Interpretacja Vanity - Lady Gaga

Utwór „Vanity” Lady Gagi to piosenka, która doskonale oddaje ducha wczesnej twórczości artystki, zanurzonej w estetyce dance- i glam-popu z inspiracjami glam rockiem i jazzem lat 70. XX wieku. Chociaż pierwotnie była planowana na debiutancki album Gagi, The Fame, ostatecznie nie znalazła się na nim z powodu zbyt teatralnego, jak na ówczesne zamierzenia, wydźwięku. Mimo to, utwór ten, napisany przez Gagę, Roba Fusariego i Toma Kafafiana, zyskał status kultowego wśród fanów i był wykonywany podczas trasy koncertowej The Monster Ball Tour w 2010 roku. Przed występami Gaga często wspominała, że piosenka opowiada o „najlepszej imprezie, na jakiej była w Nowym Jorku”.

Tekst „Vanity” to brawurowa opowieść o ucieczce w świat blichtru i powierzchowności, o potrzebie bycia widzianym i podziwianym. Pierwsza zwrotka maluje obraz nocnej, dekadenckiej zabawy: „Midnight at the glamour show on a Sunday Night / Everybody drink alotta whiskey and wine / We dance like no tomorrow / We’re on Burlesque time / But everybody’s gotta work tomorrow at nine”. To scena, gdzie rzeczywistość zostaje na chwilę zawieszona na rzecz intensywnych doznań, przypominających styl burleski, ale z gorzkim posmakiem powrotu do codziennych obowiązków. Kontrast między beztroskim tańcem a koniecznością powrotu do pracy o dziewiątej rano ukazuje efemeryczność tego luksusowego życia i podwójne życie wielu celebrytów – z jednej strony blichtr i popularność, z drugiej prozaiczne zobowiązania.

Refren jest esencją piosenki, bez ogródek celebrując narcyzm i miłość własną: „Vanity (pictures in magazines, movie screens) / Vanity (there is a camera, so many beauty queens) / Vanity (it’s so good to be) / Popular and glamourous, we love ourselves and no one else”. Gaga bez wstydu przyznaje, że pycha jest motorem działania w świecie mediów, gdzie kamery, magazyny i ekrany kinowe nieustannie utrwalają wizerunek. Fraza „we love ourselves and no one else” jest manifestem celebryckiego egoizmu, podkreślając jednocześnie, że w świecie opartym na wizerunku, to własna osoba jest najważniejszym obiektem uczuć. Piosenkarka jawnie wskazuje na płytkość relacji, gdzie fizyczność jest dopuszczalna, ale emocjonalne przywiązanie – już nie: „Touch me t-touch me baby but don’t mess up my hair / Love me l-love me crazy / But don’t get too attached, this is a brink affair”. To ostrzeżenie przed przekroczeniem granicy, podkreślające, że w tym świecie uczucia są tylko dodatkiem, nigdy fundamentem.

Druga zwrotka, „Nothin’ wrong with being just a little bit vain / We need a little pretty cuz this country’s insane”, broni próżności jako mechanizmu obronnego, a nawet formy buntu. W chaosie współczesnego świata, dbanie o własny wizerunek może być postrzegane jako akt samoopieki i sposób na zachowanie poczucia kontroli. Gaga rzuca wyzwanie krytykom, mówiąc „So go ahead and label me whatever you like / But nothings quite as sexy as a woman is fine”, co jest hymnem na cześć pewności siebie i kobiecej siły, która nie potrzebuje zewnętrznej walidacji, by czuć się „fine” – atrakcyjną i wartościową.

W bridge'u, powtarzane „Look at me (watcha lookin' at) / Look at me (watcha starin' at)” to bezpośrednie wezwanie do uwagi, wzmocnione w trzeciej zwrotce, która przenosi nas ponownie na parkiet „vanity house” – miejsca, gdzie „We’ll cover the secrets, diamonds, we're happy cuz we're shinin”. To metafora miejsca, w którym blask i diamenty służą do maskowania głębszych, być może niewygodnych prawd, a szczęście jest definiowane przez zewnętrzny splendor.

„Vanity” ukazało się 4 listopada 2008 roku jako ekskluzywny singiel promocyjny w sklepie internetowym Napster, a wcześniej, w 2006 roku, było dostępne na profilu Gagi w serwisie MySpace. Utwór ten pokazuje artystkę w procesie kształtowania jej ikonicznego wizerunku, jeszcze przed pełnym sukcesem The Fame. Krytycy różnie odbierali „Vanity” – Richard S. He z Vulture określił go jako „nieciekawy glam-popowy utwór”, zaś Alim Kheraj z Billboardu zauważył, że „muzycznie łączy glam rock i jazz lat 70. – połączenie, którego mogła podjąć się tylko Gaga”, widząc w nim zapowiedź kierunku, w którym artystka podążyła z albumem Joanne. Bez wątpienia, „Vanity” to fascynujący wgląd w początki fenomenalnej kariery Lady Gagi, ukazujący jej wizję świata, w którym piękno, sława i nieco prowokacyjna pycha stają się formą sztuki i sposobem na przetrwanie.