Interpretacja Я Русский - Ярослав Дронов (Shaman)

Piosenka "Я Русский" (Jestem Rosjaninem) autorstwa Jarosława Dronowa, znanego pod pseudonimem Shaman, to utwór o silnie patriotycznym wydźwięku, który wywołał szeroki rezonans w Rosji i poza jej granicami. Wydana 22 lipca 2022 roku, szybko zdobyła miliony wyświetleń na YouTube, stając się jednym z najbardziej dyskutowanych utworów roku. Shaman, który sam napisał zarówno muzykę, jak i tekst, wielokrotnie podkreślał, że dla niego piosenka jest głęboko osobista i wyraża dumę z jego pochodzenia.

Tekst piosenki rozpoczyna się od uniwersalnych motywów związanych z naturą i poczuciem wolności: "Вдыхаю этот воздух, Солнце в небе смотрит на меня, Надо мной летает вольный ветер, Он такой же, как и я" (Wdycham to powietrze, Słońce na niebie patrzy na mnie, Nade mną lata wolny wiatr, On jest taki sam jak ja). Te początkowe wersy malują obraz jedności człowieka z otaczającym go światem, sugerując pierwotne, nieskrępowane poczucie istnienia. Następnie pojawia się pragnienie miłości i prostego życia: "И хочется просто любить и дышать, И мне другого не нужно" (I chce się po prostu kochać i oddychać, I niczego innego mi nie potrzeba). To wyznanie podkreśla prostotę i autentyczność ludzkich potrzeb, odrzucając skomplikowanie czy materializm.

Kluczowe przesłanie utworu, powtarzane w refrenie, to bezkompromisowa deklaracja tożsamości: "Я русский, я иду до конца, Я русский, моя кровь от отца, Я русский, и мне повезло, Я русский, всему миру назло" (Jestem Rosjaninem, idę do końca, Jestem Rosjaninem, moja krew jest od ojca, Jestem Rosjaninem, i miałem szczęście, Jestem Rosjaninem, na złość całemu światu). Shaman wyjaśnił, że fraza "na złość całemu światu" (всему миру назло) nie zawiera w sobie zła, lecz jest synonimem słów "wbrew", "na przekór", co w jego intencji miało oznaczać niezłomność i dążenie do celu pomimo przeciwności. Interpretacja "moja krew od ojca" również wykracza poza proste biologiczne pochodzenie – artysta wyjaśnił, że chodzi o Ojca Niebieskiego, czyli Boga, co nadaje deklaracji wymiar duchowy.

Piosenka stała się nieoficjalnym hymnem, zwłaszcza w kontekście działań wojskowych, a Shaman ujawnił, że została napisana na dzień przed "Specjalną Operacją Wojskową" (inwazją Rosji na Ukrainę), co dodatkowo wzmacnia jej polityczny kontekst. Artysta podkreśla, że dla Rosjan, którzy myślą i mówią po rosyjsku, stwierdzenie "Я русский" oznacza przynależność do wspólnej historii, wielkiej kultury i duchowego pokrewieństwa z milionami innych obywateli, którzy uważają Rosję za swoją ojczyznę.

Sukces utworu wiąże się z połączeniem aktualnej tematyki, emocjonalnego wykonania i społecznego kontekstu. Krytycy muzyczni, tacy jak Aleksiej Mażajew z InterMedia, pozytywnie ocenili utwór, doceniając "bardzo wysokiej jakości melodię, pewność wykonania, zachwycający głos". Zauważono również, że tekst "miejscami wygląda tak, jakby był uzgadniany w MSZ Rosji", ale nawet kontrowersyjna fraza "Я русский всему миру назло" w wykonaniu Dronowa "nie razi i brzmi dość naturalnie". Pavel Rudczenko stwierdził, że piosenka "zachęca do dumy z własnego kraju, z własnego narodu", co tłumaczy jej popularność.

Nie obyło się jednak bez kontrowersji. W lutym 2023 roku na Shaman'a złożono doniesienie o ekstremizmie z powodu piosenki "Я Русский", zarzucając jej podsycanie nienawiści etnicznej. Shaman musiał złożyć wyjaśnienia w urzędzie śledczym, gdzie podkreślił, że jego utwór jest śpiewany przez przedstawicieli różnych narodowości w Rosji, a dla nich bycie "Rosjaninem" to kwestia wspólnej historii i kultury, a nie tylko pochodzenia etnicznego. Artysta zaznaczył, że piosenka przeszła wszelkie niezbędne weryfikacje przed publikacją i była emitowana nawet po noworocznym przemówieniu prezydenta Władimira Putina.

Mimo prób zakwestionowania, piosenka "Я Русский" stała się fenomenem kulturowym, umacniając status Shamana jako nowej patriotycznej gwiazdy popu. Jego utwory, w tym "Я Русский" i "Встанем", zyskały popularność na tle konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, a sam Shaman został uznany za drugiego najlepszego rosyjskiego piosenkarza 2022 roku w sondażu państwowego centrum badania opinii publicznej. Piosenka jest postrzegana jako odpowiedź na globalną falę rusofobii, choć niektórzy, jak Ksenia Sobczak, krytykowali ją za budowanie tożsamości poprzez przeciwstawianie się innym i opieranie patriotyzmu na "wszechświatowej urazie". Shaman zyskał rzesze fanów, w tym także poza Rosją, czego przykładem jest reakcja na wideo, na którym czarnoskóry żołnierz z Gabonu wykonuje jego piosenkę, co Shaman skomentował, mówiąc, że "Rosjanin to więcej niż narodowość, to stan duszy". Podkreśla to ideę, że bycie Rosjaninem w kontekście utworu jest uniwersalnym poczuciem dumy i przynależności, niezależnym od pochodzenia etnicznego w węższym sensie.