Interpretacja Testosteron - Kayah

Piosenka „Testosteron” autorstwa Kayah, wydana jako singiel promujący jej album Stereo typ w 2003 roku, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i prowokujących utworów w karierze artystki. Tekst stanowi potężne oskarżenie wymierzone w tytułowy hormon, który wokalistka personifikuje jako siłę napędową destrukcyjnych zachowań, zarówno w sferze osobistej, jak i globalnej.

Utwór rozpoczyna się od bardzo intymnego, gorzkiego obrazu niszczonych relacji. Słowa „To przez Ciebie On wraca do domu nad ranem / Wierząc w jedno "przepraszam" za tysiąc swych głupstw” jasno wskazują na niewierność, ból partnerki i pustkę nic nieznaczących przeprosin. Dalej, wzruszający fragment „To przez Ciebie jej płacz nocą słyszę zza ściany / Gdy mu dłoń ściskasz w pięść, co opada na stół” uderza w kwestie przemocy domowej i psychicznego cierpienia kobiet, które są ofiarami męskiej agresji. Kayah, pisząc te wersy, z punktu widzenia kobiety oskarża testosteron o „łez strumienie, osamotnienie, zdradę i gniew” – emocje, które niestety często towarzyszą skomplikowanym i toksycznym związkom.

W refrenie utwór nabiera szerszego, bardziej uniwersalnego wymiaru. Oskarżenie rozszerza się na „cierpienie, wojen płomienie, przelaną krew”. To przejście od osobistego dramatu do globalnych konfliktów jest niezwykle mocne i sugeruje, że źródło agresji i destrukcji w relacjach międzyludzkich jest tożsame z tym, które napędza wojny między narodami. Kayah zarzuca testosteronowi, że „uczy, jak nie sercem, lecz czuć rozumem”, propagując chłodne, wyrachowane podejście do życia i miłości, sugerując, że „kochanie na sprzedaż jest”. Wers „Ty mówiłeś, że strach lepszy jest niż szacunek / Więc mu broń wkładasz w dłoń i wciąż każesz mu biec...” symbolizuje wpajanie dominacji, strachu i ciągłej walki jako wartości nadrzędnych, zbrojąc mężczyzn do nieustannej rywalizacji i przemocy.

„Testosteron” jest piosenką – oskarżeniem, która stała się wizytówką Kayah. Artystka, będąc autorką większości tekstów na album Stereo typ, przy tym utworze współpracowała z Krzysztofem Pszoną, który współtworzył muzykę i był współproducentem płyty. Ciekawostką jest fakt, że kompozycja pierwotnie miała być przeznaczona dla Sylwii Wiśniewskiej, jednak Kayah ostatecznie zaśpiewała ją sama, o czym Wiśniewska dowiedziała się z programu telewizyjnego „Dzień Dobry TVN”. Sama Kayah przyznała, że nie miała intencji, by utwór był skierowany przeciwko konkretnym mężczyznom. Mimo to, piosenka często była interpretowana jako „hymn zdradzonych kobiet”, szczególnie że powstała w okresie, gdy artystka była po głośnym rozstaniu. Mimo takiej recepcji, Kayah podkreślała, że jej intencje były szersze i wynikały z obserwacji zarówno osobistych doświadczeń w relacjach damsko-męskich, jak i historii cywilizacji.

Utwór wyróżnia się mocnym przekazem, dynamiczną kompozycją i ogromną emocjonalnością. W interpretacji wokalistki słychać skrajne emocje: bunt, złość, bezradność, smutek, a nawet chęć zemsty wobec tej wszechogarniającej siły testosteronu. W teledysku do piosenki wystąpił Łukasz Jakóbiak, wówczas przyszły influencer. Album Stereo typ odniósł sukces komercyjny, debiutując na pierwszym miejscu listy OLiS i szybko uzyskując status złotej płyty. „Testosteron” zapewnił Kayah nominacje do Fryderyków w kategoriach takich jak piosenka roku i teledysk roku, co potwierdza jego znaczenie w polskiej muzyce popularnej. To świadectwo, że utwór, choć osadzony w osobistych obserwacjach, porusza uniwersalne tematy związane z męską naturą i jej wpływem na świat.