawie przed bólem.

Utwór Shiro Sagisu, skomponowany na album "NEON GENESIS EVANGELION" wydany 6 grudnia 1995 roku, nie zawiera słów. Jest to instrumentalny utwór o łagodnym, często melancholijnym charakterze, który przywołuje poczucie refleksji i wewnętrznego zmagania. Muzyka, charakteryzująca się delikatnymi melodiami i rozmarzoną orkiestracją, idealnie oddaje wewnętrzny świat Shinjiego i innych postaci – ich wrażliwość, osamotnienie i tęsknotę za zrozumieniem, a jednocześnie strach przed bliskością. Poszczególne sekcje kompozycji mogą budować napięcie, by za chwilę opadać w momentach rezygnacji, co symbolizuje ciągłe wahanie bohaterów między poszukiwaniem więzi a wycofywaniem się. Sagisu, znany ze swojego mistrzostwa w tworzeniu ścieżek dźwiękowych, które doskonale uzupełniają narrację wizualną, w „Hedgehog's Dilemma” używa muzyki jako narzędzia do eksploracji głębi ludzkiej psychiki bez potrzeby słów. Ten instrumentalny charakter sprawia, że utwór jest uniwersalnym językiem emocji, pozwalającym każdemu słuchaczowi odnaleźć w nim własne odbicie dylematów związanych z intymnością i relacjami. Chociaż brakuje wywiadów, w których Shiro Sagisu szczegółowo omawia ten konkretny utwór, jego ogólny styl kompozytorski dla Evangeliona często polega na budowaniu muzycznych pejzaży, które wzmacniają psychologiczny dramat i filozoficzne podteksty serialu. "Hedgehog's Dilemma" jest tego doskonałym przykładem, stanowiąc subtelny, ale potężny komentarz muzyczny do jednego z kluczowych motywów przewodnich serii. Utwór ten to nie tylko element ścieżki dźwiękowej, ale sam w sobie kontemplacja nad fundamentalną sprzecznością ludzkiej natury: pragnieniem ciepła i bliskości, które zawsze niesie ze sobą ryzyko zranienia.