Interpretacja Kiedy umrę kochanie (H. Poświatowska) - Sanah & Kasia Kowalska

Utwór „Kiedy umrę kochanie” w wykonaniu Sanah i Kasi Kowalskiej to poruszająca interpretacja wiersza Haliny Poświatowskiej, jednej z najwybitniejszych polskich poetek XX wieku. Piosenka stanowi część projektu „Uczta” Sanah, który ma na celu przybliżenie klasycznej polskiej poezji szerokiej publiczności, łącząc ją z nowoczesnymi aranżacjami i głosami uznanych artystów.

Życie i twórczość Haliny Poświatowskiej były nierozerwalnie splecione z tematem śmierci i miłości. Poetka od dzieciństwa zmagała się z poważną wadą serca, która ostatecznie doprowadziła do jej przedwczesnej śmierci w wieku 32 lat. To doświadczenie sprawiło, że jej liryka była niezwykle osobista, intensywna i przepełniona świadomością kruchości istnienia oraz głodu życia. W swoich wierszach Poświatowska w śmiały i zmysłowy sposób pisała o erotyzmie, bliskości i przemijaniu, czyniąc miłość schronieniem przed lękiem i samotnością.

Pierwsze strofy piosenki, „Często myślę o tobie / Często piszę do ciebie / Głupie listy w nich miłość / i uśmiech”, wprowadzają nas w świat skrytych, niewypowiedzianych uczuć. Podmiot liryczny, którym jest zakochana kobieta, tworzy te listy jako wyraz swojej głębokiej miłości i radości. Jednakże czynność „Potem w piecu je chowam / Płomień skacze po słowach / Nim spokojnie w popiele nie uśnie” jest niezwykle wymowna. Może symbolizować lęk przed odsłonięciem swojej wrażliwości, autocenzurę, a także ulotność i efemeryczność życia oraz uczuć, które w końcu obracają się w popiół. To akt destrukcji, który jednocześnie podkreśla intensywność i ukryty charakter tej miłości.

Centralnym punktem utworu jest przejmujący refren: „kiedy umrę kochanie / się ze słońcem rozstanę / będę długim przedmiotem raczej smutnym / czy mnie wtedy przygarniesz / ramionami ogarniesz / i naprawisz co popsuł los okrutny”. Śmierć jest tu przedstawiona jako odarcie z życia i ciepła, rozstanie ze „słońcem”, co symbolizuje utratę wszelkiej witalności i sensu. Podmiot liryczny obawia się, że po śmierci stanie się jedynie „długim przedmiotem raczej smutnym”, tracąc swoją indywidualność i znaczenie. Desperackie pytanie do ukochanego to prośba o trwanie miłości poza fizycznym końcem, o gest bliskości i próbę „naprawienia” okrutnego losu, co podkreśla nadzieję na to, że miłość może przezwyciężyć nawet śmierć.

W drugiej zwrotce, wracając do motywu ognia, podmiot liryczny „Patrząc w płomień kochanie / Myślę co też się stanie / Z moim sercem miłości głodnym”. Obraz „serca miłości głodnego” jest niezwykle silny, akcentując fundamentalną ludzką potrzebę miłości i bliskości, która nie ustaje nawet w obliczu perspektywy śmierci. Prośba „a ty nie pozwól przecież / żebym umarła w świecie / Który ciemny jest / i który jest chłodny” jest bezpośrednim błaganiem o ochronę przed samotnością i zapomnieniem. Ukochany jawi się tu jako jedyne źródło ciepła i światła, zdolne odeprzeć chłód i ciemność nicości.

Współpraca Sanah z Kasią Kowalską wnosi do utworu wyjątkową dynamikę. Wrażliwość i subtelność Sanah spotykają się z rockową, emocjonalną siłą głosu Kasi Kowalskiej, której twórczość również często porusza tematy miłości i bezpieczeństwa. Ta fuzja sprawia, że melancholia i tęsknota oryginalnego wiersza nabierają w muzycznej interpretacji nowej warstwy – nadziei i optymizmu, które, jak zauważają komentatorzy, mogą wybrzmiewać nawet w najtrudniejszych momentach. Sanah swoim projektem „Uczta” udowadnia, że poezja, nawet ta naznaczona tragizmem, może być źródłem wzruszeń i refleksji, a także inspiracji do życia, gdy zostanie ubrana w odpowiednią muzyczną formę. Klip do utworu, w którym artystki trzepią dywan na trzepaku, może być symbolicznym nawiązaniem do oczyszczania, przetwarzania emocji lub wydobywania prawdy na światło dzienne. Piosenka ta staje się zatem hymnem o miłości, która pragnie trwać mimo wszystko, będąc ukojeniem w obliczu największego lęku – lęku przed zapomnieniem.