Interpretacja River Of Deceit - Mad Season

Utwór "River Of Deceit" zespołu Mad Season to głębokie i bolesne zanurzenie w otchłań wewnętrznych zmagań, szczególnie tych związanych z uzależnieniem i samookłamywaniem. Tekst, napisany głównie przez Layne'a Staleya, wokalistę Alice in Chains i Mad Season, stanowi intymny wgląd w jego osobiste piekło, choć jego uniwersalność pozwala na interpretację dotyczącą każdego, kto boryka się z autodestrukcyjnymi tendencjami. Sam zespół Mad Season był supergrupą założoną w Seattle w 1994 roku, składającą się z Layne'a Staleya, Mike'a McCready'ego z Pearl Jam, Barretta Martina z Screaming Trees i Johna Bakera Saundersa. Powstał jako projekt mający pomóc McCready'emu w trzeźwości, a jego jedyny album, Above, jest przesiąknięty tematami uzależnienia, walki i poszukiwania nadziei.

Piosenka rozpoczyna się od potężnego stwierdzenia: „My pain is self-chosen / At least, so the prophet says”. Ta linijka sugeruje wewnętrzne przekonanie o odpowiedzialności za własne cierpienie, być może wynikające z samoświadomości, ale jednocześnie zrzucające część winy na zewnętrzną "proroka" – sumienie, terapeutę, a może nawet społeczeństwo, które oferuje trudne prawdy. Staley w kolejnych wersach kreśli przerażający dylemat: „I could either burn / Or cut off my pride and buy some time”. Metafora „spalenia się” jest brutalnym obrazem samozniszczenia, często kojarzonego z uzależnieniem, które prowadzi do całkowitego wyniszczenia. Alternatywą jest „odcięcie dumy” – akt pokory, przyznania się do bezsilności, co może kupić „trochę czasu”, czyli dać chwilowe wytchnienie lub szansę na zmianę. Jednak cena jest wysoka, a wybór naznaczony cierpieniem. Ciężar tego stanu jest dosadnie wyrażony w wersie: „A head full of lies is the weight, tied to my waist”. To obraz oszukiwania siebie i innych, ukrywania prawdy o swoim stanie, co staje się niewidzialnym, ale przytłaczającym balastem, który nie pozwala utrzymać się na powierzchni.

Refren – „The river of deceit pulls down, oh oh / The only direction we flow is down / Down, oh down” – jest sercem utworu. Rzeka oszustwa to potężna metafora, która symbolizuje prąd uzależnienia, wewnętrznych kłamstw i destrukcyjnych nawyków, które nieubłaganie ciągną w dół. Jest to siła tak potężna, że jedynym kierunkiem jest opadanie, co podkreśla poczucie beznadziei i niemożności ucieczki. Mike McCready wspominał, że praca w Mad Season była dla niego formą terapii, a ich muzyka, choć mroczna, była także sposobem na wyrażanie bólu i walki. W tym kontekście, rzeka oszustwa może symbolizować również pułapki, w które wpadli wszyscy członkowie zespołu.

Druga zwrotka rozwija ten motyw, zmieniając nieco perspektywę: „My pain is self-chosen / At least I believe it to be”. Zmiana z „prorok mówi” na „wierzę, że tak jest” wskazuje na głębszą internalizację odpowiedzialności, choć nadal z nutą wątpliwości. Kolejny dylemat jest równie drastyczny: „I could either drown / Or pull off my skin and swim to shore”. Utonięcie to ostateczne poddanie się rzece oszustwa. „Zerwanie ze skóry” to przerażający, bolesny akt całkowitego odrzucenia starej tożsamości, nawyków i tego, co pociąga w dół. To brutalna i drastyczna transformacja, niezbędna, by „dopłynąć do brzegu” – osiągnąć bezpieczeństwo i wyzwolenie. Po tym akcie pojawia się intrygująca linijka: „Now I can grow a beautiful shell for all to see”. To zdanie może być interpretowane na kilka sposobów. Z jednej strony, „piękna skorupa” może oznaczać nowo zbudowaną odporność, zewnętrzną powłokę, która chroni i prezentuje się światu jako „uzdrowiona”. Z drugiej strony, w kontekście późniejszych zmagań Layne'a Staleya, może to być tragiczna ironia – stworzenie fasady, pozorów zdrowia i stabilności, podczas gdy wewnętrzne demony nadal szaleją. Ta „skorupa” mogła być sposobem na ukrycie prawdziwego cierpienia, nałożeniem maski, która miała przekonać innych i jego samego o jego „lepszym” stanie. W jednym z wywiadów, Barrett Martin, perkusista Mad Season, mówił o tym, jak trudne było dla nich wszystkich radzenie sobie z uzależnieniami, a muzyka była dla nich ujściem.

Piosenka kończy się powtórzeniem refrenu i akcentem na uniwersalność cierpienia: „The pain is self-chosen, yeah / Our pain is self-chosen”. Przejście od „moja” do „nasza” ból podkreśla, że jest to wspólne doświadczenie, być może odzwierciedlające zmagania wszystkich członków Mad Season lub po prostu apel do słuchaczy, by rozpoznali ten wewnętrzny konflikt w sobie. „River Of Deceit” to poruszająca ballada grunge'owa, która swoją intensywnością i szczerością trafia głęboko. W 2021 roku Mike McCready opisał proces twórczy zespołu jako bardzo naturalny i intuicyjny, z tekstami Staleya, które choć osobiste, rezonowały z całą grupą. Staley był znany z pisania tekstów, które były bardzo osobiste i brutalnie szczere, a "River Of Deceit" jest jednym z najbardziej wyrazistych przykładów tego, jak przetwarzał swój ból w sztukę. Utwór pozostaje świadectwem jego talentu i jego tragicznej walki, oferując słuchaczom zarówno poczucie zrozumienia, jak i ostrzeżenie przed niebezpieczeństwami, jakie niesie ze sobą rzeka oszustwa.