Interpretacja День Победы - Lev Leshchenko

Utwór „День Победы” w wykonaniu Lwa Leszczenki to nie tylko pieśń, ale emocjonalny pomnik poświęcony bohaterstwu i niewyobrażalnym ofiarom Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Tekst, napisany przez Władimira Charitonowa, z muzyką Dawida Tuchmanowa, powstał w 1975 roku, z okazji 30. rocznicy zwycięstwa. Jest to dzieło niezwykłe, bo choć skomponowane dekady po zakończeniu konfliktu, oddaje jego ducha z poruszającą precyzją.

Początek piosenki, „День Победы как он был от нас далёк, Как в костре потухшем таял уголёк”, natychmiast przenosi słuchacza do czasów, gdy nadzieja na zwycięstwo była niczym tlący się węgielek w wygaszonym ognisku – krucha, ledwo zauważalna, ale wciąż obecna. Obraz „версты обгорелые в пыли” przywołuje zniszczony krajobraz wojny, długą i trudną drogę, jaką musieli pokonać żołnierze i cały naród. Fraza „Этот день мы приближали как могли” staje się tu refrenem determinacji, podkreślającym, że każdy włożył w zwycięstwo tyle wysiłku, ile było w jego mocy.

Refren, który stał się synonimem Dnia Zwycięstwa, idealnie oddaje złożoność uczuć towarzyszących temu świętu. „Этот День Победы порохом пропах” to zmysłowy opis, który przypomina o przetrwałej traumie i fizycznym zapachu wojny, który na zawsze wrył się w pamięć. Dalej następuje kluczowy, wręcz ikoniczny wers: „Этот праздник с сединою на висках, Эта радость со слезами на глазах”. Te słowa doskonale uchwytują paradoks Dnia Zwycięstwa – triumfu okupionego niezliczonymi stratami i niewyobrażalnym cierpieniem. Władimir Charitonow sam przyznał, że ta fraza jest sercem piosenki, oddającym jego osobiste uczucia wobec zwycięstwa. To radość, która nie jest beztroska, lecz nacechowana wspomnieniem poległych, smutkiem po stracie bliskich, co jest widoczne w oczach weteranów.

Druga zwrotka rozszerza perspektywę, ukazując ogólnonarodowy charakter wysiłku wojennego. „Дни и ночи у мартеновских печей, Не смыкала наша Родина очей” to wyraz uznania dla tych, którzy na tyłach kraju, w fabrykach, ciężko pracowali, by wspierać front. „Nasza Ojczyzna nie zmrużyła oka” symbolizuje czujność, poświęcenie i nieustanną walkę prowadzoną na wielu płaszczyznach. Cały kraj, od linii frontu po zakłady przemysłowe, był zjednoczony w jednym celu – przybliżaniu dnia zwycięstwa.

Ostatnia zwrotka zawiera jeden z najbardziej przejmujących momentów: „Здравствуй мама, возвратились мы не все”. To proste, a zarazem bolesne przyznanie się do ogromu ofiar. Jest to osobiste przesłanie od żołnierza do matki, uświadamiające, że wielu synów nie wróciło do domu. W połączeniu z pragnieniem „Босиком бы пробежаться по росе” – by biegać boso po rosie – symbolizuje utraconą niewinność, tęsknotę za prostotą i pokojem, za życiem, które zostało brutalnie przerwane. Wers „Пол-Европы прошагали пол-Земли” podkreśla epicki wymiar i rozmach działań wojennych, a także odległość, jaką musieli przebyć żołnierze, by osiągnąć cel.

Piosenka nie od razu zyskała uznanie. Początkowo została odrzucona przez komisję oceniającą utwory na 30-lecie zwycięstwa, prawdopodobnie z powodu „zbyt nowoczesnej” melodii Tuchmanowa w połączeniu z tradycyjnym tekstem Charitonowa. Jej prawdziwy przełom nastąpił pod koniec 1975 roku, kiedy to Lew Leszczenko wykonał ją na żywo podczas koncertu z okazji Dnia Milicji. Dzięki jego potężnemu, emocjonalnemu głosowi, „День Победы” szybko zdobyła serca weteranów i stała się nieoficjalnym hymnem 9 maja. Jak zauważył kompozytor Władimir Szainski, utwór ten „wydawał się cofnąć czas. Chociaż napisany trzy dekady po wojnie, wydaje się, że to właśnie ta piosenka pomogła nam odnieść zwycięstwo”.

„День Победы” to zatem pieśń o pamięci, szacunku i wdzięczności. Przekazuje nie tylko tryumf, ale i głębokie zrozumienie, że zwycięstwo zostało okupione krwią i łzami, pozostawiając trwały ślad w historii i w sercach ludzi. Wciąż wzrusza miliony, będąc żywym symbolem narodowej pamięci i łącząc pokolenia w poczuciu dumy i smutku.