Interpretacja Pizzica di San Vito - L'Arpeggiata

Interpretacja utworu „Pizzica di San Vito” w wykonaniu L'Arpeggiata to podróż w głąb pizziki salentyńskiej, dynamicznego i pełnego pasji tańca ludowego oraz stylu muzycznego, głęboko zakorzenionego w kulturze Południowych Włoch, szczególnie regionu Salento w Apulii. Zespół L'Arpeggiata, pod kierownictwem Christiny Pluhar, znany jest z unikalnego łączenia muzyki barokowej z tradycyjnymi pieśniami ludowymi, improwizacjami instrumentalnymi i nowatorskim podejściem do interpretacji wokalnej, co sprawia, że ich wykonania są zarówno autentyczne, jak i świeże. „Pizzica di San Vito” to przykład tego mariażu, gdzie dawne tradycje spotykają się z mistrzostwem wykonawczym i wrażliwością artystyczną.

Sam tekst piosenki, śpiewany w dialekcie, to głęboko emocjonalna opowieść o miłości, tęsknocie i sile uczuć. Rozpoczyna się od słów: „Non c'era da vinì, non c'era da vinì / Non c'era da vinì e so' vinutu / So' li sospiri tua, so' li sospiri tua / So' li sospiri tua, m'hannu chiamatu” („Nie było powodu, by przyjść, nie było powodu, by przyjść / Nie było powodu, by przyjść, a ja przyszedłem / To twoje westchnienia, to twoje westchnienia / To twoje westchnienia mnie wezwały”). Te początkowe wersy od razu wprowadzają słuchacza w stan nieodpartego przyciągania, podkreślając, że siła uczucia, wyrażona przez westchnienia ukochanej osoby, jest na tyle potężna, że przezwycięża wszelkie racjonalne przeszkody. Podmiot liryczny przybywa, napędzany niewidzialną, ale namacalną siłą miłości.

W refrenie „Ah uelì, mu lu vecu ti vinì / Mu lu vecu ti nchianà / Mi ta la manu e si ni va” pojawia się pewna ulotność i melancholia. „Widzę go przychodzącego, widzę go wchodzącego, podaje mi rękę i odchodzi”. Może to odnosić się do natury samej pizziki – tańca, w którym partnerzy spotykają się i rozchodzą, symbolizując cykliczność i efemeryczność relacji, lub po prostu wyrażać ból związany z przemijającym spotkaniem czy trudnością w utrzymaniu bliskości. Ten fragment oddaje też poczucie bezradności wobec biegu wydarzeń.

Dalsze strofy to wyznanie głębokiego podziwu i uwielbienia dla ukochanej. „Sì chiù bella tu, e sì chiù bella / E sì chiù bella tu di na cirasa / Iata all'amori tua, iata all'amori tua / Iata all'amori tua quannu ti vasa” („Jesteś piękniejsza, jesteś piękniejsza / Jesteś piękniejsza niż wiśnia / Szczęśliwa jest miłość twoja, szczęśliwa jest miłość twoja / Szczęśliwa jest miłość twoja, kiedy cię całuje”). Porównanie do wiśni, symbolu piękna i delikatności, jest klasycznym motywem w pieśniach ludowych, a błogosławieństwo skierowane do tego, kto ma szczęście całować ukochaną, podkreśla intensywność uczuć podmiotu lirycznego.

Pojawiająca się w tekście „La pacchianella mea” („moja wieśniaczka”) to czułe określenie, wskazujące na związek z prostotą i autentycznością wiejskiego życia, charakterystycznego dla Salento, skąd pizzica pochodzi. „Ti li capelli tua, ti li capelli / Ti li capelli tua so nnamuratu / Li vecu ti vulà, li vecu ti vulà / Li vecu ti vulà ntallu vientu” („Twoje włosy, twoje włosy / W twoich włosach jestem zakochany / Widzę, jak fruwają, widzę, jak fruwają / Widzę, jak fruwają na wietrze”) to zmysłowy i poetycki obraz, podkreślający uwielbienie dla detali, które świadczą o wolności i lekkości ukochanej.

Wersy „Occhi cu occhi / Cu deggi perdi l'occhi / A ci tici mali nuestru scatta lu cori” („Oczy w oczy / Aż stracisz wzrok / Temu, kto źle mówi o naszej miłości, serce pęknie”) wyrażają intensywność spojrzenia i ochronną pasję. Jest to swoiste przekleństwo rzucone na tych, którzy śmią szkalować to głębokie uczucie, co wskazuje na siłę i bezkompromisowość miłości opiewanej w pieśni. Ten fragment doskonale oddaje dramatyzm i namiętność, które są immanentną częścią pizziki.

Piosenka kończy się ponownym podkreśleniem znaczenia serenady i pożegnaniem: „Ti lu ritornu a dì... / Alla cumpagnia va, a Santu Vitu va / Alla cumpagnia va sta sirinata” („Powtórzę to raz jeszcze... / Tej kompanii idzie, do San Vito idzie / Tej kompanii idzie ta serenada”). Jest to dedykacja utworu wspólnocie, ale także odniesienie do San Vito, co jest kluczowe dla kontekstu. San Vito, czyli święty Wit, jest patronem chorej na taniec św. Wita (pląsawicę Sydenhama) i ma związek z tarantyzmem, zjawiskiem, w którym taniec pizzica pełnił rolę terapeutycznego rytuału przeciwko ukąszeniu tarantuli. Choć współczesna pizzica jest tańcem rozrywkowym, tradycyjnie była formą leczenia, która doprowadzała „ukąszonego” do stanu transu, co miało uwolnić go od działania jadu. Christina Pluhar i L'Arpeggiata często odwołują się do tych pierwotnych funkcji muzyki. Ostatnie wersy „N'ata vota statti bona / Tu ti me no ti scurdà” („Jeszcze raz bądź zdrowa/szczęśliwa / Ty o mnie nie zapominaj”) to już bezpośrednie, wzruszające pożegnanie z ukochaną, prośba o pamięć.

"Pizzica di San Vito" w wykonaniu L'Arpeggiata to nie tylko miłosna serenada, ale także muzyczny pomost między dawnymi obrzędami a współczesną sceną. Zespół L'Arpeggiata, łącząc instrumenty barokowe z tradycyjnymi, jak tamburello, ożywia to dziedzictwo, nadając mu nowego blasku. Pizzica, pierwotnie taniec uzdrowienia i wyzwolenia, dziś jest również wyrazem miłości, radości i dumy Salento, animującym festiwale i wydarzenia, a nawet stając się inspiracją dla świata mody. Nagranie L'Arpeggiata, z głębokimi głosami i hipnotyzującym rytmem, oddaje zarówno pierwotną energię tej formy, jak i jej liryczne piękno, zapraszając słuchacza do intymnego świata południowoitalskich namiętności.