Interpretacja Motherland - Natalie Merchant

Natalie Merchant w piosence "Motherland" maluje obraz tęsknoty za schronieniem i krytyki współczesnego świata, który zdaje się nieustannie rozrastać i pochłaniać autentyczność. Utwór, tytułowy z jej trzeciego solowego albumu wydanego w 2001 roku, odzwierciedlał złożone emocje artystki, a jego interpretacja nabrała szczególnego wymiaru w kontekście wydarzeń z 11 września 2001 roku, choć piosenka została nagrana zaledwie dwa dni wcześniej. Merchant sama przyznała, że po atakach terrorystycznych teksty piosenek, które początkowo miały cyniczny wydźwięk, stały się "desperacką prośbą o niewinność" i tęsknotą za światem, który "braliśmy za pewnik i straciliśmy".

Początkowe wersy "Where in hell can you go far from the things that you know / Far from the sprawl of concrete that keeps crawling its way about 1,000 miles a day?" wprowadzają słuchacza w poczucie bezradności wobec niekontrolowanej urbanizacji i ekspansji cywilizacji. To obraz nieubłaganego postępu, który pozostawia za sobą "pustkowie, to straszne miejsce" – metaforę duchowego lub kulturowego zniszczenia. Merchant, podróżując po Europie w 2000 roku, pisała piosenki na album, co pozwoliło jej spojrzeć na Amerykę z nowej perspektywy. Zauważyła brak spontaniczności muzycznej w kulturze amerykańskiej, kontrastując ją z żywą tradycją, którą widziała w Hiszpanii, co zainspirowało ją do stworzenia albumu odzwierciedlającego amerykańską kulturę.

Refren "Motherland cradle me, close my eyes, lullaby me to sleep. / Keep me safe, lie with me, stay beside me don't go. / Don't you go." jest centralnym punktem utworu. Jest to głębokie pragnienie pocieszenia, bezpieczeństwa i powrotu do stanu niewinności, być może do utraconej prostoty dzieciństwa. "Matka" tutaj nie jest jedynie krajem, ale archetypem bezpiecznego schronienia, uosobieniem ukojenia. Natalie Merchant określiła tę frazę jako "desperacką prośbę o niewinność, by być 'bez twarzy, bez imienia, niewinnym, bez winy i wolnym'". Pierwotnie, te słowa miały być bardziej cyniczne, ale po 11 września zyskały nowy, bardziej bolesny rezonans.

W dalszej części tekstu pojawia się "Oh, my five & dime queen tell me what have you seen? / The lust and the avarice, the bottomless, cavernous greed, is that what you see?". Fraza "five & dime queen" może symbolizować zwykłą osobę, uwikłaną w konsumpcjonizm i materializm, a pytanie to odzwierciedla obawy artystki dotyczące moralnego upadku społeczeństwa, skoncentrowanego na chciwości. Piosenka była początkowo "cyniczną odą do życia miasto kontra wieś i korporacyjnej chciwości", ale pod wpływem producenta T Bone'a Burnetta, jej cynizm został stonowany na rzecz "autentycznego i bardzo słodkiego, lamentującego" brzmienia.

Zaskakujące jest też odniesienie do "shotgun bride": "Now come on shotgun bride what makes me envy your life? / Faceless, nameless, innocent, blameless and free, what's that like to be?". "Shotgun bride" tradycyjnie oznacza kobietę zmuszoną do małżeństwa z powodu ciąży, ale w tym kontekście Merchant używa jej, by przedstawić postać symboliczną, która, choć może być związana z trudną sytuacją, posiada przymioty "bez twarzy, bezimienna, niewinna, bez winy i wolna". Artystka wyraża zazdrość wobec tej prostoty istnienia, wolnej od ciężarów świadomości i odpowiedzialności, które niesie ze sobą nowoczesne życie. To pragnienie oderwania się od tożsamości i złożoności, które Merchant, jako osoba publiczna, dobrze znała.

Album "Motherland" jest dedykowany ofiarom ataków z 11 września, co dodało warstwy melancholii i refleksji do już istniejących w nim tematów. Natalie Merchant w jednym z wywiadów powiedziała, że ten album jest jak "kubistyczny obraz", oferujący wiele perspektyw i nadający się do wielokrotnego słuchania. Sam utwór "Motherland" został nawet doceniony przez Eltona Johna, który nazwał go "rewelacyjnym" i "ponadczasowym", porównując do twórczości Jacquesa Brela. Ta piosenka, z jej folkowym brzmieniem i akordeonem grającym przez legendarnego Van Dyke'a Parksa, rzeczywiście odznacza się głębią i zdolnością do poruszenia słuchacza, stając się jednym z najbardziej wyróżniających się dzieł Merchant.